2016 оны парламентын сонгуулиар 65 суудал авсан Монгол ардын намынхан Тусгаар тогтнолын ордноос Төрийн ордонд төвхнөөд хоёр жил өнгөрчээ. Монголын парламентын сонгуулийн цикл нь дөрвөн жилээр өрнөдөг. Олонх болсон нам дөрвөн жилийн хугацаанд бодлого, мөрийн хөтөлбөрөө хэрэгжүүлдэг ёстой.
Бүрэн эрхийн хугацааныхаа тал хувийг нь үдсэн МАН-ын засгийн хоёр жилд ямар ч хөрөнгө оруулалт шинээр нэмэгдсэнгүй, нэг ч бүтээн байгуулалт шинээр өрнөсөнгүй, ердөө Ардчилсан намын босгосон овоон дээр шагширч суухаас хэтэрсэнгүй.
Муу, сайн ч гэсэн 2012 онд Ардчилсан намын олж ирсэн 1.5 тэрбум ам.доллар 3405 км зам, 82 мянган айлын орон сууц болж нүдэнд харагдах, гарт баригдах юмтай үлдсэн. Ядаж л айлын хүүхдийг алагчилж, 10 доллар харамлаагүй юмдаг.
2016-2018 оны хооронд МАН-ын хоёр Засгийн газар Монголын өрийг 2,4 тэрбум ам.доллараар нэмэгдүүлжээ. Өр нь таазандаа тулаад бараг нурах дөхсөн гэсэн үг. Уг нь дөрвөн жилийн өмнө өрийн тааз хэтэрлээ гэж хамгийн чангаар хашгирч суусан хүмүүс. Мэдээж, энэ өрийг ирээдүйд татвар төлөгчид төлнө, Ж.Эрдэнэбат, У.Хүрэлсүх хоёр лав биш.
МАН-ын засаг харьцангуй их мөнгөн дээр суусан. Адаглаад зарж иддэг зэс, нүүрсний үнэ нь дэлхийн зах зээлд өссөн. НӨАТ-ын шинэчлэлтийг АН хийж, ургацыг нь МАН хураасан. Хувааж, хулгайлаад дуусгачихгүй бол мөнгөгүй учраас бүтээж, хийж, босгож чадаагүй гэж битгий хэлээрэй дээ.
ОУВС-гаас 343 сая, Японоос 850 сая, Дэлхийн банкнаас 440 сая ам.доллар Монголын дансанд орж ирсэн бөгөөд энэ мөнгийг зөвхөн төсвийн алдагдалд зориулж байгаа.
Орлогоосоо 2.4 их наядаар давсан төсвийнхөө зарлагыг нөхөхийн тулд МАН-ын засаг хойд хормойгоороо урд хормойгоо нөхөөд явж байна гэсэн үг. Нэмээд БНСУ-аас 750 сая, Энэтхэг, Хятадаас нэг тэрбум, Азийн хөгжлийн банкнаас авах 900 сая ам.долларыг У.Хүрэлсүхийн засаг утаа болон бензинд зарцуулах үлгэр яриад явж байна даг. Гэвч ТЭЗҮ нь байхгүй, бодлого нь ч алга. Үнэндээ бол үлгэр болгон амар сайхандаа жаргаад дуусдаг.
МАН сонгогчдоо олон зүйл амласан, чухал хийгээд томоос нь тоймлон сануулбал:
1. Импортлогч орноос экспортлогч орон болно
2. Давхар дээлээс татгалзана
3. Улсын төсөвт тулгарч буй өрийн дарамтыг үе шаттай бууруулна
4. Өндөр хүүтэй зээл авахгүй
5. Тавдугаар цахилгаан станц, Тавантолгой, Бөөрөлжүүт, Багануур, Тэшийн говийн цахилгаан станц барина
6. Ухаахудаг-Гашуунсухайт, Нарийнсухайт-Шивээхүрэнгийн төмөр замыг барьж ашиглалтад оруулна
7. Татвар нэмэхгүй, шинээр татвар бий болгохгүй гэжээ
Засгийн эрхийг авсныхаа дараа МАН татвар нэмж, өр зээл тавьж, У.Хүрэлсүхийн танхим 100 хувь давхар дээл нөмөрч, тавдугаар цахилгаан станц, Тавантолгойн төсөл таг алга болсон гээд ажил амлалт нь алд дэлэм зөрсөн үү, аль эсвэл биелсэн үү гэдгийг мөрийн хөтөлбөрөөс нь зөвхөн долоохон жишээгээр тоочиход нэг иймэрхүү.
Адилхан сандал суудлын хэрүүлтэй, засаг төрөө онхолдуулсан ч Ардчилсан намын үед Төрийн ордонд ажил яригддаг, бодлого гардаг, тэгээд сайтай муутай ч бүтээн байгуулалт өрнөдөг байжээ. АТГ-т бултаараа дуудагдаж, ажил хийснээсээ болж, толгойгоо тасдуулах нь холгүй ч Ардчилсан намын үед аймгуудыг Улаанбаатар хоттой асфальтан замаар холбож, иргэдийг ипотекийн зээлээр орон сууцжуулж, Оюутолгойн далд уурхайн бүтээн байгуулалтыг эхлүүлж, Тавантолгойн цахилгаан станцыг хөдөлгөж ядаж л эдийн засаг, хөрөнгө мөнгө, ажил асуудал, хуулийн шинэчлэлт ярьж маргалддаг байв.
Харамсалтай нь, Ардын намынхан өнөөдөр саарал ордонд завхай зайдан явдлаа дэлгэж, авгай хүүхэн, боов боорцог, өмд бандаашны л хэрүүл хийдэг болсон байна.
УИХ дахь бүлгийнхэн нь бүгдээрээ “Дэвшилтэт холбоо” байгуулаад ч МАН-аас дэвшилтэт зүйл ер хүлээх хэрэггүй нь, үүнээс нааш түүнээс цааш тэднээс юу ч гарахгүй нь. Ж.Эрдэнэбатыг У.Хүрэлсүхээр солиод нийлбэр дүн өөрчлөгдөхгүй нь тодорхой болсон. Учир нь, МАН-ын хувьд ажил хийх хамгийн боломжит цаг хугацаа нь 2017, 2018 он. Үлдсэн хоёр жилд У.Хүрэлсүхийн засагт ажил хийх боломж байхгүй, бас хугацаа ч үлдээгүй. Ид шид, илбийн хүчээр л Тавантолгойн төмөр зам, тавдугаар цахилгаан станцыг барьчихдаггүй юм бол шүү дээ. 2020 он бол сонгуулийн жил. Улс төрийн аль ч нам саналын төлөө популимз хийдэг жил. 2019 сүүлээс эхлээд л У.Хүрэлсүхийг хүссэн ч эс хүссэн ч улс төр өөрөө оролдоод эхлэхээр юу ч хийж чадахгүй.
Мөрийн хөтөлбөртөө амласан болгоныхоо яг эсрэг ажиллаж байгаа МАН-д нэг л боломж байна. Тэр нь үнэмлэхүй олонх байгаа дээрээ Үндсэн хуулийг өөрчлөх. 12 жил ам дамжин яригдаж байгаа Үндсэн хуулийг өөрчилж чадахгүй бол У.Хүрэлсүхийн нам хүртэх ёстойгоо хүртэнэ. Сүхээр эхэлж, Сүхээр дуусч мэдэх Ардын намын зуун насыг угтаад ийн нэгэн зул өргөсү.
