А.Меркел чуулганы танхимд юу хэлэх бол

Хуучирсан мэдээ: 2011.10.13-нд нийтлэгдсэн

А.Меркел чуулганы танхимд юу хэлэх бол

Германы Канцлер Ангела Мер­кел өчигдөр Монголд хүрэлцэн ирэв. Тэрбээр УИХ-ын хүндэтгэлийн чуул­ганд орол­цож үг хэлэх юм. А.Мер­­келийг ирэх сургаар түү­ний айлчлалын зорилгыг тодор­хойлох гэсэн олон таамаг хө­вөрсөн билээ. Өмнө нь УИХ-ын хүндэтгэлийн чуул­ганд гадны томоохон төлөөлөгчдөөс тийм ч олон хүн үг хэлж байсангүй. Казахстаны Ерөнхийлөгч Н.На­зар­баев, тухайн үед ОХУ-ын Ерөн­хийлөгч байсан В.Пу­тин, НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга асан Кофи Аннан, БНХАУ-ын дар­га Ху Жинтао, хамгийн сүүлд АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Жорж Бушээр энэ жаг­саалт өндөрлөнө. Тухайн үед чуулганы танхимд тэдний хэл­сэн үгнээс айлчлалын зорилго, хожмын үр дагаврыг нь тодор­хойлж болохоор байв.

Жорж Буш 2000 оны арван­нэгдүгээр сарын 14-нд АНУ-ын үе, үеийн Төрийн тэргүүн нараас анх удаа Монголд айлчилж, Улаан­баатарт дөрвөн цаг орчим саатсан билээ. Тэрбээр чуулганы танхимд морилохдоо УИХ-ын гишүүдэд хан­дан үг хэлсэн. Ж.Буш Азийн цээ­жинд орших Монгол Улс ардчилсан Ерөнхий сайдтай болсныг магтаж, Иракт цэргээ илгээсэнд талархаж байлаа. “Терроризмын эсрэг дайны тэргүүн шугаманд Мон­голын эрэлхэг дайчидтай мөр зэрэгцэн алба хааж байгаадаа Америкийн зэвсэгт хүчин ба­хархдаг” гэх талархлын үгсийг харамгүй урсган Монголын батлан хамгаалахын салбарыг хөгжүүлэхэд зориулж 11 сая ам.доллар өгөхөөр болсноо мэдэгдсэн. Энэ дашрамд Солонгосын хойгийг цөмийн зэвсгээс ангид байлгах асуудлаарх зургаан талт хэлэлцээрт оролцогч талуудын хамтарсан мэдэгдлийг хэрэгжүүлэхийн чухлыг онцолсон юм. Харин хожим АНУ-ын дипломат албадын    нууцыг  задалсан “Вики­ликс” сайтын мэдээлэл дунд Мон­го­лын нэр хавчуулагджээ. Монгол болон Хойд Солонгосын албаны хүмүүс 2009 онд нууцын зэрэглэлтэй зөвлөлдөх уулзалт хийсэн. Хойд Солонгосын хувьд АНУ-тай эв зүйгээ ололцохыг хичээж байгаа, тэднийг холбох гүүр нь Монгол Улс болох талаар их л нухацтай ярьсан энэхүү уулзалтын протоколыг манай тал АНУ-ын албаны хүмүүст бүрэн эхээр нь хүлээлгэн өгсөн байх юм. Уг нь хүмүүс анзаараагүй л болохоос энэ шинэ мэдээ биш болж таарав. Ж.Буш Монголд айлчлах үедээ энэ тухай дурсаад орхисон юм байж. 
 
БНХАУ-ын дарга Ху Жинтао 2003 оны зургаадугаар сарын 5-нд УИХ-ын чуулганы танхимд мори­лов. Тэрбээр 1990-ээд оноос хойш эр­чимтэй хөгжих болсон хоёр ор­ны харилцаанд сэтгэл хангалуун бай­гаагаа илэрхийлсэн. Чухамдаа Мон­гол Улс 1990-ээд оноос хойш эдийн зас­гийн хувьд Хятадаас өөрийн эрх­гүй хараат болсон нь үнэн юм. Ху Жинтао Хятадын Засгийн газраас өгсөн 200 сая юанийн зээлийн ачаар Төмөртэйн овооны цайрын ордод хоёр орон хамтран олборлолт хийж байгааг ч сануулсан. Үүгээрээ ашигт малтмалын салбарт амжилттай хамтарч буйг нотолсон бололтой. Эрээн, Замын-Үүдийн боомтын замыг сайжруулах болон 50 сая юанийн буцалтгүй тусламж зэрэг “гайхалтай” амлалтуудынхаа араас “Хятадын том, хүчтэй компаниудыг Монголд хөрөнгө оруулалт хийхийг урамшуулна. Бид ашигт малтмалын салбар дахь хамтын ажиллагааг чухалчлан үзнэ” хэмээн онцолсон юм. Хожим нь Хятадын Ерөнхий сайд Вэнь Зябао Монголд айлчилж, Тавантолгойн сонгон шалгаруулалтад Хятадын “Шинхуа Энержи” тэнцэж, 40 хувийг нь авсан. Үнэхээр ч хоёр орны хамтын ажиллагаагаа амжилттай эхэлжээ.

НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Кофи Аннан 2002 оны аравдугаар сарын 16-нд Төрийн ордонд зочилжээ. Тэрбээр НҮБ-ын энхийг сахиулах ажиллагаанд монгол цэргүүд оролцохыг уриалж байлаа. “Жижиг улсуудын хувь нэмэр улс хоорондын хамтын ажиллагаанд нэн чухал. Монгол Улс НҮБ-аас явуулж буй олон үйл ажиллагаанд оролцож, мөргөлдөөний голомтыг унтраах бидний чармайлтын томоохон хэсэг болно гэж найдаж байна” гэх түүний үгсийн үр дүнд Монголын төр Ирак руу 2003 оноос эхлэн цэргээ илгээх болов. Кофи Аннан УИХ-ын танхимд байхдаа ядуурлыг бууруулах, бай­галь орчноо хамгаалах гэх зэрэг жи­жиг орнуудад байнга тулгамддаг нийт­лэг асуудлыг хөндсөн нь мэ­дээж. Мөн Хүний эрхийн тухай үндэс­ний хөтөлбөрийг сайшаагаад Монгол Улс терроризмын талаарх 10 конвенцид гарын үсэг зурсан нь хөтөлбөрөө хэрэгжүүлэх нэг алхам болохыг онцолжээ.

В.Путин ОХУ-ын Ерөнхийлөгч байх үедээ Монголд анх ирж, 2000 оны арваннэгдүгээр сарын 14-нд УИХ-ын хүндэтгэлийн чуулганд оролцсон юм. Тухайн үед түүний айчлалын зорилгыг тодорхойлж байсан олон асуудлын нэг болох уул уурхайн салбар дахь хамтын ажиллагаа мөн л энэ үеэр хөндөгдсөн. В.Путины айлчлалын нэг онцлог нь бараг мартагдаад байсан ураны тухай сануулсанд байв. Тухайн үед атомын цахилгаан станц байгуулах Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр байгуулсан авч үүнээс ямар ч бодит үр дүн гараагүй юм. Тэр үед ашигт малтмал, түүхий эд гэх ойлголт даанч хол хөндий сонсогддог байсан учраас тэр биз. Хожим Монголын албаны төлөөлөгч Оросын Думын гишүүн Р.Гималовоор зуучлуулж, Тайваньд очиж Монголд цөмийн хаягдал булшлах гэрээ хийсэн тухай мэдээ Тайванийн сонинд мэдээлсэн нь Орос, Монголын ураны салбар дахь хамтын ажиллагааны нэг сэжим болсон гэж хардах нь ч бий.
Казахстаны Ерөнхийлөгч Нур­сультан Назарбаев 1993 оны арав­дугаар сарын 22-нд Төрийн ордонд зочилж, УИХ-ын хүндэтгэлийн чуул­ганд үг хэлжээ. Монгол Улсад хийж буй түүний албан ёсны анхны айлчлал хоёр орны найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагааны тухай хэлэлцээрт га­рын үсэг зурснаар эхэлж байжээ. Н.На­зарбаев чуулганы танхимд хэлсэн үгэндээ “Монгол Улсад аж төрөн суугаа казахууд хоёр орны хоо­ронд түүх, соёлын өвөрмөц маягийн “гүүр” болж байна” хэмээн он­цолсон байна. Тэрбээр Монгол дахь гарал нэгт түмэндээ анхаарал хан­дуулж байжээ. Харин Казахстан 1991 онд ЗХУ-аас тусгаар тогтносны дараа дэлхийн 30 гаруй оронд тархан суурьшсан зургаан сая орчим казах иргэдээ нэгтгэх, эх орондоо буцаан цуглуулах бодлого баримтлах бол­сон тухай олон улсын ажиглагчид онцолдог юм.

Ямартай ч гадаад орнуудын Тө­рийн тэргүүн, төрийн өндөр албан ту­шаалтнуудын айлчлал үргэлжилж байна. Тэд УИХ-ын чуул­ганы тан­химд индэрийн өмнө зогсоод “Амар байна уу” хэмээн монголоор мэнд­чилж, эцэст нь “Баярлалаа” хэ­мээн яриагаа төгсгөдөг. Энэ зав­сар харь хэ­лээр хэлсэн үгс нь тэд­ний зорилгыг аль нэг хэмжээгээр то­дорхойлдог бо­лол­той. Энэ удаад Гер­маны Канцлер Ангела Меркел чухам юу айлтгах бол.

Т.ЭЛИСА

"Улс төрийн тойм" сонин

NewsMN Гар утасны хувилбар Татах
NEWS.mn

Мэдээллийн эх сурвалж