Шведэд суугаа Монгол Улсын Элчин сайд М.Энхсайхан АТГ-т ирж гэрчийн мэдүүлэг өгсөн. Тэрбээр Улсын ерөнхий прокурор М.Энх-Амгаланд хандаж ил захидал илгээжээ. Тэрбээр захидалдаа ‘Монгол Улсын Ерөнхий прокурор М.Энх-Амгалан Танаа Юуны өмнө хууль сахиулах байгууллагууд, ажилтнууд улс төрийн хүндхэн нөхцөлд ажиллаж байгаа гэдгийг хүлээн зөвшөөрөхийн сацуу хэсэг бүлэг хүмүүс тэднийг улс төрийн өрсөлдөгчөө ‘намнах’ хэрэгсэл болгочихвий гэсэн битүүхэн болгоомжлолтой явдагаа хэлэхийг хүсч байна. Ийм болгоомжлол төрүүлэхүйц үйл явдал өнгөрсөн долоо хоногт надтай тохиосон юм. Болсон явдлыг ил захидал хэлбэрээр бичих нь нийтийн эрх ашгийг урьтал болгож олон нийтэд бодит мэдээлэл хүргэх гэсэн хэрэг юм. Үйл явдлыг зураглая. Миний бие Монгол улсаас Шведийн Вант улсад суугаа элчин сайд бөгөөд надад эрүүгийн 1ХХХХХХХ2 дугаартай хэрэгт АТГ-ын байран дээр 2018 оны 3 дугаар сарын 26-ны өдөр ирж гэрчийн байцаалт өгөхийг Нийслэлийн прокурор Гадаад Харилцааны яамаар дамжуулж өгсөн юм. Гадаад харилцааны яамнаас өгсөн чиглэлийн дагуу АТГ-ын байцаагчтай утсаар холбогдож цаг хугацаанд нь очихоо мэдэгдсэн.

Гэрчийн мэдүүлэг авах мэдэгдэх хуудсанд 3 дугаар сарын 14-нд прокурор гарын үсэг зурсан байдаг. Гэтэл үүнээс 9 хоногийн өмнө 3 дугаар сарын 5-наас эхэлж хэвлэл, мэдээллийн хэрэгслээр “АТГ элчин сайдыг 7 долоо хоногийн хугацаанд ирэхийг шаардав”, “Элчин сайд дуудсан цаг хугацаанд ирсэнгүй” гэх зэргээр зохион байгуулалттай худал мэдээллүүд цацагдсан.

Энэ нь авилгатай тэмцэх үүрэг бүхий төрийн байгууллага нь элчин сайдыг дуудаад тэр нь ирэхгүй хүчин мөхөсдөж буй мэт, гадаад бодлогыг хэрэгжүүлж байгаа ГХЯ, элчин сайдууд нь Монгол улсын хуулиас гадуур ажилладаг мэт сэтгэгдэл төрүүлэхүйц ер нь АТГ болон ГХЯ-ны нэр хүндэд хортой, угтаа Монгол төрийн нэр хүндийг гутаах бодлого гэж харагдаж байна. Элчин сайдууд ажлаа зохицуулж хуулийн байгууллагын ажилд дэм үзүүлэх нь ойлгомжтой боловч элчин сайдыг гэрчээр дуудах прокурорын мэдэгдэл нь энэ асуудлаархи илт хоосон улс төржсөн худал мэдээллийн дараа гарч байгаа нь Хууль хяналтын байгууллагыг улс төржилтөд санаатай ашиглах, эсхүл тэдгээр нь улс төржилтөд санамсаргүй ашиглагдах ажлын арга барилын алдаатай нөхцөл бий болсон байж магадгүй сэтгэгдэл төрүүлж байна. Миний бие АТГ-т мэдүүлэг өгөх явцдаа тодруулга авах бүх асуудлаар хариултыг өгсөн болно. Нэгэнт бүх асуудлаар хариултыг өгсөн тул урдчилан төлөвлөсний дагуу Швед улс рүү 3 дугаар сарын 29-ний өдөр нисэх гэж буйгаа мэдэгдэж, байцаагч нартай ойлголцсон болно. Гэтэл нийслэлийн прокурор Д. Ширэндэв нь буцах нислэгтэй өдөр давхцуулан АТГ дээр дахин гэрчийн байцаалт авах мэдэгдэл ирүүлэв. Нислэгээ гурав хоногоор хойшлуулж дурдсан цагт нь АТГ дээр ирсэн боловч уулзах учрах хүн гарсангүй. Тиймээс байцаагчид утсаар мэдэгдэж АТГ-ын жижүүрт ирсэн цаг, регистрийн дугаараа тэмдэглүүлсэн болно. Нийслэлийн прокурор Д.Ширэндэвийн мэдэгдэх хуудас нь хэрэг мөрдөн байцаах үүрэг бүхий АТГ-тайгаа уялдаа холбоогүй хийгдэж байгаагаас харахад уг шийдвэрт улс төрийн нөлөөлөл орсон юм боловуу гэсэн миний болгоомжлолыг лавшруулав.

Ер нь нь АНУ, Англи, Европын зарим орнуудад суугаа элчин сайдуудтай холбоотой элдэв хоосон улс төржилт нь хувь хүмүүс, намуудын зөрчил мэт харагдавч үнэндээ Монгол Улсаас гуравдагч хөрш гэж нэрлэгддэг Олон улсын хамтын нийгэмлэгтэй тогтоосон олон талт харилцааны түвшинг алдагдуулах, харилцан итгэлцлийг бууруулах бодлого гэж ойлгогдож , Монгол Улсын эрх ашигт хортой үр дагавар дагуулах аюултай. Өөрт тохиолдсон явдлаас харахад АТГ өөрт ногдсон үүрэгт ажлаа хийх гэж эрмэлздэг, харин тэднийг дээрээс нь улс төржүүлэх гэж оролдоод байна уу даа гэсэн сэтгэгдэл төрөв. Ийм нөхцөлд авилгатай хийх тэмцэл үр дүн муутай байх нь ойлгомжтой. Ерөнхий прокурор Таныг Монгол улсын хууль тогтоомжийн дагуу прокурорууд нь хараат бус, бодит байх, төрийн бусад байгууллагынхаа ажилд саад учруулахгүй зохицож ажилладаг байх, хуулиар олгосон эрх мэдлээ улс төрийн зорилгоор ашиглахгүй байх нөхцлийг бий болгох талаар нэмэлт арга хэмжээ авч ажиллахыг хүсье. Таныг хүндэтгэсэн, Шведийн Вант Улсад суугаа Монгол Улсын элчин сайд М.Энхсайхан 2018 оны 4 дүгээр сарын 3′ гэжээ.

Б.БАТ