Туул, Сэлбэ гээд хотын чимэг болсон голууд ширгэж, татарч эхэлсэн. Сэлбэ гол бороо орохгүй бол зарим газраа тасарч, ширгэсэн хуурай сайр гунигтайгаар харлаж харагдах нь нийслэлчүүдийн хувьд бараг дасал болсон дүр зураг болоод байгаа. Азаар бороо, хур элбэгтэй байгаа энэ жилийг эс тооцвол.  Тэгвэл та бүхэнд гайхалтай, сайхан нэгэн мэдээллийг хүргэж байна. Учир юун гэвэл Сэлбэ голыг сэргээх, урсцыг нэмэгдүүлэх ажилд энэ онд хоёр тэрбум төгрөг зарцуулахаар болжээ. Сүхбаатар дүүргийн захиргаа, нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газраас хийх гэж буй энэхүү төсөлд Сэлбэ голын урсцыг нэмэгдүүлж, орчныг сэргээж иж бүрэн тохижуулахад таван тэрбум 600 сая төгрөг шаардлагатай гэнэ. Энэ ажилд хөрөнгө санхүүгийн туслалцаа үзүүлэхийг нийслэлийн удирдлагуудаас Сүхбаатар дүүргийн Засаг дарга хүсч байсан. Нийслэлээс Сэлбийг аврах төсөл хэрэгжүүлэх болсноо зарлаж байсан үе саяхан мэт боловч өнөөдрийг хүртэл энэ талаар дорвитой ажил хийгээгүй байсан юм. 

Зарим хэсгээрээ тасарч, амь тавих дөхсөн ч хурмаст тэнгэр хур хайрласны буянаар арайхийн амьтайгаа байгаа Сэлбэ гол устахад ойрхон байсан.  Магадгүй ирэх жил бороо хур ховор байж гэмээнэ тасарч мартагдаж ч магадгүй байгаа Сэлбэ голыг сэргээнэ гэхээр сайхан сонсогдож байгаа биз.

Гурван жилийн өмнө байгаль орчны нэгэн байгууллагаас гаргасан судалгаагаар Сэлбэ голын хөндийд барилгажсан талбай 14 мянга 244 га, гэр хороолол 10 мянга 814 га эзэлж буйг тогтоожээ. Зуунмодны зуслангийн ойролцоо Сэлбийн гүүрний баруун урд талд “Тэнүүн огоо” компани автобус бааз бариад хоёр жил болж буй. Нийслэлийн өвсний фонд байсан энэ газрын газар эзэмших эрхийг нь хувьчлалын үеэр дүүргийн Засаг дарга тус компанид өгчээ. Байгаль орчин, аялал жуулчлалын болон Эрүүл мэндийн сайдын хамтарсан тушаалаар гол мөрний эргийн хамгаалалтын бүсийг 200 метрээр тогтоосон байдаг бол “Тэнүүн огоо” Сэлбийн эргээс 50 метр хүрэхгүй зайд автобус бааз барьсан байна.  Тэр ч бүү хэл барилгын хог гээд бараг л хүний хоёр нүднээс бусад нь Сэлбийн хөвөөгөөр сарзайж буй. Даланг нь хогоор дүүргэчихдэг манайхны зан бас л муухай байгаа шүү. Одоо ч хотын захиргааныхан Сэлбийг хоёр талын далангаас нь дотогш хэн нэгний барилга, гэр, хогийг дүүргэчихгүй байх арга хайгаад хүчрэхгүй байгаа гэсэн. Энэ мэтчилэн иргэдийн буруутай үйл ажиллагаанаас үүссэн шалтагийг тоочоод баршгүй. Үүнээс гадна голын урсацыг багасгаж байгаа бас нэг зүйл бол гүний худаг. Өнгөрсөн 2007 онд хийсэн усны тооллогоор Сэлбийн дагуу 70 гаруй худаг байдаг гэх.  Гэр хорооллын иргэдийн хоол залгуулах усыг бэлтгэнэ гэдэг чамгүй ажил. Тэр тусмаа сүүлийн жилүүдэд борооны дараах мөөг шиг нүүдэллэн ирж байгаа шилжин ирэгсэд ихтэй нийслэлчүүдийн хувьд худаг бол амин сүнс нь. Ийн хэрэгцээ нь ихэсч байгаа худаг Сэлбийн урсгалыг дундалсаар байгаа гэдгийг хэлүүлэх юун. Сэлбэ гол одоогоос 15 гаруй жилийн өмнө уулын ам болгоноос цутгадаг жижигхэн горхи, булагтай байсан нь өдгөө бүгд ширгэж үгүй болсон гэх. Эдгээрээс бараг ганц үлдсэн л Шаргаморьт дахь Дондогдуламын рашааныг хэлж болох биз. Гэвч Дондогдуламын рашаан бас сүйрч эхэлсэн. Хэдхэн жилийн өмнө л ойр хавийнхаа зуслангийн айлуудыг ундаалдаг байсан энэ рашааныг одоо хаана байсныг хүртэл мэдэхэд хэцүү болчихож.  Зуслангийн айлууд уулын аман дахь модыг тайрснаас болоод Сэлбэ рүү цутгаж байсан горхи, булаг сураг алдарчихсан гэх юм билээ. Цутгал горхиуд нь ширгэж, намаг нь хатаж, худаг ухаж, модыг нь тайрснаас болоод урсгал нь тасарсан байна.

Басхүү Сэлбэ голын усны та­лаас илүү хувийг уулнаас бууж ирэх хур борооны болон цас, мөс­ний ус тэжээдэг. Харамсалтай нь, гол дагасан байшин барилга, хашаа­нуудаас болоод энэ тэжээл Сэлбэд хүрч чадахаа байжээ.  Хүнээр бол хамгийн их зовлон үзсэн гэмээр Сэлбэ гол одоо зарим газраа урсахаа ч байсан.  Хэрэв Сэлбэ гол нэг л өдөр урсахаа байчихвал бохирдуулагчид ч, хамгаалагчдад асуудал үүснэ. Байсан зүйлийг үгүйрүүлж, дараа нь бий болгох гэж өчнөөн олон мөнгө зарж байхаар одооноос л хамгаалж, хайрлаж байхгүй бол нэг л өдөр хашгирсан хойноо ниргэх ажил болох биз. Харин Сэлбийг сэргээх, урсцыг нэмэгдүүлэх гэсэн энэ санаа бүтэмжтэй болж, олон иргэдийг баярлуулаасай. Гэхдээ нэг зүйл нь бий болгосон зүйлээ дахин хамгаалалтыг нь нэмэгдүүлэхгүй бол дахиад л таван тэрбум төгрөг урсаад өнгөрч, Сэлбэ ч үгүй, юу ч үгүй хоцрох вий дээ.