Хүн төрөлхтөн автомашин хэрэглэх болсноос хойш 100 гаруй жилийн хугацаа өнгөрчээ. Одоо бол тээврийн гол хэрэгсэл болсон. Харамсалтай нь, зарим талаар сул тал бий. Тухайлбал, Лондонд автомашинаар зорчсоноос дугуй унаад явбал зорьсон газартаа илүү хурдан, илүү хялбар хүрнэ. Лондоны адилаар орчин цагийн томоохон хотууд бүгд л “түгжрэл” гэх том проблемтай. Энэ асуудлыг залруулах, бас оршин суугчдынхаа эрүүл амьдралын хэв маягийг дэмжихийн тулд дэлхийн том хотууд автомашинаас татгалзаж, автомашингүй бүс бий болгож, ядаж л хотын төв хэсгээр автомашин нэвтрэхийг хориглох болсон.

Тэгвэл, хотын төв гудамжаар санаа амар алхаж, автомашины нүсэр чимээ, дуу шуугиан, хорт утаанаас ангид байж чадах үзэсгэлэнт хотуудыг танилцуулъя.

КОПЕНГАГЕН /ДАНИ/

Данийн нийслэл Копенгаген хот автомашины тоогоор Европт хамгийн багад тооцогдоно. Хотын захиргаанаас 1960-аад онд явган зам, автомашингүй бүсийг өргөжүүлж, хотын төвийн гол замуудыг бүгдийг нь нарийсгажээ. Өдгөө Копенгаген 320 км дугуйн замтай, цаашид ч ойролцоох дагуул жижиг хотууд руу хүрэх дугуйн зам барихаар төлөвлөж байна.

ХАМБУРГ /ГЕРМАН/

Хамбург хотын төвд автомашин нэвтрэхийг бүрэн хориглосон зүйл хараахан байхгүй. Гэхдээ хотын захиргаанаас оршин суугчдыг явган алхах, дугуй унах, нийтийн тээврээр зорчих тал дээр онцгой анхааран ажилладаг. “Ногоон сүлжээ” гэх төслийн хүрээнд авто замын түгжрэлээс ангид, явган алхах, дугуйгаар зорчих орчин нөхцөл бүрдүүлж байгаа аж. Ирэх 20 жилд олон тооны цэцэрлэгт хүрээлэн, дугуйн зам, явган зам шинээр баригдана. Энэ сүлжээ хотын сул талбайн 40 хувийг хамрах гэнэ.

МАДРИД /ИСПАНИ/

Мадрид хотын маш олон төв гудамж, талбай автомашингүй бүс болсон. Хязгаарлалттай бүс рүү нэвтэрвэл 100 ам.долларын торгууль төлөх ёстой. Энэ журам гэхдээ тэр хавийн оршин суугчдад үйлчлэхгүй. Түүнчлэн моторын багтаамж ихтэй, том оврын тээврийн хэрэгслүүд авто зогсоолд машинаа байрлуулахдаа илүү өндөр төлбөр төлнө. Хотын захиргаанаас ирэх таван жилийн хугацаанд хотын төвийн хөл хөдөлгөөн ихтэй гудамжуудыг автомашингүй бүс болгож, явган хүний зам барихаар төлөвлөж байгаа.

ПАРИС /ФРАНЦ/

Хоёр жилийн өмнө Парисын агаарын бохирдол их хэмжээгээр нэмэгджээ. Тиймээс хотын захиргаанаас автомашины улсын дугаарын тэгш, сондгой орноор хөдөлгөөнийг хязгаарлаж, үр дүнд нь агаарын бохирдлын түвшинг 30 хувиар бууруулж чаджээ. 2020 он гэхэд дугуйн замыг нэмэгдүүлж, хотын төв рүү зөвхөн цахилгаан хөдөлгүүртэй автомашин нэвтрүүлэх журам хэрэгжиж эхэлнэ.

ХЕЛЬСИНК /ФИНЛЯНД/

Финлянд улс ирэх 10 жилийн дотор автомашины тоог бууруулахаар төлөвлөжээ. Зөвхөн хотын захаар машинтай зорчихыг зөвшөөрч, хотын төв хэсэг рүү нийтийн тээврээр л зорчино. Хотын оршин суугчдад зориулсан хаанаас дугуй түрээслэх, эсвэл трамвайн зогсоол хаана байгаа эсэхийг хялбархан мэдэх боломжтой мобайл апп-ууд олон бий.

ЧЕНДҮ /ХЯТАД/

Хотын гудамжууд тун аятайхан төлөвлөлтөөр бүтсэн. Хотын төвийн аль ч хэсэг рүү 15 минут алхаад хүрэх боломжтой. Хотын нийт замын тал хэсэгт л автомашинаар зорчихыг зөвшөөрнө. Бусад нь явган болон дугуйтай хүмүүст зориулагджээ.

БОГОТА /КОЛУМБ/

Боготад 1950-иад оноос дугуйн зам барьж эхэлсэн бөгөөд өдгөө 300 км гаруй урттай дугуйн зам тэнд бий. Хотын төвийн дийлэнх гудамж, талбай нь автомашингүй бүсэд хамаарна. Энэ хэсэгт зөвхөн нийтийн тээврийн хэрэгсэл л зорчих эрхтэй.

МИЛАН /ИТАЛИ/

Милан хотын захиргаанаас автомашинаас татгалзсан оршин суугчдадаа нийтийн тээврээр үнэгүй зорчих ваучер өгдөг. Бүх автомашиныг тусгай нэгдсэн системд холбосон. Тиймээс автомашин нь гэрийнхээ гадаах зогсоолд байгаа бол тэр машины эзэнд автобус, галт тэргээр зорчих тасалбарыг үнийг хотын захиргаанаас төлдөг байна.

С.ЦЭЛМЭГ