Сонгуульд шороодоогүй дархан түшээ

“Ньюс” агентлаг өнөөдрийн “76:1”-д УИХ-ын гишүүн Данзангийн Лүндээжанцанг танилцуулж байна.

УИХ-д 27 дахь жилдээ хууль батлалцаж суугаа цор ганц УИХ-ын гишүүн бол Д.Лүндээжанцан. Анх 1990 онд Ардын их хурлын депутатаар сонгогдон, Ардчилсан Үндсэн хуулийг батлалцсан үеэс парламентад ажиллажээ.

Ажлын төлөө төрсөн, хуруу дарам хууль тогтоогчдын нэг гэж хэлж болно. Намын нөхөд нь албан тушаалын төлөө унтах нойроо хугаслаж явахад Лүндээ гишүүн хуулийн төсөлтэй л “ноцолдож” суудаг. Шинэ гишүүдийг хууль боловсруулах дөртэй болгох үүргийг мөн л үүрнэ. Танхимдаа түр тар хийж, маргалдах залуу гишүүдээ өрөөндөө зэрэгцүүлж суулгаад “Намайг танагтай байгаа дээр хууль боловсруулж сур” гэж зааж, зөвлөнө.

Нэг их том дуугараад, хатуу нясуун үгийг бусдад чулуудаад байхгүй ч хэлсэн үг бүр нь үнэтэй. “Дархан түшээ” гэх тодотгол бол олон нийтээс өгсөн “цол”.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар 2006 онд Монгол Улсын Гавьяат хуульч цол хүртсэн. Парламентыг төлөвшүүлэх, хууль эрх зүйн салбарыг хөгжүүлэхэд оруулсан хөдөлмөр зүтгэлийг нь үнэлж, дээрх шагналыг олгожээ.

Хууль зүйн салбарт бэлтгэсэн шавь олонтой, мөн Монгол Улсын Гавьяат хуульч Б.Чимид, Г.Совд, Э.Авирмэд нарын шавь байснаа бахархан ярих дуртай.

Хуульч болсон намтрыг нь сөхвөл, эдийн засагч болох хүсэлтэй байсан ч аравдугаар анги төгссөн жил нь уг хуваарь ирээгүй тул МУИС-ийн Хуулийн ангид элсэн суралцжээ. Дөрөвдүгээр курс төгсөх жилээ МАХН (одоогийн МАН)-д гишүүнээр элссэн байна. Ажлын гараагаа оюутан байхдаа МУИС-ийн Хууль зүйн сургуулиас эхэлжээ.

Улмаар Улсын прокурорт ажиллаж байгаад ШУА-ийн Төр, эрх зүйн хүрээлэнд секторын эрхлэгчээр томилогдон ажилласнаар парламентын гишүүн болох эхлэлээ тавьжээ. Тодруулбал, 1990 онд Төр эрх зүйн хүрээлэнд секторын эрхлэгчээр ажиллах үед Баянзүрх дүүргээс Ардын их хурлын депутатаар сонгогдсон байна.

Улмаар Өвөрхангай аймгаас таван удаа УИХ-д тасралтгүй сонгогдсон бол 2012 онд намын нэрсийн жагсаалтаар, харин 2016 оны УИХ-ын сонгуульд 70 дугаар тойрогт өрсөлдөж, Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга З.Энхболдыг ялснаар найм дахь удаагаа УИХ-д сонгогджээ.

Парламентад завсаргүй сонгогдон ажилласан дээрх хугацаанд Хууль зүйн сайдаар ажиллах хоёр ч удаагийн хүсэлт ирэхэд татгалзсан нь, мэргэшсэн парламентч болох зорилго тавьсантай нь холбоотой аж.

Одоо Д.Лүндээжанцан гишүүн УИХ-ын Төрийн байгуулалтын байнгын хороог удирдаж байна. УИХ-аас өнгөрсөн хугацаанд Монгол Улсын Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулах хуулийн төсөл боловсруулах даалгавар өгснийг бэлэн болгосон. Гагцхүү МАН 65 гишүүнтэй байгаа энэ үед Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулж, сонгодог парламентын засаглалын сууриа бэхжүүлэх үү, дараагийн УИХ-д даалгах ачаа болгон үлдээх үү гэдгийг ирэх бүрэн эрхийн хугацаа нь харуулна.

Тэрбээр Ерөнхий сайдын эрх мэдлийг нэмэгдүүлэх, мөн парламентын засаглалаа сонгодог тогтолцоо руу нь улам бэхжүүлэх ёстой гэсэн зарчим барьдаг.

Шатар тоглох хоббитойн дээр шаггүй яруу найрагч. “Зангаараа амраг”, “Монгол хатдын домог”, “Арвай хээрийн хавар” зэрэг 20 гаруй шүлэг нь эдүгээ дуу болж, олны хүртээл болсон төдийгүй зарим нэг бүтээл нь “Морин хуур” наадмын шилдэг арван бүтээлийн нэгээр шалгарч байжээ.

Хүүхэд насандаа чөлөөт бөхөөр хичээллэж явсан ч хожмоо ном эрдмийн мөр хөөснөөр орхисон гэдэг. Эцэг нь цэргийн хүн байсан бол ээж нь гуталчнаас эхлээд бүхий л ажлыг хийж явжээ. Олон хүүхэдтэй айлын тав дахь хүү нь болон мэндэлсэн бол эдүгээ Лүндээ гишүүн ач зээгээ тойруулсан өвөө болоод байна.