Ашиглалтад ороод 66 жилийн нүүр үзэж буй Спортын төв ордны барилгыг цаашид ашиглах боломжгүй гэсэн дүгнэлт Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газраас гурван ч удаа гарчээ. Тив, дэлхийн тавцанд гарсан, гарах олон зуун тамирчин төрүүлсэн Спортын төв ордон өдгөө барилгын насжилт дууссан, газар хөдлөлтөд тэсвэргүй гэх дүгнэлттэйгээ 10 гаруй жилийн хугацааг үдэж байгаа аж. Уг барилгын эдэлгээ, үйл ажиллагааны талаар сурвалжлахаар Спортын төв ордныг зорив.

Спортын төв ордон үүднээсээ эхлээд түм түжигнэж, бум бужигнах ажээ. Үүргэвч үүрсэн хүүхдүүд, багш дасгалжуулагч нар гээд олон хүн нааш цааш холхино. Дөнгөж хаалгаар оронгуут нэг давхарт спортын хувцас зардаг гурван жижиг дэлгүүр байв. Тэд тэнд түрээсээр суудаг гэнэ. Нэг давхарт агуулах, няравын өрөө зэрэг албан өрөө, паралимпийн хороо, дунд сургуулийн гуанз, жүдо бөхийн бэлтгэлийн заал, тэмцээн уралдаан зохиодог заал байх ажээ.

"Буянт-Ухаа", "Степпе Арена" зэрэг томоохон заалууд баригдаагүй үед өдөр бүр улсын, Ази тивийн аварга шалгаруулах том, том тэмцээн уралдаан зохиогддог байсан спорт заал өдгөө гэрэлтүүлэг муутай, элэгдэж хуучирсан модон сандалтай, хана тааз нь хуурч, мөөгөнцөртжээ. Биднийг ороход ахмадын улсын аварга шалгаруулах гар бөмбөгийн тэмцээн болж байв. “Том тэмцээн уралдааны стандарт хангахгүй байна. Тухайлбал сагсан бөмбөг, гар бөмбөгийн лиг гэх мэт томоохон, хүн их үздэг тэмцээнүүдийг зохион байгуулах боломжгүй. Түүнээс энгийн жижиг тэмцээнүүдэд болоод байна” гэж Спортын төв ордны менежер Г.Нямдорж хэлэв. Уг заал 1200 хүний суудалтай аж. Дахин сандал нэмэх гэхээр заалны багтаамж багасчих учир нэмдэггүй байна.

Спортын төв ордны менежер Г.НЯМДОРЖ:

“Улс, улсын төсвийн хөрөнгөөр ерөөсөө спорт заал барьдаггүй. Буянт-Ухаа цогцолборыг Хятад улсын буцалтгүй тусламжаар барьсан. Степпе Арена, UG арена гэх мэт сүүлийн үед баригдсан томоохон заалнууд бүгд хувийн хэвшлийнх. Спортын төв ордон насжилт нь дууссан, бороо ус нэвтэрнэ, хана тааз мөөгөнцөртөж хууларсан. Дулаан алдагдалтай өвөл маш хүйтэн учир улсын төсвөөр жил бүр урсгал засвар хийдэг, ерөнхийдөө элэгдэлд орсон.”

БҮХ СЕКЦ, ДУГУЙЛАН ҮНЭ ТӨЛБӨРГҮЙ ХИЧЭЭЛЛЭДЭГ

Спортын төв ордонд өсвөрийн болон шигшээ багийн тамирчид жүдо, самбо, хүндийн өргөлт, чөлөөт бөх, бокс гэсэн төрлөөр бэлтгэл сургуулилалт хийдэг байна. Бүх секц, дугуйлан үнэ төлбөргүй хичээллэдэг ажээ. Чөлөөт бөхийн заалнаас бусад бэлтгэлийн заалыг 2020-2021 онд модон рекээр доторлож, засвар шинэчлэл хийн, хаалгыг нь сольжээ. Тэр ч утгаараа хана хаалга нь цэвэрхэн байв.

Хүндийн өргөлтийн гол хэрэгсэл болох штанг, диск зэрэг төхөөрөмжтэй, зориулалтын дэвжээ бүхий зааланд өсвөрийн хүүхдүүд бэлтгэлээ хийж байлаа. Мөн хэд хэдэн урт сандал байрлуулсан байв. Хүндийн өргөлтийн заалыг тамирчид дасгалжуулагч нар хувиасаа санхүүг нь гаргаж хоёр сарын өмнө засжээ. Штанг, диск зэргийг мөн шинээр авсан байна. Өвөл цонхоор нь салхи сийгдэг учир гялгар цаас татаж, дулаалга хийж өвөлждөг ажээ.

Хүндийн өргөлт тэнцвэрийн спорт учир дэвжээ хамгийн чухал байдаг байна. Өмнөх дэвжээ нь дэгэн догонтой, нэлээд асуудалтай байсныг өөрсдөө сольж, янзалжээ. Тоног төхөөрөмжийн хувьд Орос улсын хуучных учраас зарим нь ажилладаггүй байна. Тиймээс тамирчдад зориулсан фитнесийн шинэ тоног төхөөрөмж шаардлагатай байгаа ажээ. Мөн тамирчдын хувцас солих өрөө болон бэлтгэлийн дундуур амрах өрөө хэрэгтэй байгааг өсвөрийн багийн дасгалжуулагч Б.Цолмон хэлж байлаа. Учир нь, өглөө орсон бэлтгэл өдөр завсарлаад үдийн хойно дахин ордог аж. Тэр хооронд тамирчид амрах өрөөтэй байвал зүгээр гэдгийг онцолж байсан юм.

Самбо, жүдо, боксын бэлтгэлийн өрөөнүүд хамгийн цэвэрхэн байсан юм. Учир нь энэ гурван заалыг 2020 онд засварлаж бүгдийг нь модон рекээр доторлож цонх хаалгыг нь янзалжээ.

Боксын заалны хувьд жижиг учир 10-аас дээш хүүхэд бэлтгэл хийх боломжгүй гэнэ. Аль ч спортын төрлийн шигшээ багийн тамирчид өдөрт хоёр удаа буюу өглөө болон үдийн хойно бэлтгэлээ хийдэг байна. Харин өсвөрийн тамирчид тэдний зай завсраар бэлтгэл сургуулилалтаа хийдэг ажээ.

ӨВӨЛ БҮХ ЦОНХ НЬ ЦАНТСАН БАЙДАЛТАЙ, МАШ ХҮЙТЭН ТУХГҮЙ БАЙДАГ

Чөлөөт бөхийн заал хамгийн хуучин элэгдэлд орсон нь байв. Дэвжээ нь урагдаж салбарсан байдалтай. Үүдээр нь ороход маш бүгчим агааржуулалт байхгүй байлаа.

Анх цонх нь дан байсныг хоёр давхар болгож янзлахдаа цаад цонхыг нь онгойхгүй болгосон учир агаар сэлгэх боломжгүй болжээ. Хамгийн сүүлд 2017 онд бүрэн засвар хийсэн байна. Түүнээс хойш жил бүр урсгал засвар хийдэг аж. Өвөл маш хүйтэн цонх нь цантсан байдалтай байдаг гэж дасгалжуулагч багш хэлэв.

БҮРЭН БҮТЭН ШИРЭЭ САНДАЛ, ӨНГӨТЭЙ ӨӨДТЭЙ ЗҮЙЛ ТУН ХОВОР БАЙВ

Спортын төв ордны хаалгаар ороод зүүн гар тийшээ эргээд гурван давхарт Нийслэлийн ерөнхий боловсролын спортын төв сургууль байх ажээ. Улсын хэмжээнд спортын төрөлжсөн сургалттай 12 сургууль үйл ажиллагаа явуулдгийн нэг нь Нийслэлийн ерөнхий боловсролын спортын төв сургууль бөгөөд 2009 онд байгуулагдсанаасаа хойш өнөөг хүртэл Спортын төв ордонд байрлаж, үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа аж. Биднийг очиход бүх ширээ сандлаа коридортоо гаргаад давхарлаад өрчихсөн, ангиуд засвар хийсэн байдалтай байсан юм.

Ихэнх анги маш жижигхэн, нэг ангид 20-25 хүүхэд хичээллэдэг. Спортын төв ордон дотор үйл ажиллагаа явуулдаг спортын мэргэшсэн, төрөлжсөн гэх дунд сургууль сурагчдадаа ямар байдлаар хичээл заадаг, анги танхим нь хүрэлцдэг эсэх нь яах аргагүй анхаарал татаж байлаа. Учир нь, спортын төрөлжсөн гээд байгаа дунд сургууль нь хүүхдэд давхар ерөнхий боловсролын мэдлэг олгодог атлаа анги танхим хүрэлцээгүй, нэгдүгээр давхар болон хоёрдугаар давхрын хэд хэдэн өрөөг түрээсэлж үйл ажиллагаагаа явуулдаг гэж байв. 15 жилийн хугацаанд эцэг эх, сурагч, багш нар нийлж жил бүр урсгал засвар хийсээр иржээ. Энэ жил ч мөн тэр л жишгээрээ багш нар анги танхимаа янзалж байв. Тэнд бүрэн бүтэн ширээ сандал, өнгөтэй өөдтэй зүйл тун ховор байх ажээ. Тус сургуулийг бие даасан сургууль болгоно гэж 2012 онд яригдаж тухайн үед, Хан-Уул дүүргийн 10 дугаар хороонд хоёр га газрыг холбогдох байгууллагуудаас шийдүүлж, барилгын зураг төслийн ажлыг бэлэн болгосон ч санхүүжилтийн асуудал тулгарч өнөөг хүртэл чимээгүй байгаа аж.

2020 оноос өмнө бүх ангид үдийн хоол өгдөг байсныг болиулж зөвхөн дөрөв, тавдугаар ангид үдийн хоол өгдөг болжээ. Тус сургууль нь дөрөвдүгээр ангиас эхлэн элсэлт авдаг байна.

Багш нарын зүгээс, “Манай сурагчид өглөө 07:40 цагаас ороод, өдөр 13:20 цагт бэлтгэлдээ ороод, орой 18:00 цаг гэж тардаг. Ихэнх нь гэр хорооллоос холоос явдаг хүүхдүүд байдаг. Байнгын бэлтгэл сургуулилалт хийдэг хүүхдүүд өдөр гэртээ харьж чаддаггүй учир зөвхөн бага анги гэлтгүй бүх ангийн хүүхдүүдэд үдийн хоол их боломжийн байсан. Үүнийг нь дахин өгч эхэлбэл уг нь сайнсан. Боловсрол, шинжлэх ухааны яаманд удаа дараа хүсэлт тавиад бүтэхгүй байгаа” гэв.

ГЭРЭЛ ЗУРГИЙГ Б.БАТЦАГААН