Засгийн газрын өнөөдрийн /2024.09.11/ ээлжит хуралдаанаар хэлэлцсэн асуудлаар сайд нар мэдээлэл хийлээ.

Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга Н.Учрал:

-УИХ-аар Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөр батлагдсантай холботойгоор хэрэгжиж эхэлж байна.  Энэ хүрээнд  2024 ондоо багтааж эхлүүлэх шаардлагатай ажлын албан даалгаврыг Ерөнхий сайд өглөө.

Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрт 14 мега төслийг багтаасан. Энэхүү төслийг хэрэгжүүлэх хүрээнд нийгэмд хүлээлт үүсгээд байгаа реформын зохицуулалтыг эхлүүлнэ. Сайд нарт албан даалгавар өглөө. 14 мега төслийн хувьд эрэмбэлж байна.

Ганц мод Гашуун сухайтын хил холболтын төмөр замын бүтээн байгуулалтын төсөл, Франц улсын  “Орано Майнинг” компанитай байгуулах  хөрөнгө оруулалтын гэрээ, хоёр цахилгаан станцын ажлыг эрэмбэлээд шат дараалалтайгаар УИХ-д мэдүүлэхээр хэлэлцээрүүд үргэлжилж байна.

Засгийн газрын хуралдаанд өнөөдөр “Орано Майнинг" компанийн хөрөнгө оруулалтын гэрээний ажлын хэсгийн мэдээллийг танилцуулсан. “Орано Майнинг" компанийн хөрөнгө оруулалтын гэрээн дээр Франц талыг төлөөлж оролцож байгаа Бээжин дэх төлөөлөгчтэй миний бие өчигдөр уулзалт хийсэн. 200 орчим зарчмын зөрүүтэй санал дээр тохирсон байгаа, 6 санал дээр тохирч чадаагүй байгаа учраас байр сууриа илэрхийлсэн” гэлээ.

Мөн “Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийг Франц улсад төрийн айлчлал хийх үеэр протколд гарын үсэг зурсан. Тухайн үед тохиролцох шаардлагатай 420 гаруй саналыг 223 санал дээр нэмсэн байсан. Түүнээс хойш 6 дэд ажлын хэсэг ажилласан. Засгийн газрын өнөөдрийн хуралдаан дээр Ерөнхий сайдын зүгээс байгаль орчны чиглэлээр эрсдлийн үнэлгээ гаргуулах, хөрөнгө оруулагч тал дээр эрсдлийг хамтдаа хариуцлага хүлээх гэдэг тодорхой үүрэг өгсөн. Одоогийн гэрээний төслийн 51 хувь дээр харилцан ойлголцолд хүрсэн.

Давуу эрхтэйгээр 51 хувиа Монгол Улс эзэмшинэ. Монгол тал дээр санхүүжилт ярихгүй, 100 хувь франц тал санхүүжилт хийнэ.

Өнгөрсөн хугацаанд өсөн нэмэгдэх АМНАТ дээр инфляци тооцно гэдэг дээр байр сууриа илэрхийлж ирсэн. Эцсийн тохиролцоонд хүрээгүй байсан. Энэ асуудал дээр нэг талдаа гарах хэрэгтэй гэдгийг бид өчигдөр Франц талын ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнтэй уулзах үеэрээ хэлсэн. Францын талаас “Уян хатан хандаж болно” гэсэн. Өсөн нэмэгдэх АМНАТ дээр инфляци тооцно гэдэг шийдэлд хүрвэл манай талд ашигтай байдал үүснэ. Үүн дээр бид гол анхаарлаа хандуулж байгаа. Хугацааны хувьд 40 жил, 30 жил нь олборлох, 10 жил нөхөн сэргээлт хийгдэнэ гэж ойлгож болно.  Дийлэнх өгөөжийг Монгол Улс хүртэнэ. Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрт Монгол, Францын хамтарсан “Бадрах энержи” компанийн хөрөнгө оруулагч Франц улсын “Орано Майнинг” компанитай байгуулах хөрөнгө оруулалтын гэрээг эцэслэх гэдэг агуулгаар орсон.

Монгол Улс 10 хувийн давуу эрхийн хувьцаа эзэмшиж, ногдол ашиг хүртэх улс орны эдийн засагт маш том хувь нэмэр оруулах төсөл.

“Орано Майнинг”-ийн хөрөнгө оруулалтын гэрээн дээр гурван олон улсын зөвлөх үйлчилгээний компани ажилласан. Тодорхой зөвлөмж өгсөн. Байгаль орчинтой холбоотой асуудлыг  Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн сайд ахалж,  олборлолтын асуудлыг Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн сайд, Сангийн сайд татвартай холбоотой асуудлыг, хөрөнгө оруулалттай холбоотой асуудлыг Тэргүүн шадар сайд хариуцаж байгаа. Зургаан дэд ажлын хэсэг дүгнэлтээ нэгтгээд ирэх аравдугаар сарын эхээр хэлэлцээр нэгт талдаа гарна. Казахстан улсад байгаа ижил төрлийн үйл ажиллагаа эрхэлдэг компани дээр очиж ажиллан, нөхцөл байдалтай танилцсаны дараа хэлэлцээрийг дуусгая гэж өчигдөр илэрхийлсэн. Хөрөнгө оруулалтын тал манай талд ашигтай байх ёстой.

Ерөнхий сайдын зүгээс Оюутолгойн гэрээний алдааг давтаж болохгүй гэж анхааруулж байгаа учраас бид өсөн нэмэгдэх АМНАТ дээр инфляцийг тооцох, давуу эрхийн хувьцаа эзэмших, байгаль орчны эрсдлээс хоёр тал хамтдаа хариуцлага хүлээх гэх мэт асуудлыг анхнаас нь тавьсан.

Үүний үндсэн дээр нэлээдгүй олон асуудал шийдэгдээд явж байна. Байгаль орчныг нөхөн сэргээх дээр гол анхаарлаа хандуулах ёстой. Хэлэлцээр дууссаны дараа хөрөнгө оруулалтын гэрээний талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгнө.

Ажлын хэсгийн ахлагчийн  хувьд дэд ажлын хэсгийн дүгнэлтүүдийг хүлээж байна. Сая бол олон улсын зөвлөх үйлчилгээний гурван компани ажилласан. Байгаль орчны чиглэлээр олон улсын зөвлөх үйлчилгээний компани авч ажиллах хүсэлтэй байгаа. Бид олон улсад зөвшөөрөгдсөн зөвлөх үйлчилгээний компани оролцуулна. Дүгнэлтээ гаргана. Зургаан ажлын хэсгийн дүгнэлтийг том ажлын хэсгийн дүгнэлт дээрээ нэгтгээд хэлэлцээр лүү орно гэсэн төлөвлөгөөтэй байна.

УИХ-д "Орано Майнинг" -ийн хөрөнгө оруулалтын гэрээг эхний ээлжинд өргөн мэдүүлнэ. Ашигт малтмалын тухай хууль, Цөмийн энергийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах шаардлага үүснэ. Давуу эрхийн 10 хувийн хувьцаа ээзмшиж байгаа нөхцөлд холбогдох хуульд өөрчлөлт оруулах шаардлага үүснэ. Хамтарсан Засгийн газар хурдтай хөгжлийн төлөө зориг гаргая гэдэг уриа дэвшүүлсэн, гэрээ ч байгуулсан. Эдийн засагт бодитой хувь нэмэр оруулах том төслүүдээ бодитой эхлүүлье гэж байгаа юм. Албан даалгавар бүрийн ард эхлүүлэх, УИХ аар шийдвэрлүүлэх үр дүнг тавихыг эрмэлзсэн. Хугацаа бага учраас 14 төслийг оноос өмнө эхлэл тавихгүйгээр бидэнд цаг хугацаа байхгүй” гэлээ.

Г.ХОРОЛ