М.Каддафийн цогцсон дээр Ливийн ард түмэн “бүжиж” байна. Энэ бүхнийг хөндлөнгөөс харж суугаа АНУ-ын эрх баригчид баяр­лаж байгаагаа нуусангүй. Өөрсдийг нь дарангуйлж, амьд­ралыг нь сүйтгэсэн гэх удир­дагчаа Ливийн босогчид хэрцгийгээр хөнөөжээ. Үүгээ­рээ Ливийн шинэхэн Зас­гийн газар, эрх барихаар тө­рийн сэнтий рүү мацаж байгаа хүмүүс өөрсдийгөө ямар аймшигтай вэ гэдгийг харуулах мэт. Тэд тэгтлээ дорд үзэгдсэн М.Каддафигаас ялгаатай байж чадах уу гэх эргэлзээтэй асуулт эндээс гарч ирнэ. Ливийн түр Засгийн газрын төлөөлөгчид М.Каддафийн цогцосыг Мисрата хотын моргт хадгалж байна. Харин түүнийг бодитоор харахыг хүссэн олон зуун хүн моргийн гадаа дугаарлан зогсож байгаа тухай олон улсын агентлагууд мэдээлэв. Эхэндээ М.Каддафийн бүх биеийг ил байлгаж байсан бол сүүлдээ зөвхөн толгой хэсгийг нь үлдээгээд бусдыг нь бү­тээлгээр хучсан аж. Түүний амь үрэгдэх үед байлцсан нэгэн цагдаа “Бид түүнийг амь­даар нь үлдээхийг хүсч байсан. Гэвч биеэ барьж чадахгүй болт­лоо уурсах олон залуусыг хорьж дийлээгүй” хэмээн “Ройтерс” агент­лагт өгсөн ярилцлагадаа дурьджээ. М.Каддафиг амь үрэгдсэний      дараа НАТО Ливи дэх цэргийн ажиллагаа дууссаныг мэдэгдэж, Барак Обама М.Каддафигаас салсан ард түмнийг нь гэрэлт ирээдүй хүлээж байгаа тухай сануулав. Тэрбээр түүний амь үрэгдсэн өдрийг “Тэмдэглэлт өдөр” хэмээн тодорхойлжээ. Б.Обамагийн хувьд ялалтаа тэмдэглэх өдөр нь ч байж болох. Цагаан ордоны пиарчид Ж.Бушийн баатрын имижийг бий болгохын тулд Саддам Хусейний дүрийг товойлгон гаргаж байлаа. Удахгүй сонгууль болох гэж байгаа энэ үед Б.Обамад ч бас баатар болох шаардлага гарсан учир эсрэг талын дүрээр М.Каддафи тодорчээ. Эцэст нь Б.Обама дайснаа дарлаа.

НҮБ-ын Хүний эрхийн комис­сынхон М.Каддафийн үхэлтэй хол­боотой мөрдөн шалгах ажиллагааг эхлэх хүсэлтэй байгаагаа мэдэгджээ. Тэд Ливийн дарангуйлагчийг зэр­лэгээр хөнөөсөнд дургүйцэж бай­гаа аж. Ливийн түр Засгийн газар энэхүү саналыг хүлээн авсан бай­на. М.Каддафийн амьдралын сүү­лийн мөчийг харуулсан хоёр бич­лэг цацагдсан. Эхний бичлэгт М.Кад­дафи амьдаараа олзлогдсон ту­хай, хоёр дахь бичлэгт нь түүний амьгүй бол­сон цогцосыг Ливийн босогчид хэр­хэн зэрэмдэглэж байгаа тухай гарчээ. Ливийн түр Засгийн газрын тэргүүн  Махмуд Жибрил түүнийг олзлогдохдоо гарандаа буудуулсан байсан гэсэн. Харин цогцсонд нь шинжилгээ хийсэн эмчийн дүгнэлтэд “Нарийн гэдэс, тархиндаа буудуулж амиа алдсан” хэмээн онцолсон юм. Харин Хүний эрхийн комиссынхон буудалцааны үеэр амиа алдаагүй М.Каддафи эмнэлэгт хүргэгдсэн бол амьд үлдэх боломжтой байсан учир энэ хэргийг шалгахыг хүсчээ. Харин М.Каддафийн эхнэр Сафия Фаркаш нөхөр болон хүүхдүүдийнхээ цог­цосыг гэр бүлийнхэнд нь өгөхийг шаардсан байна. Одоогийн байдлаар Ливийн түр Засгийн газар ямар нэгэн хариу өгөөгүй байгаа.

М.Каддафиг Засгийн эрхэнд байх үед түүнтэй гар барин инээмсэглэж байсан Б.Обама Ливийн Засгийн газарт зэвсэг худалдаж байв. Зөвхөн Ливи гэлтгүй Йемен, Бахрайнд америкчуудын гар хүрч байлаа. Олон арван жилийн туршид ард түмнээ дарангуйлсан гэх удирдагчидтай нь Ж.Буш, Б.Обамагийн аль, аль нь найрсаг хамтын ажиллагаатай байхыг эрмэлзэж байж. Гэвч газрын тосны эрэлт хэрэгцээ өдөр ирэх тусам нэмэгдэж, харин нөөц нь хомсдож байгаа тухай мэдээлэл тасрахаа больсон энэ үед НАТО Ливи рүү цэргээ оруулж, ард түмнийг дарангуйлан захирагчаас нь салгахаа амласан юм. Эцсийн дүнд тэдгээр орны иргэдийнх нь аж амьдрал сайжирч байгаагүй л болохоос биш АНУ-д Афганистан, Иранд явуулж байсан цэргийн ажиллагааны арвин туршлага бий. Харин Арабын хувьс­галын хамгийн дуулиантай үйл явдал болох хэрцгийгээр зэ­рэм­дэглүүлсэн М.Каддафигийн үхэл мусульманчуудыг томоотой байхыг сануулсан дохио байв уу гэлтэй.

Дэлхийн газрын тосны нөө­цийн   60 орчим хувь нь Ойрхи Дорнодод бий. Тиймээс АНУ, НАТО-ийн цэргийн ажиллагаа энэ­хүү бүс нутагт өргөжиж байгаа нь тохиолдлын хэрэг биш юм. Нэг л өдөр америкчуудын дараагийн бай газрын тосны асар их нөөцтэй Саудын Араб болж магадгүй. Хэрэв тэр үед эрхэм дээд ханхүү нь баялгаа гаргаж өгөхөөс цааргалавал түүнийг “каддафидаж” мэдэх л байх. “Аль Жазийра” агентлаг М.Каддафиг үзэн ядах суртал ухуулгаар хүмүүжсэн шинэ үеийнхэн Ливид бий болж байгааг шүүмжлээд “Түүнийг Ли­вийн удирдагчийн ёсоор нэр төр­тэй оршуулбал АНУ, Европын заналхийлэлд өртсөн Ливийн ард түмэн бахархал, үнэт зүйлээ алдахгүй хэвээр үлдэнэ” гэжээ. Өөрөөр хэл­бэл, “Олгой хагаравч тогоон дот­роо” гэдэгчлэн улс орныг нь 42 жил удирдсан хүнийг харийнхны элэг доог болгож, шившигтэйгээр харуулах нь бүхэл бүтэн нэг үеийн түүхээ үгүйсгэж байгаа хэрэг юм.

Уг нь М.Каддафи 1969 онд Засгийн эрхэнд гарснаасаа хойш Ливийн улс төр, эдийн засгийг бүхэлд нь шинэчлэхийг зорьж байв. Энэ хооронд цөмийн зэвсэглэлээр хөөцөлдөж, олон улсын террорист бүлэглэлүүдийг санхүүжүүлж бай­санд нь АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Рональд Рейган уурлаж, “Ойр­хи Дорнодын галзуу нохой” хэмээн нэрлэж байжээ. Ямартай ч М.Каддафи амь үрэгдсэнээр ба­рууны удирдагчдын санаа амарсан ч Ливид эмх замбараагүй байдал намжих болоогүй хэмээн шинжээчид дүгнэсэн байна.

“Аль-Кайда” бүлэглэлийн удир­дагч Осама Бин Ладен амиа алдсан тухай мэдээлэл цацагдах өдөр Их Британийн ханхүү Уильямын гэрлэх ёслол болсон юм. Тэр үед “Телеграф” сонины нэгдүгээр нүүрэнд залуу хосын хуримын зураг “Осама Бин Ладен амь үрэгдлээ” гэх тайлбарын хамт гарч байв. Тохиолдлоор дав­хацсан энэхүү үйл явдлын алийг нь чухалд тооцохоо мэдээгүй Английн хэвлэл, мэдээллийнхэн нэлээд сан­дарч байж. Харин энэ удаад Барак Обамагийн инээмсэглэн даллах дүрс М.Каддафийн зэрэмдэглүүлсэн цогцосны зурагтай хамт өрөгджээ. Тохиолдлоор давхцаагүй энэ үйл явдал эрх ашгаа хамгаалах хүсэл ямар хүчтэй болохыг харуулах мэт.