Сонгуулийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл энэ долоо хоногт улс төрийн хүрээнд “хит” болох нь нэгэнт тодор­хой болсон. Өчигдөр УИХ дахь хоёр намын бүлгийн хуралдаанаар уг хуулийн төслийг хэлэлцэх байсан ч АН-ын бүлгийн гишүүд Төрийн ордонд бараг үзэгдсэнгүй. “Одоогоор хэлэлцээд байх зүйл алга” гээд тус, тусынхаа ажлыг хийгээд явцгаасан нь энэ ажээ. Харин МАН-ын бүлэг хуваарийн дагуу хуралдлаа. Хуралдааны дараа тус намын бүлгийн дарга Ө.Энхтүвшин мэдээлэл хийсэн. Түүний хийсэн хамгийн эхний мэдээлэл нь “МАН-ын бүлэг Сонгуулийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг энэ долоо хоногт батлая гэдэг дээр санал нэгдсэн” гэдэг байв. Гэсэн ч үүний дараа түүний амнаас гарсан үгс “Сонгуулийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг энэ долоо хоногт баталж амжих болов уу. Намын бүлгүүд тохиролцоонд хүрэх гэж хэр удах бол” гэсэн хардлага төрүүлсэн юм. Хоёр намын бүлэг зарчмын олон асуудалд санал нэгдсэн. Ингэхийн тулд багагүй хугацаа зарцуулсан. Харин одоо пропорциональ давамгайлсан 48:28 хувилбараар сонгуулийг явуулахдаа хэрхэн шилжилт хийх, намын нэрээр санал авах 28 хүнийг хэрхэн сонгох вэ гэдэг дээр саналаа нэгтгээгүй үлджээ. Энэ нь өнгөрсөн долоо хоногт Сонгуулийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг ба­талж амжаагүйн гол шалтгаан. АН-ынхны хувьд “Шилжилт байх нь зүйтэй. Шилжилт хийх­дээ 48-аасаа бүрэн шилжилт хийх ёстой. Про­порционалиар санал авсан хүмүүсийг эрэмбэлнэ. Үүний дараа сонгогчдоос хамгийн олон санал авсан хүмүүсийг намын нэрээр сонгогдох хүмүүсийн тоонд оруулах нь зүй­тэй” гэж үзсэн билээ. Тэдний “Шилжилт хийх нь зүйтэй” гэсэн саналыг МАН-ын бүлэг ерөн­хийд нь зөвшөөрсөн. Гэхдээ шилжилтийг хэрхэн хийх вэ гэдэг дээр өөр саналтай байгаа ажээ. Тодруулбал, МАН-ын бүлгийн дарга Ө.Энх­түвшин “Шилжилтийг яаж хийх вэ гэдэг дээр ойлголтын зөрүү байгаа. Нам 76 хүний нэрсийн жагсаалтаар тодорхой санал авна. Авсан саналынхаа хэмжээгээр 28 суудлыг хуваарилах тухай заалт хуульд оруулахаар болсон. Бүлгийн хуралдаанаар өнөөдөр (өчиг­дөр) тэрхүү 28 суудалдаа 26 тойрог дээр 48 сууд­лын төлөө өрсөлдсөн хүмүүсээсээ бүг­дийг нь шилжүүлэх үү, эсвэл 48-аас гадна үлд­сэн 28 хүнээсээ оруулах уу, оруулбал хэдэн хувиар оруулах вэ гэдгийг хөндөж ярьсан. Ингээд “100 хувь 48-аасаа оруулах нь учир дутагдалтай. 28 хүнээс огт орохгүй юм бол нэрийг нь бичих ямар шаардлагатай юм бэ” гэж үзлээ. Тиймээс тэрхүү 28 хүнийг бүрдүүлэхдээ 48-аасаа ч оруулъя, 28-аасаа ч оруулъя гэсэн саналыг АН-ынханд тавина” гэв. Харин чухам хэнийг намын нэрээр сонгогдох хүмүүсийн тоонд оруулахаа тухайн нам төлөөллийн дээд байгууллагынхаа хурлаар шийдэж байх учир­тай гэнэ. Аймгуудад хэдэн мандат хуваари­лах вэ гэдгийг Сонгуулийн тухай хуулийн шинэ­чилсэн найруулгын төслийг баталсны дараа шийдэх аж. Тодруулбал, хууль батлагдангуут Сон­гуулийн ерөнхий хорооноос УИХ-д энэ та­лаарх тогтоолын төслийг оруулж ирсэний дараа хэлэлцэж эхлэх гэнэ. Ямартай ч нийслэлийн ман­датын тоог 14 болгож нэмэгдүүлэхээр хэ­дийнэ шийдсэн билээ.

Ийнхүү хоёр намын бүлэг дахин нэг зүйл дээр саналаа нэгтгэхийн тулд хэлэлцээрийн ши­рээнд суух нь тодорхой боллоо. Сонгуулийн ту­хай хуулийн шинэчилсэн найруулгын аж­лын хэсэг өчигдөр хуралдсан. Энэ үеэр МАН-ын гишүүд АН-ынханд дээрх саналаа улам­жил­сан аж. Тиймээс одоо “АН-ын бүлэг зөв­шөөрөх болов уу. Хэрвээ зөвшөөрөхгүй бол МАН-ынхан яах бол” гэсэн асуулт үлдэж байна. АН-ын бүлгийн гишүүдээс энэ талаар тодруулахад “Бүлгийн хуралдаанаар хэлэлцэж байж шийднэ” гэсэн юм.

УИХ дахь намын бүлгүүд “Сонгуулийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг удахгүй батлана” гээд чухам ямар хувилбараар иргэдийн саналыг авах, суудлаа хэрхэн хуваарилах талаар ярилцсаар байгаа. Харин иргэд УИХ-ын 2012 оны сонгуулиар чухам яаж санал өгөх тухай төдийлөн ойлголтгүй байгаа ажээ. Тэгвэл иргэд ирэх онд УИХ-ын сонгуульд өрсөлдөж буй нам, хүнд саналаа өгөхдөө хоёр хуудас авах юм байна. Нэг нь тухайн тойрогт нэр дэвшиж байгаа хүмүүсийн нэрс байх бөгөөд иргэд мандатын тоогоор нь дугуйлах учиртай. Тухайн тойрог гурван мандаттай бол өөрийн сонгож буй гурван хүний нэрийг дугуйлах ёстой гэсэн үг. Харин нөгөө хуудас дээр нь 76 хүний нэрс бүхий намуудын нэрийг жагсаасан байх юм. Үүнээс иргэд зөвхөн аль нэг намын нэрийг дугуйлах юм байна.