Мансууруулах бодисын хамааралтай хүмүүсийг Сэтгэцийн эрүүл мэндийн төв /СЭМҮТ/-ийн Донтох эмгэгийн клиникийн тасагт эмчилдэг. Тус эмнэлгийг Төсөл, хөтөлбөр хариуцсан мэргэжилтэн К.Еленатай уулзлаа.

-Донтох эмгэгийн клиникийн тасагт ихэвчлэн ямар эмгэгтэй хүмүүс эмчлүүлж байна вэ? Хэдээс хэдэн насныхан донтох эмгэгт илүүтэй өртөж байна?

-Манай клиникт архи, мансууруулах эм бэлдмэлийн хараат болсон донтох эмгэгтэй өвчтөнүүд хэвтэн эмчлүүлдэг. Хүйс хамааралгүйгээр бүхий л насны буюу 18-70 насны хүмүүс эмчлүүлдэг. Харин 18-30 насныхан мансууруулах бодист донтсон байдаг. Донтох эмгэг дотроо мансууруулах бодист донтсон хүмүүсийн тоо хэдэн жилийн өмнө жилдээ 7-8 байсан бол одоо 45-50-аас буухгүй байна.

-Мансууруулах эм бэлдмэл нь өөрөө хууль бус хэрэглээ. Тиймээс гэр бүлийнхэн нь энэ хүн мансууруулах төрлийн зүйл хэрэглээд байна гэдгийг мэдсээр байж эмнэлэгт хандахаас айдаг. Хуулийн байгууллага шалгаж, хорих вий гэсэн айдас бий. Энэ үүднээс ч эмнэлэгт хандах нь ховор байдаг байх?

-Мансууруулах бодис хууль бус учраас хүмүүс зүрхшээгээд ирэхгүй байх тохиолдол бий. Гэхдээ манай эмнэлгийн зүгээс хувь хүний нууцын мэдээллийг гадагшаа задлахгүй. Тодорхой хууль журмаар зохицуулагддаг. Тийм учраас энэ зүйл дээр санаа зовох хэрэггүй. Хамгийн чухал нь бид энэ аюултай эмгэгээс салахын тулд хичээл зүтгэл гаргах шаардлагатай.

-Донтох эмгэгийн эмчилгээ хэр удаан хийгддэг вэ?

-Манай эмчилгээ сайн дурын үндсэн дээр хийгддэг. Эмчилгээ 10-14 хоног, зарим тохиолдолд 21 хоног хийгддэг. Эмчлэгдэх дургүй хүнийг эмчиллээ гэхэд ямар ч үр дүн гарахгүй. Тухайн хүнд эмчлэх сэдэл төрүүлэх тал дээр нэлээн их цаг зарцуулдаг. Зарим тохиолдолд мансууруулах бодист донтсон хүн ганцаараа эмнэлэгт хэвтэх дургүй байдаг бол хоёр, гурван хүн хэвтэж байгаа үед тухайн хүн “ганцаараа биш, надтай ижил асуудлаар хүмүүс эмнэлэгт хэвтдэг юм байна” гэсэн бодлоор эмчилгээнд идэвхтэй ханддаг ч хүмүүс байдаг.

-Нэг хоёр удаадаа мансууруулах бодис хэрэглэхэд донтох эрсдэл бий юу?

-Нэг удаагийн хэрэглээгээр ч донтох эмгэг үүсгэж болохоор маш аюултай хэрэглээ байдаг. Мансууруулах бодист донтсон хүмүүс өөрсдөө мөн эмчлүүлэх хүсэлт бага байдаг

-Химийн гаралтай л биш бол олсны төрлийн ургамал донтуулдаггүй гэж ярьдаг хэрэглэгчид их байна. Энэ үнэн үү?

-Энэ бол маш худал зүйл. Хар тамхийг дотор нь гарал үүслээр нь химийн болон байгалийн гэж хуваадаг. Манайхны хувьд байгалийн ургамлыг түүж бэлтгэх нь элбэг байдаг. Өөрсдөө түүж аваад бусдад худалдахын тулд байгалийн гаралтай учраас чи донтохгүй гэж хэлж тайвшруулж л байгаа нэг арга юм шүү дээ. Түүнээс хэрэглээний хувьд донтох эмгэг үүсгэдэг. Нэгэнт донтсон хүн нэг тунгаас нөгөө тунд шилжих эрсдэл байдаг. Хүч багатай бодис хэрэглэж байсан хүн хүчтэй химийн гаралтай бодис хэрэглэж эхлэх тийм тохиолдол бас байна. Каннабисын төрлийн өвс хэрэглэж байгаа хүн илүү хүчтэй бүлгийн зүйл хэрэглэхгүй гэх баталгаа байхгүй. Мөн анхны хэрэглээнээс эхлээд тун нэмэгдэх хүртэл тухайн хүний даах чадвар нэмэгдэж явсаар үхэлд хүргэж болзошгүй байдаг. Нөгөө талаасаа хэрэглэгч 40 мянгаар худалдаж авч байсан бол аажимдаа нэг хэрэглээндээ 400 мянга хүртэл зарцуулах гээд санхүүгийн хувьд мөн тухайн хүн томоохон эрсдэл хүлээж эхэлдэг. Эрсдэл хүлээж эхлэхээрээ нийгэмд нөлөөлөх нөлөөлөл нь ихсэж, гэмт хэрэг хийх сэдэл өгч байдаг.

-Мансууруулах бодист донтсон иргэдэд ямар эмчилгээ хийдэг вэ? Бүрэн эдгэрэх боломжтой юу?

-100 хувь бүрэн эдгэрнэ гэдэг найдвар байхгүй. Олон улсын сайн туршлагаас үзэхэд ердөө 9-10 хувь нь эмчлэгдэх магадлалтай байдаг. Эмч нарын эмчилгээнээс 20 хувь, үлдсэн 80 хувь нь мансууруулах бодист донтсон хүн болон түүний гэр бүлээс ихээхэн шалтгаална. Мансууруулах бодист донтсон хүмүүсийг, биеийн хордлого тайлах эмчилгээгээр эхэлж, сэтгэл засал давхар хийгддэг. Албадлагын эмчилгээ манайд байхгүй. Бүх эмчилгээ сайн дурын үндсэн дээр явагддаг.

-Хар тамхинд донтсон л бол эмчлэгдэх боломжгүй гэлээ. Тиймээс бид бүхэн хэрхэн урьдчилсан сэргийлэх ёстой вэ?

-Ялангуяа өсвөр насныханд маш их анхаарал хандуулах шаардлагатай. Таны хүүхэд хичээлээ тараад гэртээ ирэхгүй л байгаа бол хаагуур, хэнтэй нөхөрлөж байгааг сайтар мэдэх хэрэгтэй. Мөн хүүхдүүдийнхээ мөнгөний хэрэглээнд хянуур ханд. Сард хэдэн төгрөг юунд зарцуулж байна. Таны өгч байгаа мөнгө тухайн хүүхдийн зайлшгүй хэрэглээ мөн эсэхийг нягтлах хэрэгтэй. Манай эмнэлэгт хүүхдээ дагуулж ирээд түргэн хугацааны сорил шинжилгээг хийлгэж болно. Хэрэв хүүхэд нь хэрэглээд байгаа тохиолдолд эцэг эх нь ирээд, мэргэжлийн эмчээс зөвлөгөө авч болдог.