Оросын сансрын агентлаг 2016, 2018 онд  Ангараг гариг руу  шинжилгээний аппаратуудыг явуулах «ЭкзоМарс» европын төсөлд нэгдэх төлөвлөгөөтэй байна. Тус агентлаг 3-р сарын эхээр Европын сансрын агентлагтай хэлэлцээ хийснийхээ дараа энэ тухай албан ёсоор мэдээлнэ. Тэр үед  мөн төсөлд Орос улсаас гүйцэтгэх үүрэг тодроно. Саяхан НАСА төсөвий нь багасгасан учир төслөөс гарав. Ингээд «ЭкзоМарс» орос-европын төсөл боллоо.

2016 онд «ЭкзоМарс» төслийн хүрээнд  хоёр аппаратыг тус гариг руу нэг зэврэг явуулж, 2018 онд Ангарагаа явагчийг явуулахаар төлөвлөсөн билээ. Тэдгээрийг «Атлас-5» америкийн  пуужингаар хөөргөх байсан. 2016 онд тус пуужинтай холбогдон түвэг бэрхшээл гарч болзошгүйг НАСА агентлаг өнгөрсөн намар мэдүүлсэн учир  Европын сансрын агентлагийн тэргүүн Жан Жак Дорден Орос улсыг «ЭкзоМарс» төсөлд нэгдэхийг урив.

Хамтын ажиллагаа «Протон» зөөгч пуужинг олгосноор хязгаарлагдазгүй. Орос улс төслийн бүрэн эрхт 3 дахь гишүүн болж, өөрийн туршилт хийж, төслийг хэрэгжүүлэхэд нэлээд их хувь нэмэр оруулна гэж Европын сансрын агентлагийн тэргүүн хэллээ. 2018 онд америкийн пуужингаар Ангарагаа явагчийг хөөргөх төлөвлөгөөтэй байсан.

Гэвч НАСА төслөөс бүрмөсөн гарахаар шийдвэрлэв. Оросын ШУА-ийн Сансар судлалын хүрээлэнгийн эрдэмтэн нарийн бичгийн дарга Александр Захаров хэлэхдээ: «НАСА эхлээд зөвшөөрөх, дараа нь татгалзах байр суурь баримтласан. Эцэст төслөөс бүрмөсөн гарав. Сансар судлалд чиглүүлэх хөрөнгий нь багасгасан байна» гэв.

 Эрдэмтний хэлснээр бол оросын ус эрэх нейтронон төхөөргийг «ЭкзоМарс» төсөлд хэрэглэж болзошгүй. Манай мэргэжилтнүүд одоо Ангараг гариг руу нисч яваа НАСА агентлагийн өөрөө явагч том станцад зориулан ийм төхөөргийг зохион бүтээсэн. Түүнээс гадна оросын тал буух модулийн бүтцийг  сайн зохион бүтээсэн юм.

Тойрог замын аппарат метан ба өөр хий  гарч агаар мандалд нэвтрэх цэгүүдийг  зураг дээр тэмдэглэнэ.Ялангуяа метаны үүсэл эрдэмтдийн анхаарлыг татаж байна. Бичил организм янз бүрийн хий үүсгэж байгаа бололтой гэж тэд таамаглав. Ангарагаа явагч ийм нэгэн цэгийн дэргэд бууж бичил организмыг эрэх юм.

Бичил организмын ул мөр хоёр метр гүнд байж болзошгүй. Иймээс Ангарагаа явагч урт төхөөргөөр өрөмдөж сорьц авна. «ЭкзоМарс» төсөл гаригийн хувьсалыг илүү сайн мэдэж, энэ зууны дундуур ямар эрсдэл жолоодлогот нислэгт оролцогчдод тулгарахыг дүгнэхэд  туслана.

Тус төсөл «Фобос-грунт» станцы нь нислэг амжилтгүй болсноос хойш Ангараг гаригийг судлах чиглэлийг дэмжих сайн боломж Орос улсад олгоно.