Зайсангийн ам, Хүүшийн ам, Арцатын задгай, Нүхтийн ам, Ташгайн ам, Залаатын зүүн богинын ам, Залаатын ам, Ихтэнгэрийн ам, Чулуутын ам, Арцатын ам, Багатэнгэрийн ам, Хүрэл тогоот, Хүрхрээгийн ам. Энэ бүс нутаг дархан цаазтай байх эсэх нь ирэх намрын чуулганаар шийдэгдэнэ. Богдхан уулын дархан цаазат газрын нутаг дэвсгэрээс дээрх амуудыг хасах тухай тогтоолын төслийг нэр бүхий гишүүд санаачлан боловсруулснаас хойш багагүй хугацаа өнгөрлөө. Одоогоор дархан цаазат газрын нутаг дэвсгэрээс чөлөөлөгдөж буй газрын хилийн заагт орж буй өөрчлөлтийн солбилцлыг тогтоох албан бус зураглал гарч буй сурагтай.

Үндсэн хуулийн Цэцийн барилга Зайсангийн аманд сүндэрлэсэн. Үүнтэй барьцах мэт Улсын дээд шүүхийн барилга удахгүй ашиглалтад орох нь. Төрийн байгууллагууд нь ийнхүү хуулиа зөрчсөн болохоор иргэддээ хууль биелүүлэхийг шаардах боломжгүй болсон учраас Богдхан уулын дархан цаазат газрын нутаг дэвсгэрээс зарим амуудыг хасч магадгүй нь. Ийнхүү   “тусгай”-чуудад зориулж тусгай хамгаалалтыг цуцлахаар болжээ.

Төрийн байгууллагууд нь ийнхүү хуулиа зөрчсөн болохоор иргэддээ хууль биелүүлэхийг шаардах боломжгүй болсон нь энэ. Хуулиар энэ газарт байгалийн төлөв байдлыг нь хөндөхгүйгээр зөвхөн ажиглах хэлбэрээр судалгаа, шинжилгээний ажил явуулж болох аж.

Хууль санаачлагчдын тайлбараар Богдхан уулын дархан цаазат газар нутгийн хилийн бүсийг өөрчлөн тогтоож, нийслэлээс зайдуу, хялбар ашиглагдах боломжгүй хэсэг рүү нь сунгах, одоо ашиглагдаж байгааг нь хилийн бүсээс хасах зэрэг зохицуулалтыг хийх шаардлагатай гэнэ. Мөн тодорхой газрыг чөлөөлж, шинээр зарим газрыг нэмж оруулах бололтой.

Аливаа хууль төрөн гарахын өмнө хуулийн төслийн үзэл баримтлал гэх байдлаар боловсруулагдсан байдаг. Үүнээс нь л ямар хууль гарч юуг зохицуулж, ямар үр дагавар үүсэж болохыг тодорхойлдог. Гэвч энэ төслийг үзэл баримтлалыг үзэхэд цаашид болгоомжлох олон асуудлыг орхигдуулсан юм биш биз гэх эргэлзээг төрүүлэх аж. Хууль санаачлагчид энэ тогтоол батлагдсанаар ямар нэгэн сөрөг нөлөө үүсэхгүй гэж дүгнэжээ. Түүнчлэн тогтоолд өөрчлөлт оруулах болсон үндэслэл, шаардлагаа “Нийслэл Улаанбаатар хотын агаарын бохирдол ихсэж, ард иргэдийн эрүүл мэндэд хор хохирол учруулах хэмжээнд хүрсэн тул агаар харьцангуй цэвэр орчин гэж үзэж буй газар нутгийг хүмүүс сонгож амьдрах, үйл ажиллагаагаа явуулахыг эрмэлзэх болжээ. Иймээс хэдийгээр хориглосон ч гэсэн дархан цаазат газрын зарим нутаг дэвсгэрт төрийн болон төрийн бус байгууллагууд, аж ахуйн нэгж, түүнчлэн иргэд үйл ажиллагаа эрхлэн явуулж буй нь тухайн газрыг ашиглах бодитой шаардлага бий болсныг харуулж байна” хэмээн тайлбарласан нь арай л албан ёсны биш.

Ер нь үүнээс өмнө тусгай хамгаалалтаас тодорхой газруудыг гаргаж байсан шаардлагыг иргэдийн өмчлөх эрхийг хангахтай холбон тайлбарлаж байсан. Энэ удаад ч мөн адил. Хууль боловсруулагчид “Монгол улсын иргэнд газар өмчлүүлэх тухай болон Газрын тухай хуульд зааснаар Богдхан уулын дархан цаазат газрын нутаг дэвсгэрт он удаан жилээр оршин суусаар ирсэн Яармаг, Зайсан, Төмөр зам орчмын иргэдэд хуулиар олгосон газар эзэмших, өмчлөх эрхээ эдлэх боломж нөхцөлийг хангаж өгөх шаардлага байна. Дархан цаазат газрын нутаг дэвсгэрээс зарим газрыг чөлөөлж, хилийн заагт өөрчлөлт оруулах тухай УИХ-ын тогтоол батлагдсанаар дээрх асуудлууд шийдэгдэх болно” гэж үзэл баримтлалаа гаргажээ. Гэвч энд нэг л зүйл тодорхой баймаар юм. Тэр нь дэлхийн жишгээр бол тусгай хамгаалалт тогтоосон хугацаа газрын маргааныг шийдвэрлэх гол зүйл. Хэрвээ та тусгай хамгаалалт тогтоохоос өмнө тухайн газарт амьдарч байгаагүй л бол хэдэн давхар байшинтай байсан ч түүнийг чинь нураахад гомдох хэрэггүй. Хууль зөрчсөн хүн хууль ярьж болохгүй биз дээ. Ингээд бодохоор “хамгийн анхных” хэмээгдсэн Богд уулын дархан цаазат газрыг хамгаалалтад авсан 1957 оноор асуудлыг шийдвэл ямар вэ. Үүний тулд төр өөрөө хуулиа биелүүлж чаддагаа харуулж Цэцийн байраа, Дээд шүүхийн баригдаж буй барилгуудаа нураавал ямар вэ.