Японы залуу судлаач Тачибана Макото “Богд Хаан сэйкэн но кэнкю: Монгору кэнкокуши 1911-1921” (Богд Хаант засгийн судалгаа: 1911-1921 оны Монгол төрийн түүх” хэмээх томоохон судалгааны бүтээлийг 2011 онд япон хэлээр хэвлүүлэв. Тачибана нь Японы нэртэй Васэда Их Сургуулийг 2002 онд дүүргэж, тус Их сургуульдаа нийгмийн ухааны PhD доктор цолыг хамгаалсан ХХ зууны түүхийг судалдаг Японы залуу үеийн түүхчдийн нэгэн шилдэг төлөөлөгч болно. Ном нийт 3 хэсэг, 14 бүлэг, оршил болон дүгнэлтээс бүрджээ. Уг бүтээлийн онцлог нь 1911-1921 оны үеийн Монголын улс төрийн түүхийг Монгол Улсын түүхчдийн бичдэгээр “Монгол Улсын түүх” биш, хятадын түүхчдийн бичдэгээр “БНХАУ-ын монгол үндэстний түүх” ч биш, харин нийт Ар, Өвөр Монголын улс төрийн түүхийг нэгтгэн нэгэн судалгааны обьект болгон бичсэнд оршино. Чин гүрэн ХХ зууны эхнээс "шинэ засгийн бодлого" /син чжэн/ хэмээх Монголыг нэг ёсондоо Хятадын орон нутгийн муж болгох арга хэмжээ авсанд эх нутгаа цэвэр ариун авч үлдэх гэсэн монгол дээд лам, ноёд ихэд дургүйцэж, гаднаас туслах хүч улам шаргуу хайх болов. Халхын 4 аймгийн хан, чуулган дарга, жанжин тэргүүтэй ноёд, хамба, шанзодба нарын зэрэг эрх баригчид Хүрээнд цугларч Жибзундамба хутагтад бат оршил өргөхөөр 1911 оны 6 дугаар сарын 21-нд нууц зөвлөгөөн хийж, Чин улсын шинэ засгийн бодлогыг хүлээх эсэх талаар зөвлөлджээ. Тэрхүү зөвлөгөөнөөс Орос улсаас тусламж авч Манжаас салах, тусгаар улс болох, Жибзундамба хутагтыг улсын эзэн хаанаар өргөмжлөхөөр санал нэгдэж, чин ван Ханддорж, даа лам Цэрэнчимэд, Өвөр Монголын Хайсан гүн нарыг Орос улсаас тусламж  эрэх төлөөлөгчөөр томилон илгээснийг Тачибана номынхоо эхний хэсгийн “Монголын тусгаар тогтнолын тунхаглал” гэсэн бүлэгт өгүүлжээ .

Тачибана Макото ХХ зууны түүхийг сонирхдог хэн ч хүлээн зөвшөөрөхөөс өөр аргагүй нэгэн сургамж, дүгнэлтийг бидэнд сануулжээ. Тухайн үед Монгол ч тэр, Төвд ч тэр, Шинжаан ч тэр Манж Чин улсын зах хязгаар нутаг байсан билээ. Тэгвэл өнөөдөр зөвхөн Монгол Улс л манж Чин улсын зах хязгаар байсан нутгуудаас цорын ганц бүрэн эрхт тусгаар тогтносон улс болж түүхийн шалгуурыг даван, дэлхийн газрын зурагт үлджээ. Япон түүхч Богд хаант Монгол улсын нутаг дэвсгэр, хил хязгаар бүрэлдэн тогтсон түүхийг мөн задлан шинжилсэн байна. Тухайн үед манж Чин улсын харьяанд Ар, Өвөр Монгол, Ховд, Тагна Урианхай, Или тарвагатай, Хөхнуур, Алшаа, Эзнээ хошуу, Цахар, Түмэд, Хөлөнбуйр бүгд багтаж байсан билээ. Тэгвэл Богд Хаант Монголын газар нутгийг 1915 оны Хиагтын гэрээгээр хязгаарлан тогтоосноор Хүрээний сайд, Улиастайн жанжин, Ховдын сайдын захиргаанд байсан Халхын 4 аймаг, Ховдын хязгаар, Дариганга, Хөвсгөлийн нутгаар тогтоосон байна.

Тачибана мөн Богд хаант Монгол улс хэдийнээс эхлэн жирийн нэг манж Чин улсын зах хязгаар нутаг байхаа больж, ХХ зууны эхэн үеийн Зүүн Азийн олон улсын харилцааны тоглогч, субьект болж тооцогдох болсныг дараах байдлаар дүгнэжээ. Богд хаант Монгол улс тусгаар тогтнолоо тунхаглаж, манж Чин гүрэн мөхсөнөөр хаант Орос, Япон, Дундад Иргэн улс аль аль нь Монголын талаарх бодлогоо тодорхойлж, өөрийн эрх ашгийг тусгахыг чармайх болсон байна. Ингээд хаант Орос Японтой 1912 оны 7 дугаар сарын 8-нд хэлэлцээр байгуулж Өвөр Монгол дахь нөлөөний бүсээ хувааж авсан, Богд хаант Монгол улс хаант Оростой 1912 оны 11 дүгээр сарын 3-нд Орос-Монголын хэлэлцээрт гарын үсэг зурсан, хаант Орос, Дундад Иргэн улс хоёр 1913 оны 11 дүгээр сарын 5-нд Монголын асуудлаар харилцан тохиролцож тунхаглал гаргасан. Тачибанагийн үзсэнээр тэдгээр үйл явдлууд Богд хаант Монголыг Зүүн Азийн олон улсын харилцааны нэгэн субьект болгож өгчээ.

Хоёр их хөрш орон маань энэхүү үйл явдалд хэрхэн хандав. Чин улсын суурин дээр тогтсон Хятадын Дундад Иргэн улсын эрх баригчид /Чжунхуа Миньго/ Жибзундамба хутагт тэргүүтэй хэсэг монгол ноёд, дээд лам нар хаант Оросын арга мэх, явууллагад автагдаж хийсэн "урвалт" гэж үзэж байлаа. Хаант Орос улсын засгийн газар монголчуудыг тусгаар тогтнох чадавхи байхгүй гэж үзэж байсан тул "автономийн төлөө хөдөлгөөн" буюу  "автономит засгийн газар" гэж нэрлэх болсон юм.

Дундад Иргэн Улсын /ДИУ/ Ерөнхийлөгч Юань Шикай Жибзундамба хутагтын нэр дээр 1912 оны 3 дугаар сарын 16-нд цахилгаан утас илгээж монголчууд дангаараа улс болон тогтнож чадахгүй, зөвхөн Хятадын харьяанд байвал хөгжиж чадна гэж ятгахыг оролдов. Юань Шикай утсандаа"…Монгол газар хэдүй уудам боловч хүний тоо даанч цөөн, олон монголыг нийлүүлэн бодвоос дотоод газрын нэгэн жижиг мужийн тоонд хараахан үл хүрэхийн дээр монголчуудын аж ахуй ядуу зүдүү эд агуурсын орлого маш бага" гээд цааш нь "Олон монголчууд Хятад лугаа зах нийлэн сууж харилцан түшилцвээс харин улс төрд тустай бөгөөд нийлэлцвээс хоёр этгээдэд ашиг буй, салалцваас хоёр этгээдэд хохирол буй. Эрхэм ламын оюун билиг нэвтэрхий тул эрхгүй зовлон буяныг хянан ялгаж чадна" гэх зэргээр ятгажээ. Жибзундамба хутагт 3 дугаар сарын 25-нд Юань Шикайд хариу утас явуулж "Гадаад Монгол энэ удаа журмыг үүсгэсэн нь язгуураас үндсээ баталж, шашнаа баталж харьяат газар орноо бүрэн бүтэн болгохын санаа болой. Ер нь өөр горилох зүйл бүхий нь бус, мөн ч гажуу үгст баширлагдсан явдал бус, үнэхээрийн харгис засагт зовж зүдэрсний учир болой" гэж монголчууд угаасаа өөрийн гэсэн төр ёс, шашин шүтлэгтэй бөгөөд бусдын хатгалгаар хөдлөөгүй, газар нутгаа бүрэн бүтэн болгож, тусгаар улс болох гэснийг нотложээ.

Тачибана Макото Богд хаант Монгол улсын улс төрийн түүхийг 1911-1921 оноор үечлэн авснаа дараах байдлаар үндэслэж нотолсон байна. Монгол улсын түүхчид энэхүү үеийг голдуу нэг бол 1911-1915 оноор, эсвэл 1911-1919 оноор үечлэн авч үздэгт шүүмжлэлтэй хандсан байна. Түүний үзсэнээр Богд хаант засгийн газрыг 1921 оны 2 дугаар сарын 22-ны өдөр сэргээн байгуулсан бөгөөд тэрхүү Засгийн газрын гишүүд 1921 онд байгуулагдсан Ардын засгийн газарт ч гэсэн томоохон албан тушаал эзэлж, бодлогын нөлөө үзүүлж байсан гэжээ. Энэ утгаараа Богд хаант Монгол улсын түүхийг 1915 оноор биш, 1919 оноор ч биш, 1921 он хүртэл залгамж холбоотой үргэлжилсэн гэж авч үзэх нь зүйтэй гэж үзсэн байна.