УИХ-ын гишүүн Д.Ганхуяг:

-АН-ын ҮЗХ-ны хуралдаан өчигдөр нэлээд хурц уур амьсгалд болж хамтарсан Засгийн газраас албан ёсоор гарлаа. Энэ хурлын үр дүнг нийгэм хэрхэн хүлээж авч байгаа бол. Та анзаарав уу?

-Сайтуудын сэтгэгдэл, надад ирж байгаа мессежүүд, хүмүүсийн ярианаас үзэхэд “Ардчилсан нам маань эргэж ирлээ. Баярлалаа” гэж олон хүн хэлж байна лээ. “Засгийн газартаа үлдэх ёстой” гэж хэлсэн ч хүмүүс байна. Тийм байр суурьтай хүн цөөн байна лээ. Эдгээрээс харахад АН бол зөвхөн нам доторх хүмүүсийн, гишүүдийн нам биш, нийгмийн нам юм байна. Ард түмний бодол саналыг илэрхийлдэг нам юм байна гэдэг харагдлаа. Сонгогч олон түмэн АН-ыг 2008 онд УИХ-д цөөнхөөр сонгосон. Цөөнх бол зөвхөн шүүмжлээд суух биш, хамгийн гол нь хуулийн хэрэгжилтэд хяналт тавина. Улс төрийн хариуцлага тооцно. Парламентын засаглалын ил тод байдлыг хангана. Энэ байр суурь дээрээ АН ирлээ. Үүнийг нийгэм мэдэрч хүлээж авч байна. АН-ын гишүүд ч нийгмийн уур амьсгалыг мэдэрсэн эрүүл саруул байгаа юм байна гэдгийг ҮЗХ-ны хурал илэрхийллээ.

-Парламент өнөөдрөөс сөрөг хүчинтэй боллоо гэж үзэж болох уу?

-Цөөнхтэй боллоо гэсэн үг. Бид өмнөхийн адил хуулиа батлалцана. Батлалцана гэдэг хэрэлдээд сууна гэсэн үг биш. Парламент ил тод байх ёстой. Хэний бодлого зөв бэ гэдгийг мэтгэлцээнээр гаргаж ирнэ. Парламент, парламентын гишүүний хоёр үндсэн үүрэг байдаг. Нэг нь хууль баталдаг, нөгөө нь баталсан хуулийн хэрэгжилтийг хянадаг. Тэр хяналт сайжирна. Иргэд “Байгалийн баялгийн хуваарилалтыг шударга явуулаач. Хэдхэн хүнд очлоо, эсвэл гаднынхны мэдэлд өглөө” гэдэг. Авлигын индекс өсч, ядуурал нэмэгдсэн. Энэ бүхэн дээр АН ажиллана. Олонх болсон МАН засгаа хурдан байгуулаад ажиллаасай гэж бодож байна.

-МАН-ын шинэ сайд нарыг ямар шалгуураар гаргаасай гэж та хүсч байгаа вэ?

-Засгийн газрын гишүүн хүнд том шалгуурууд байх ёстой. Ёс зүйн шалгуур, ашиг сонирхлын зөрчлийн шалгуур заавал байх ёстой. УИХ-аас гаргасан шийдвэрүүдийг сайн хэрэгжүүлдэг хүн байх ёстой. Авлига, хээл хахуультай орооцолдсон хүн байх ёсгүй. Ашигт малтмалын баялгийн хуваарилалттай холбогдоогүй, улсын төсвийн хөрөнгөөр хайгуул хийсэн ордын лицензэд оролцсон, эрх мэдлээ ашиглаад урт нэртэй хуулийн эсрэг лиценз авсан хүмүүс сайдад бүү нэр дэвшээсэй гэж бодож байна. Хотын газрыг хууль бусаар авахад, худалдахад оролцсон хүн байж болохгүй.

-Бас богино хугацаа үлдлээ гээд ажилдаа түр сэтгэлгээгээр хандаж болохгүй байх?

-Хоноцын сэтгэлтэй байж болохгүй. Тухайн салбарт хамаагүй мөртлөө салбарыг ашиглаад баяжсан хүн байж бас таарахгүй. Сайд нарыг УИХ-ын гишүүд шигшиж гаргах учир дээрх шалгууруудыг харгалзаж нэр дэвшигчдийг шигших учиртай. Ээдрээтэй, сонгуулийн жилд улстөрждөг, намын эрх ашгаа олон түмнийхээс дээгүүр тавьдаг хүн байх ёсгүй. АН ард түмний сонголтоор эргэж ирсэн учраас бүх нэр дэвшигчдийн хувьд нэгдсэн байр суурьтай орох болно.
 

УИХ-ын гишүүн Л.Гүндалай: Ашиг сонирхлын зөрчилгүй сайд байх ёстой

-Сайд болох сонирхолтой хүн олон байх шиг байна. Гэхдээ дурын хүнийг гаргах ёсгүй байх. Засгийн газрын гишүүн байсан хүний хувьд та шинэ сайд нарыг ямар шалгуураар гаргаж ирэх ёстой гэж үзэж байгаа вэ?

-Японы нэг жишиг байдаг юм. Тэнд сайд болох хүнд бичигдээгүй нэг хууль үйлчилдэг. Парламентад дор хаяж таван удаа сонгогдсон хүн сайд болдог юм байна. Тэрнээс биш цоо шинэ хүнийг “сраз майор” болгодоггүй юм байна. Энэ бол Ази талын жишээ. Германаас жишээ татахад ямар нэг байдлаар төрд ажиллаж амжилт гаргасан туршлагатай улстөрчдөөс сайд тавьдаг. Германаас орчуулбал Гүндалай гэсэн нэртэй нэг сайд Германд байдаг. Тэр хүн олон жил хотын дарга байж байгаад сүүлд Зам тээврийн сайд болсон. Сайдад нэр дэвшүүлдэг дэлхий нийтийн жишиг бол туршлага, ажил сайн хийдгээ амьдралд харуулсан зэрэг шалгуур байдаг юм байна. Ашиг сонирхлын зөрчилтэй хүнийг тухайн салбарт нь сайдаар тавьдаггүй, ёс зүйн шалгуур бас байх ёстой. Манайд бол ашиг сонирхлын зөрчилтэй тусмаа тэр салбартаа сайд болох гэж зүтгэдэг, болдог буруу зуршил заримдаа харагддаг.

МАН сайд нараа түргэн тавих ёстой. Тэгэхдээ боловсрол, мэдлэгтэй, зохих туршлагатай, ёс зүйтэй, төрдөө зүтгэх залуу хүмүүс дээр гэж бодож байна.