Камерон МакРей монгол­чууд­тай хамтдаа есөн сарыг өнгөрүүллээ. Энэ хугацаанд түүний амжуулсан ажлыг хэмж­вээс Монголын ирээ­дүйн “СЕО” нарт ихээхэн сур­гамжтай байж мэдэх юм. Түүний ажлын хурд лав л Монголын уул уур­хайн түүхэнд “МакРейн хурд” нэрээрээ тэмдэглэгдэн үл­дэх биз ээ. Оюутолгойн гэ­рээг батлах гэж Монголын төр бүтэн есөн жил дуншсан. Ин­гээд 2009 оны аравдугаар сарын 6-нд Хөрөнгө оруу­лалтын гэрээг баталсан билээ. Энэ үеэр их бүтээн бай­гуулалт, олборлолт ашиглалт гэ­хээсээ илүү их хэмжээний урьдчилгаа төлбөр анхаарал тат­сан ч байж болох юм. Учир нь ол­борлолт ашиглалтын хувьд уг төслийн талаар бү­тэн есөн жил сайн, муугаар ярьсаар улиг болж, сонирхол буур­сан гэхэд хилсдэхгүй.  Ха­рин урьдчилгаа төлбөрийн хувьд эхлээд гэрээнд гарын үсэг зурмагцаа100 сая ам.дол­лар авч бөөн баяр болсон. Да­раа нь өнгөрсөн оны дө­рөв­дүгээр сард хөрөнгө оруу­лалтын гэрээ хүчин төгөлдөр хэрэгжиж эхлэхэд 50 сая, өнгөр­сөн зургаадугаар сарын эхээр сүүл­чийн 100 сая гээд нийт 250 сая ам.долларын урьдчилгааг төлж дууссан.

Тус компанийнхан өн­гөр­сөн долоодугаар сарын 20-нд нэгэн чухал ойг тэмдэглэн өн­гөрүүллээ. Энэ нь “Анхны эрдэсжсэн томоохон хүдрийн биетийг илрүүлсэн”-ий 10 жи­лийн ой юм. Дэлхий дахинд “Мон­голын Оюутолгой гэдэг газ­раас ихээхэн найдвар бүхий зэс, алт, молбидений нөөц олд­лоо” хэмээн зарласнаас хойш 10 жил өнгөрсөн гэсэн үг. Мөн “Айвенхоу Майнз” ком­панийн Ерөнхийлөгч бө­гөөд Гүйцэтгэх захирал ноён Роберт Фрийдланд мон­гол­чуудтай танилцсаны 10 жи­лийн ой ч гэж хэлж болно. Ха­рин МакРейн хувьд хө­рөн­гө оруулалтын гэрээг бай­­­гуулсны нэг жилийн ойн да­­раа­хан буюу 2010 оны арав­­дугаар сарын 8-наас эхлэн “Оюу­толгой” компанийн Ерөн­хий­лөгч бөгөөд Гүйцэтгэх за­хир­лаар томилогдсон ч мөн оны арванхоёрдугаар са­рын 1-нээс ажиллаж эхэлсэн. Онц­лог нь тэд томилох шийд­вэр гарангуут нь ажилд нь “чих­чихдэггүй” юм билээ. Ирээд мөн л нэг жилийн нүүр үзэх гэж байна.

Үүнийг энэ “хар” өдрийн нэг жилийн ойн “сюрприз” гэж ойлгох уу. Тэрбээр уг төслийг гурван жил удирд­сан Кийт Маршаллын орыг зал­гамжлахаасаа өмнө Өмнөд Африк дахь “Ричардс Бей Минералс”-ын гүйцэтгэх захирал, гүйцэтгэх ерөн­хий захирлаар ажиллаж байгаад ир­сэн юм билээ. МакРей 1986 оноос хойш “Рио Тинто”-ийн ган, зэс, нүүрс, алмааз болон үйлдвэрлэлийн эрд­сийн салбаруудад ажиллаж бай­сан туршлагатай нэгэн. Сүүлийн та­ван жилд Африкт ажиллаж байгаад Оюу­толгойд ирсэн цөл дагаж баялаг үйлдвэрлэгч хэмээн салбарынхан нь тодорхойлдог энэ залуу эр Монголд морь уяж уралдуулж хүртэл үзсэн, мон­голжих оролдлого хийж буй “этгээд” нөхөр. 

Камерон МакРей анх ирэхдээ л “Оюу Толгой төслийг удирдан ажил­­лах нь миний хувьд нэр төрийн хэ­­рэг юм. Энэ төсөл бол Монгол ул­­сын эдийн засагт онцгой ач холбогдолтой. Миний бие Монгол ул­сын Засгийн газар болон бусад орол­цогч талууд, төслийн баг бо­лон Оюу Толгойн ирээдүйн уурхай, дагалдах дэд бүтцийг барьж бай­гуулж буй гэрээт компаниудтай хамт­ран ажиллана гэдэгтээ итгэлтэй байна” хэмээн амласан. Амласандаа ч хүрч яваа. Өнгөрсөн есөн сарын ху­га­цаанд тэрбээр Хөрөнгө оруулал­тын гэрээний заалтуудыг хангах, энэ­хүү аварга, цогц төслийг аюул осолгүйгээр хэрэгжүүлэхийн төлөө их зүйлийг хийсэн. “Би” хэмээн онги­рох дургүй энэ эр одоо ч “Хамгийн чухал нь Монгол Улсын Засгийн Газар, ард түмэн өөрсдөө Оюу Тол­гой төслийг өлгийдөн авч хөгжин дэв­жиж, өсч хөгжих суурь нөхцлийг нь бүрдүүлсэн юм. Энэхүү тусламж, дэмжлэггүйгээр төсөл ийм амжилтад хүрэхгүй байсан” хэмээн даруухнаар өгүүлдэг юм билээ.
 
Түүнийг ажлаа хүлээн авсны да­раах хамгийн эхний даваа нь тун ээд­рээтэй асуудлын гогцоог тайлах явдал байсан юм. Энэ бол давуу эр­хийн хувьцаа гэгч адармаатай асуу­дал юм. Тухайн үед “Рио Тинто” групп “Айвенхоу Майнз” компанитай ши­нээр гэрээ байгуулснаар “Оюутол­гой” төслийг шууд удирдан ажилла­хаар болсон. Үүний цаана багц сан­хүүжилтийн арга хэрэгслээр дам­жуулан Оюутолгойн олборлолт, үйлд­вэрлэлийг төлөвлөсөн хугацаанаас зургаан сарын өмнө буюу 2012 оны сүүлч гэхэд эхлүүлэх нөхцлийг хан­гахаар тохиролцсон байв.
Уг гэрээний дагуу “Рио Тинто” одоо­гийн хөрвөгч өрийн багцаа ирэх оны нэгдүгээр сарын 18-ны до­тор “Айвенхоу”-ийн энгийн хувьцаанд хөрвүүлэх үүрэг хүлээсэн бай­даг. Гэтэл нөхцөл байдал хүн­дэрч, Монголын зарим улстөрч санаа­тай­гаар болон санамсаргүйгээр уг гэ­рээнд тусгасан асуудлыг мушгин гуй­вуулж, “Монголчууд 34 бус до­лоо­хон хувийг хүртэхээр болсон” хэ­мээн олон нийтэд тайлбарлаж эхэл­сэн. Гэрээний талаар тайлбар хийж, 34 хувь огт өөрчлөгдөхгүй гэж хичнээн яриад ч олон нийтийн эр­гэлзээ арилсангүй. Аргаа барахдаа хөрөнгө оруулалтын гэрээнээс “Да­вуу эрхийн хувьцаа” гэдэг бүх үгийг авч хаяж, залруулахад хүрсэн. Үүний дараа ажил овоо урагшилж, “Оюу Толгой” ХХК-ийн Төлөөлөн Удирдах Зөвлөлөөс хоногт 100 мянган тонн баяжмал боловсруулах төс­лийг эцэслэн баталж гаргав. Тө­лөв­лөснөөс зургаан сарын өмнө анх­ны хүдрийг баяжуулах үйлдвэрт хүргэх болов. “Ингэснээр  Өмнөд Оюу­гийн ил уурхайн хүдрээс гарган авах баяжмал дахь зэс, алтыг 2012 оны дөрөвдүгээр улирлаас эхлэн арилжаанд гаргах болно” хэмээн ноён МакРейн амлав.  Мөн зэсээр баялаг Хюго Дамметийн ордын блокч­лон олборлох далд уурхайн  цааш­дын бүтээн байгуулалтын ажлыг хуга­цаанаас нь өмнө ашиглалтад оруулахаар ажиллаж байна.

Бүтээн байгуулалтын ажлын гол хөшүүрэг болсон дэд бүтцийн асуу­далд голлон анхаарч, Оюутолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн 96,8 км хатуу хучилттай замыг барихаар Мон­голын үндэсний компаниудтай гэрээ байгуулан ажлаа эхлээд байгаа. Замын барилгын ажил өнгөрсөн тав­дугаар сард эхэлсэн бөгөөд ирэх оны дундуур дуусгахаар төлөвлөсөн. Мөн Засгийн Газрын хуралдаанаас Оюутолгойн ашиглалтад шаард­лага­тай эрчим хүчээр хангах цахилгаан станцыг барих ажлыг хурдавчлах шийдвэр гаргасны дагуу цахилгаан стан­цын барих газартай болоод авсан. Ингэснээр төлөвлөсөн хуга­цаа­наасаа дөрвөн жилийн өмнө буу энэ ондоо багтаан цахилгаан стан­цаа барьж эхлэхээр болсон юм. Камерон МакРей энэ үед жигтэйхэн баяр­лаж, “Эрчим хүчний байнгын эх үүсвэрийг яаралтай ашиглалтад оруулах нь үйлдвэрлэлийг эхлэхэд нөлөөлөх чухал хүчин зүйл юм. Ирэх оны сүүлчээр үйлдвэрлэлээ эхлэхээр төлөвлөж буй энэ цаг үед цахилгаан станцын бүтээн байгуулалт бидний ажилд томоохон түлхэц болно” хэ­мээн урамшин өгүүлж байв.

Ийнхүү Камерон МакРей бүх­нийг төлөвлөсөн хугацаанаас өрсөж хий­хийг хичээж байна. Бизнесмэн хүнд цаг хугацаа алтнаас үнэтэй. Тэр тусмаа алт, зэс олборлон Өм­нийн говийг, Монгол Улстай нь хөг­жүүлээд, компанидаа ашиг авч ирэх үүрэг хүлээсэн түүний хувьд ба­га хугацаанд ашигтай ажиллах, ихийг хийхээс өөр зорилго үгүй. Гэвч тэрбээр өмнөх удирдлагуудын хийж байсан орон нутгийн хөгжлийг дэмжих, байгаль орчныг хамгаалах, Мон­голын үндэсний боловсон хүч­нийг бэлтгэх, эрүүл мэнд, боловс­ро­лын салбарт хийх хөрөнгө оруулалт зэрэг  олон ажлыг уламжлан хэрэг­жүүл­­сээр байна.