
ОХУ-ын “Роснефть” компаниас энэ арваннэгдүгээр сард Монгол Улсад нийлүүлэх дизель түлшний татварыг тонн тутамдаа 70 ам.доллараар нэмсэн. Үүнтэй холбоотойгоор өчигдрийн Засгийн газрын хуралдаанаар зарим нэр төрлийн газрын тосны бүтээгдэхүүний онцгой албан татварыг тэглэх шийдвэр гаргасан юм.
Энэ нь Монголын дотоодын зах зээлд зарагдаж буй дизель түлшний үнэ нэмэгдэхээс сэргийлж буй “вакцин” гэдгийг ч Газрын тосны газрын дарга тайлбарлаж байна. Өөрөөр хэлбэл шатахууны үнийг тогтвортой байлгах, хэрэглэгчдэд дарамт учруулахгүй байхын тулд ийнхүү газрын тосны бүтээгдэхүүний онцгой албан татварыг тэглэх арга хэмжээ авчээ.
Газрын тосны бүтээгдэхүүний импортын онцгой албан татварыг тэглэж, импортлогчдод үнийг нэмэхгүй байхыг Эрдэс баялаг, эрчим хүчний яамнаас анхааруулсан гэнэ. Энэ анхааруулгыг импортлогчид бас эс тоолоо. Өмнө нь импортлогчид Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайдын үгнээс зөрж байсан тохиолдол цөөнгүй. АИ-92 автобензиний үнэ өсөх шалтгаан транзит тээвэрлэлт хийж байгаатай холбоотой гэж Газрын тосны газрын дарга хэлсэн.
Дизель түлшний онцгой албан татвар өмнө нь 100 мянган төгрөг байсныг ийнхүү өчигдөр Засгийн газрын хуралдаанаар 0 болгосон. Ингэснээр Монголын дотоодын зах зээлд худалдагдаж байгаа дизель түлшний жижиглэнгийн үнэд өөрчлөлт орохгүй ажээ. Мөн А-80 шатахууны хувьд татварын үнэ ч мөн л 0 хувьтай байгаа, АИ-92 бензинийх мөн тэглэгдсэн гэхээр өнөөдрийн байдлаар импортоор оруулж ирдэг газрын тосны бүтээгдэхүүний гаалийн болон онцгой албан татвар бүгд 0 хувьтай байна. “Засгийн газраас жижиглэнгээр худалдаалагдаж байгаа шатахууны үнийг тогтвортой байлгах үүднээс тодорхой арга хэмжээ авлаа. Хэрвээ татварын үнийг хэвээр байлгасан бол хэрэглэгчдэд очих үнэд тодорхой хэмжээний өөрчлөлтүүд орох байлаа. Бид тогтвортой байлгахад анхаарна” хэмээн Газрын тосны газрын дарга ярьсан.
Шатахууны үнэ он гарсаар ийнхүү дөрөв дэх удаагаа нэмэгдээд байна. Өнгөрсөн тав, зургадугаар сард ОХУ-аас газрын тосны экспортоо хязгаарлах бодлого барьсан шатахууны үнийг өсгөх сайхан далим болсон. Эрэлт нь ихэсч, нийлүүлэлт нь багассан шатахууны асуудал инфляцийг хөөрөгдснөөс үнэ хөөсөрсөн.
Нэг улсын хараат байхын зовлонг хангалттай мэдэрсэн эрх баригчид газрын тосны үйлдвэр барихгүйгээр үнийн өсөлт, дарамтаас ангижирч чадахгүй гэдгийг яс махандаа шингэтэл ойлгосон билээ. Урд хойд хөрш рүү гуйлгад мордсоны хүчинд Монголын дотоодын зах зээлд нүүрлэсэн шатахууны хомсдол арилсан юм. Энэ асуудлаас болж шатахууныг импортлох үүргийг төр өөртөө хүлээх хэрэгтэй гэсэн санал ч тухайн үед гарч байсан.
АИ-92 авто бензиний өсөлт өргөн хэрэглээний үнэд хэрхэн нөлөөлөх вэ гэсэн асуултад албаны хүмүүс ямарч нөлөөлөл үзүүлэхгүй гэдэг хариулт өгч байгаа юм. Харин гадаад зах зээлд газрын тосны үнэ буурсан үзүүлэлттэй байгаа юм. Дэлхийн зах зээлд газрын тосны эрэлт буурч байгаагаас үүдэн “хар алт”-ны ханш улам доошлов. АНУ-д “Brent” маркийн нефтийн үнэ дөрвөн сарын доод төвшиндөө хүрсэн байна. Өнөөдрийн байдлаар “Bloomberg” дээр нэг баррель хар алтны үнэ 92 ам.доллар байгаа юм.
Ийнхүү гадаад зах зээлд газрын тосны үнэ буурч, Монголд шатахууны үнэ өссөөр л. Дашрамд дурдахад Монгол Улс 18-20 хоногийн шатахууны нөөцтэй байгаа гэсэн. Энэ нь сандраад гүйгээд байх асуудал биш гэдгийг ч Д.Амарсайхан дарга хэлнэ лээ.
"Ардын эрх" сонин
