“Цөлийн сарнай” хаана байна

Хуучирсан мэдээ: 2012.02.27-нд нийтлэгдсэн

“Цөлийн сарнай” хаана байна

Дэлхий нийт түүнийг Сирийн тэргүүн хатагтай Асма Асад гэдгээр нь мэднэ. Өнгөрсөн жилийн өдийд Исламын орнуудад хувьсгалын “Хар шуурга” дэгдэж, хэд хэдэн оронд олон хүний амийг хороож эхэлсэн. Яг энэ үеэс л Сирийн Тэргүүн ха­тагтай өөрийн шүүмжлэлийг олон нийтэд түгээж  эхэлсэн. Тэрбээр “Ард түмний бослого даамжирч, ир­гэний дайн үүсэхэд тулсанд сэтгэл ихэд өвдөж байна. Хэрэв үймээ­нийг зогсооход эрх баригчид огц­рох эрхтэй бол би хувьдаа энэ шийд­вэ­рийг дэмжиж байна. Миний нөхөр Сирийн Ерөнхийлөгч болохоос биш энэ улсын салшгүй нэг хэсэг биш. Аливаа улсын Төрийн тэргүүн энэ хүндтэй үүргийг ухамсарлаж, эх орноо гэсэн сэтгэлтэй байх ёстой. Тиймээс буруу шийдвэр гаргах эрхгүй байдаг. Иймд улс орныхоо төлөө эцсээ хүртэл тэмцэж, эмх замбараагүй байдлыг зохицуулахаар ажиллаж бай­на. Энэ нь сандал ши­рээ­тэй­гээ зууралдаад байгаа мэт ха­рагдаж болох юм” хэмээн мэ­дэг­дэж байсан удаатай. Мөн Ас­ма хэвлэлд ярилцлага өгөхдөө “Нөх­рийнхөө дэглэмд орчин үеийн дүр төрх оруулахыг хүсдэг” тухайгаа хүлээн зөвшөөрсөн аж.

Сирийн ард түмэн түүнийг “Маш олон зүйл хийсэн” хэмээн үнэлдэг.  Жишээ нь Сирийн 18-аас доош настай хүүхэд, эмэгтэйчүүдийг ний­гэмд идэвхтэй байр суурь эзэл­дэг болгохын тулд тэдний үзэл са­нааг өөрчлөх ажилд түүнийг идэвх­тэй оролцсон гэдгийг Сирийн ир­гэд дурьдаж байжээ. Барууны үзэлтэй гэх түүнийг сүүлийн хэдэн сар харагдаагүйд зарим хүмүүс гайхаж байна. Хамгийн сүүлийн үеийн мэдээллээр өнгөрсөн арван­хоёрдугаар сард Сирийн бослого хүчээ авч, Ерөнхийлөгч Башар аль-Ассадын гэр бүл эх ор­ноосоо дүрвэх гэж байгаад бүтэлгүйтсэн. Үүнээс хойш Тэргүүн хатагтайг хаана юу хийж байгааг хэн ч мэдэхгүй байгаа билээ.

Асма Асад нь 1975 онд Их Британид төржээ. Тэрбээр Англид компьютер, банкны мэргэжилтэн  чиглэлээр амжилттай төгссөн тө­дийгүй Францын уран зохиолын чиглэлээр диплом хамгаалж байсан гэдэг. Асма Асад нь Араб, Англи, Испан, Франц хэлээр чөлөөтэй ярьдаг. Тэрбээр сургуулиа төгссөний дараа Германы “Deutsche Morgan Grenfell” компанид шинжээчээр ажил­ласан аж. Үүний дараа ажлаа сольж АНУ-ын “Investment Banking Division of JP Morgan” компанийн Нью-Йорк дахь салбарт ажиллаж байсан юм.

“Ийм чадалтай, боловсролтой бүсгүй яахаараа дарангуйлагчийн эхнэр болчихдог юм бэ” хэмээн сиричүүд анхандаа гайхдаг байсан гэдэг. Айрасын гэр бүл 1992 онд анх Сирид зочлох үеэр Асма, Башар Асад хоёр танилцаж байж. Асмагийн ээж нь нөлөө бүхий дип­ломатч байсан төдийгүй Асадтай ойрын харилцаатай байжээ. Анагаах ухааны боловсрол эзэмшсэн залуу Башар Асад Лондон хотод нүдний эмчээр мэргэшихээр бэлтгэж байх­даа Асматай таарсан аж. Тухайн үед түүнийг хэн ч “Сирийг хэзээ нэгэн цагт удирдана” хэмээн төсөөлөөгүй байсан юм. Ах Базиль нь Ерөн­хийлөгч эцгийгээ (Хафиз Асад) залгамжлахаар тодроод байсан билээ. Гэвч ах Базиль нь учир битүүлэг автын ослоор хорвоог орхисон тул Башарыг Ерөнхийлөгчийн зал­гамжлагчаар бэлтгэхээр Дамаск руу дууджээ. Энэ хооронд тэрбээр 2000 онд шинэ Ерөнхийлөгчөөр сон­гогдох хүртлээ Асма дээр нууцаар очсоор байсан юм.  Ийнхүү Асма Башар хоёр 2000 онд гэрлэжээ.  Хам­гийн сонирхолтой нь тэр хоёрын гэрлэлт гэр бүлийн хүрээнд л ёслоод өнгөрсөн байдаг. Сирийн ард түмэн төрийн тэргүүнээ гэрлэснийг нэг жилийн дараа хэвлэлээс мэдэж авсан нь бүр ч сонирхолтой. Үүний дараа Асма удам залгах ууган хүү Хафезыг төрүүлсэн бол хэсэг хугацааны дараа удаах хүү Карим, охин Зен нарыг төрүүлжээ.

Сирийн иргэд тухайн үед Тэр­гүүн хатагтайг “Сирийн хавар” хэмээн нэрлэж байлаа. Башар Асад ч өрнөдийн техник, технологийг эх орондоо нэвтрүүлж ард иргэдийнхээ талархлыг хүлээж байв.

Тэргүүн хатагтай Асма хамгийн хоцрогдсон, алслагдсан бүсэд ажил­­лаж, боловсрол, хөгжлийг дэм­жиж, бүгдийг “Улс орон зөв, сайн замаар явж байна” гэж ит­гэ­хэд хүргэж байлаа. Өрнөдийн хэв­лэлүүд ч түүнээс магтаалын үгээ харамласангүй орхисонгүй. “Vogue” сэтгүүлд түүнийг “Цөлийн сарнай”, “Paris Match”-д түүнийг “Сүүдрийг арилгасан гэрэл гэгээ” хэмээн тодорхойлж байсан удаатай.

Асма Асад гэрлэснийхээ дараа хийж байсан ажлаа орхиж гэр бүлдээ илүү их цаг заваа зарцуулах болсон аж. Түүнийг араб эмэгтэйгээс илүү­тэй “европ” стильтэй хэмээн Си­рийн ард түмэн ярьдаг. Арга ч үгүй биз,  уламжлалт алчуурыг зүү­дэггүй, зарим тохиолдолд бүр бусдын анхаарлыг татахуйц хэмжээ­ний орчин үеийн загварлаг хувцас өмсдөг. Хаа ч явсан эр нөхрөө дагаж, эмэгтэйчүүдийн хөдөлгөөнийг тэр­гүүл­дэг байна. Асма Асад Лондонд байнга очих дуртай төдийгүй Евро­пын иргэншлээ хадгалан үлдсэн ислам эмэгтэй. 

Бослого, хөдөлгөөн, аллага хяд­лага тасрахгүй байгаа Сири улсад сүүлийн үед Тэргүүн хатагтай Ас­ма Аль-Асадын тухай байнга ярих болжээ. Нэг хэсэг ард түмний хайр хүндэтгэлийг хүлээгээд бай­сан түүнийг алга болсоны дараа си­ричүүд түүнийг “Нөхрийнхөө эрх­шээлд, магадгүй барьцаанд ороод дуу хоолойгоо урьдын адил ард түмэн бидэнд хүргэхгүй байна. Эс­­вэл энэ бүх цуст аллагын дэргэд дуугүй байж, нөхрийнхөө үйлдэж буй цус асгаруулалтыг зогсоох хүсэлгүй байна” хэмээн үзэж буйгаа мэдэгджээ. Зарим хүн түүнийг нө­хөртөө нөлөөлж чадахгүй “ацан шалаанд орсон” хэмээн үзэх болов.

Сирийн сөрөг хүчнийхэн Тэр­гүүн хатагтай Асмагийн талаар таагүй сэтгэгдэлтэй байгаа талаар удаа дараа мэдэгдсэн. Тэд “Тэргүүн хатагтай үнэнийг харж байгаа ч дуугаа хурааж байна. Аугаа зөнч хэлэхдээ, дуугүй байгаа хүн бол хэлгүй чөтгөр л гэсэн үг гэсэн байдаг” хэмээн хоёр дахь үеийн сири иргэдийн төлөөлөгч Гайда онцолж байжээ.

Ямартай ч сүүлийн хэдэн сар ор сураггүй алга болсон түүнийг Сирийн тагнуулын газар “Гэр бүлийн ямар нэгэн нөхцөл байдлаас болж, ямар нэгэн шахалт дарамтаас болж гэрийн хорионд байгаа болов уу” хэмээн таамагласан. Сирийн ард түмний дуу хоолой болсон барууны үзэлтэй, дэлхийн хамгийн үзэсгэлэнт тэргүүн хатагтай “Цөлийн сарнай” хаана юу хийж байгаа талаар одоогоор хэн ч мэдэхгүй хэвээр байна. Сирийн ард түмэн тэргүүн хатагтай Асма Асадыг гурван хүүхдийн хамт амьд үлдээх хүсэлтэй байгаа талаар удаа дараа мэдэгдэж байгаа. Сирийн босогчид ч үүнийг дэмжиж байгаа гэдгийг CNN агентлаг онцолсон билээ.

Б.Баатар

"Улс төрийн тойм" сонин

NewsMN Гар утасны хувилбар Татах
NEWS.mn

Мэдээллийн эх сурвалж