Шинэ сайд нарыг томилох асуудлыг хэлэлцсэн УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдааны үеэр Ерөнхий сайд шинээр Засгийн газар байгуулахын дайтай “бэрхшээл”-ийг давж, өөрийн болон өрсөл­дөгч на­мынхандаа шалгалт өгөв. Тэр тусмаа энэ удаа­гийн парламент дахь анх­ны сөрөг хүчнийхэнд бай­цаагдаж, янз үзэж, “яс тогшсон” тэдний асуултад ха­риулна гэдэг түүний хувьд амаргүй даваа байлаа. Тэд­гээрээс хамгийн эмзэг сэд­вүүдийн нэг нь Хөгжлийн банкны санхүүжилт, үүр­гийн биелэлтийн тухай асуу­дал байсан юм. УИХ-ын гишүүн Д.Тэрбишдагва энэ үеэр Хөгж­лийн банкны санхүү­жилт гацаанд ороод байгааг шүүм­жилж, удтал ярьсан шинэ төмөр зам барих бо­лон бүтээн байгуулалтын бу­сад ажлыг гацаанаас гар­гахаас ажлаа эхлэхийг са­нуулж байв. Ерөнхий сайд С.Батболд “Засгийн газрын хамгийн түрүүнд хийх ёстой, анхаарлын төвд байгаа асуу­дал бол Хөгжлийн банкны асуудал мөн” хэмээсэн.

Түүний анхаарах нэг хэрэг. Харин Хөгжлийн банкны шинэ удирдлагууд дэндүү хөшүүн хойрго хандаж, бараг ажил хийхгүй байгаа нь өөр хэрэг билээ. Өмнөд Солонгосоос урил­гаар ажиллаж буй Ким Жанг Жин тэргүүтэн Мон­голын хөгжлийн төлөө са­наа зовниж, тэр тусмаа улс­төрч­дийн амлалтыг ажил хэрэг болгохоор яаравчлахгүй нь ойлгомжтой. Гэхдээ өнгөрсөн оны наймдугаар сарын 30-нд байгуулсан “Удирдлагын гэрээ”-нд гарын үсэг зурахдаа ямар гоё, сайхан үгс хэлж байс­наа мартаагүй гэж найдъя. Учир нь хэдийгээр тэд урил­гаар ирж ажиллаж буй биз­несмэнүүд боловч баян, ядуу аливаа орны Гүйцэтгэх за­саглалын тэргүүний өм­нө хэлсэн үг  хоолны ширээ­ний ард ярьдгаас илүү ха­риуц­ла­гатай байх ёстойг хан­галттай ухамсарласан баймаар юм.

Тухайн үед Ерөнхий сайд С.Бат­болд “Монгол Улсын хөгжлийн томоохон зорилт хөтөлбөрийг бодит ажил болгоход банк, санхүүгийн салбар, тэр тусмаа Хөгжлийн банк томоохон үүрэг гүйцэтгэх учиртай. Тиймээс ч Монгол Улс Хөгжлийн банкийг байгуулсан. Засгийн газраас орон сууц, төмөр зам, авто зам, дэд бүтэц зэрэг  хөгжлийн томоохон хөтөлбөрүүдийг санхүүгийн бусад эх үүсвэрээс гадна Хөгжлийн банкны санхүүжилтээр түлхүү дэмжин, бодит ажил болгохоор зорьж байна. Энэхүү Хөгжлийн банкийг орчин үеийн менежментийн түвшинд авч явахад бусад хөгжилтэй орны туршлага асар чухал юм. Тэр дундаа Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх удирдлагыг сонгох олон улсын нээлттэй тендерийн үр дүнд  шалгарсан БНСУ-ын Хөгж­лийн банктай хамтарч ажиллах болсондоо  Монгол улсын Засгийн газар тааламжтай  байна” хэмээн онцолж байсан.

БНСУ-ын Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирал Хан Дай Ву тэр үед “Монголд ажиллахаар ирсэн солонгос ажилтнуудаа монгол хүн мэтээр төсөөлж, хичээнгүйлэн ажил­лахыг хүсч байна” гэсэн. Харин тэр өдрөөс хойш Монгол Улсын Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирал Ким Жанг Жиний барааг харсангүй. Бүр нэрийг нь ч мартах шахаж. Тухайн үед хүний хүнд Хөгжлийнхөө алтан жолоог, хамаг нууцлал, санхүү, эдийн засгийн холбогдолтой мэдээллүүдийнхээ хамт атгуулсанд харамсах хүн цөөнгүй байсан ч тендерийн дүн буюу тэдний лобби аргагүй хүчтэй байсан болохоор хэн ч тоож сонсохыг хүсээгүй юм.

Хөгжлийн банкийг Монгол Улсын Засгийн газрын 2010 оны долоодугаар сарын 20-ны өдрийн 195 тоот тогтоолоор байгуулж дүр­мийг баталсан тэр өдрөөс хойш 800 тэрбум төгрөг л нэхээд байгаа. Өнгөрсөн оны дөрөвдүгээр сарын 26-нд  Засгийн газрын 2011 оны гуравдугаар сарын 16-ны өдрийн 85 дугаар тогтоолыг тус тус үндэслэл болгон Хөгжлийн банкинд Засгийн газрын нэрийн өмнөөс Сангийн сайдын гаргах зээлийн баталгааны үндсэн нөхцөлийг урьдчилан то­хиролцох зорилгоор Засгийн газрын баталгааны үндсэн нөхцөлийг то­хиролцох гэрээг байгуулсан. Энэхүү гэрээг байгуулснаар Монгол Улсын Хөгжлийн банкны 800 тэрбум төг­рөгийн үнэт цаасны үндсэн болон хүүгийн төлбөрт Монгол Улсын Зас­гийн газрын нэрийн өмнөөс Сангийн сайд зээлийн баталгааг тухай бүр нь гаргах нөхцөл бүрдсэн юм.

Хөгжлийн банк нь энэхүү гэрээний дагуу Засгийн газрын баталгаатай үнэт цаасаа дотоодын зах зээлд гаргах хууль эрх зүйн орчин бүрдэж, шаардлагатай үед арилжааг зохион байгуулах боломжтой болсон. Тиймээс ч тухайн үед Сангийн сайд С.Баярцогт “Монгол Улсын хөгжлийн томоохон төсөл, хөтөлбөрийг санхүүжүүлэх эх үүсвэрийг бүрдүүлэх зорилгоор Монгол Улс анх удаа ДНБ-ий 9.8 хувьтай тэнцэх хэмжээний Засгийн газрын баталгааг Монгол Улсын Хөгжлийн банкинд гаргасан нь манай улсын эдийн засаг, банк, санхүүгийн түүхэнд тэмдэглэх үйл явдал боллоо” хэмээж байв. Одоо Сангийн сайд намдаа “харьсан”, Хөгжлийн банкны ТУЗ-ийн даргаар ажиллаж байсан Ч.Хашчулуун ажлаа өгсөн. Бүх мэдээлэл, эрх мэдэл Ким Жанг Жингийн гарт буй. Тэр яаж ажиллаж байгаа, Монголын хөгжлийн төлөө зүтгэх хүсэлтэй эсэхийг бурхан л мэдэх байх.

Засгийн газар өнгөрсөн найм­дугаар сарын 24-ний хуралдаанаараа шинэ төмөр замын төслийг хэ­лэлцэж, “Төрөөс төмөр замын та­лаар баримтлах бодлого”-д заасан эхний болон хоёрдахь үе шатны төмөр замын техник, эдийн засгийн үндэслэлийг дэмжсэн. Мөн уг тө­сөлд заасан арга хэмжээг үе шат­­тайгаар хэрэгжүүлэхийг Зам, тээ­вэр, барилга, хот байгуулалтын сайд Х.Баттулгад даалгасан билээ. Төслийг хэрэгжүүлэхэд эхний ээл­жинд шаардлагатай 55 сая ам.дол­ларын санхүүжилтийг энэ онд  багтаан зохих журмын дагуу шийдвэрлэхийг Хөгжлийн банкинд зөвшөөрсөн бо­ловч одоо болтол гацаанд байгаа хэвээрээ.

Гэтэл “удирдлагаар хангах” үүрэг хүлээсэн Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирал, ноён Ким Жанг Жингийн үгийг сонсож, үйлийг харах нь байтугай нэрийг нь мартаж эхэллээ. Тэр хаана, юу хийж явна. Яагаад Монголын хөгжлийн сан­хүүжилтийн ажлыг зохион  байгуулах асар том хариуцлага, итгэл найдварыг хүлээчихээд ил гарч ирдэггүй юм  бол. Түүнтэй байгуулсан гэрээнд “Нууц байдалд ажиллана” гэж тохироогүй шиг санагдах юм. Ийнхүү хэдэн жилийн турш ярьсан Хөгжлийн банкны асуудал гацаанд орж, “Их санасан газар есөн шөнө хоосон хонов” гэгчээр “Кимчи жигэ”-ний нутгийн харийн нэгэн ноёнтонг хүлээсээр сууна.

Бухимдахдаа “Яг хөгжиж ха­рагдаач” гэмээр. Эсвээс тэнэг шийд­вэрээ цуцалж, Хөгжлийн банкны тамгаа монгол хүн л бол хэнд ч хамаагүй өгөөч гэж хашгирмаар санагдана.

Энэ дашрамд нэгэн сонирхолтой илгээлтийг сануулъя. Уг илгээлтийг Ерөнхий сайд С.Батболд өнгөрсөн есдүгээр сарын 30-нд Европт ажиллаж амьдарч буй монголчууддаа хандан гаргажээ. Энэхүү илгээлтээс “Манай улс эдийн засгийн эрчимтэй хөгжлийнхөө гараан дээр ирээд байгаа энэ түүхэн үед тэрхүү хөгжлийг жинхэнэ ёсоор бүтээгч нь гагцхүү хүн төрөлхтөний жинхэнэ баялаг болох Монгол хүмүүн өөрөө байх нь дамжиггүй” хэмээсэн ганц­хан өгүүлбэр харьд суугаа монгол залуусын цөсийг хөөргөсөн билээ.

Гэтэл бодит байдал дээр удтал хэлэлцсэний эцэст тендер зарлан солонгосчуудыг шалгаруулаад “Бид­нийг хөгжүүлээд өгөөч” гээд сууж байгаа нь гомдмоор төдийгүй оргилсон сэтгэл рүү ус цацах шиг санагдах аж. Хэдийгээр солонгосчууд дайны хүнд үеэс дэлхийд цойлсон амжилтад хүртэл улсаа хөгжүүлсэн туршлагатай ч бусад орныг хөгжүүлж өгсөн турш­лагыг нь сайн мэдэхгүй юм. Манай улсыг хөгжүүлэх сэтгэл зүтгэлгүй бол харьж амар, Ким Жанг Жинг гуай.