Улсын дээд шүүх хоёр дахь удаагаа Н.Энхбаярын, тодруулбал МАХН-ын талд шийдвэрээ гаргалаа. Энэ нь Ардын намд дахин МАХН гэсэн нэрийг булаацалдах эрх байхгүй болсон гэсэн үг. Гэхдээ улс төрийн намынх нь хувьд үүсч хөгжиж, өсч өндийж ирсэн 90 жилийн түүх нь чухам хэнийх нь халаасанд үлдэхийг Улсын дээд шүүх шийдэх эрхгүй нь тодорхой. Учир нь Улсын дээд шүүхээс МАХН гэдэг улс төрийн шинэ хүчнийг Монголын улс төрийн зах зээлд бүртгэж оруулснаас бус өнгөрсөн хугацааныхаа түүхийг өвлөж авах эрхийг нээгээгүй юм. Нэг ёсны Н.Энхбаярын талд шинэ МАХН байхад Ерөнхий сайд С.Батболдын талд хуучин МАХН үлдлээ гэж хэлж болно. Гэхдээ энэ асуудалд маргаан дагуулах сэдэв гэж бий. Хэрэв Н.Энхбаяр Улсын дээд шүүхээс олгосон эрхийн дагуу “Би Монгол ардын хувьсгалт намын дарга” хэмээн өөрийгөө олонд танилцуулсаар байвал ард нийт уламжлалт ойлголтоо дагаж түүний тал руу ханарч мэднэ.  Энэ тохиолдолд Ардын нам ч “Монгол ардын хувьсгалт нам чинь анх Монгол ардын нам нэртэй байгуулагдаж байсан юм” гэдэг танин мэдэхүйн сурталчилгаагаа урт удаан хугацааны турш хийх нь дамжиггүй. Ийнхүү хоёр МАХН-ын дунд эргэлзэж тээнэгэлзсээр УИХ-ын 2012 оны сонгуультай учран золгох нь дамжиггүй.  

Гэхдээ сонгууль хүртэл Н.Энхбаяр зөв­хөн МАХН дээр суурилсан улс төр хийх со­нирхолгүй байгаа нь та бидний өмнө ил болж байна. Ингэхдээ тэрбээр “шинэ МАХН ба түү­ний нөхөд” гэсэн томъёоллыг Монголын улс төрд оруулж ирэх замаар гуравдагч хүчний орон зайг эрэлхийлж буй нь нууц биш аж. Хэрэв тэр зөвхөн МАХН-ыг шинэчлэгчид гэх Ерөнхий сайд С.Батболд, У.Хүрэлсүх на­раас аврахыг хүссэн бол Үндэсний шинэ нам, Амлалт нэхэх ард түмний холбоо мэттэй нийлэхгүй байсан. Нам доторх шинэчлэлд жинхэнэ утгаараа хутгалдахыг зорьсон бол Ардын нам дотроос гишүүнийх нь хувиар гал асаах нь түүнд хэрэгтэй байсан. Гэвч тэр огт өөр замыг сонгож, улмаар Улсын дээд шүүх Монгол ардын хувьсгалт намын батламж гардуулсан үйл хэргээ шийдвэртэйгээр хамгаа­лах нь тодорхой болчихоод байгаад сэтгэл ха­нахгүй бололтой.

Үнэндээ арга ч үгүй. Бүхэл бүтэн Монго­лын хамгийн том намын дарга, Ерөнхий сайд, Ерөнхийлөгч байсан хүний амбиц яахан жи­жиг намын даргын суудлаар ханах билээ дээ. Тийм болохоор зөвхөн ирэх оны УИХ-ын сонгуулиар дамжуулж, улс төрийн нөлөөгөө зузаатгах их хүслээ тэрбээр гуравдагч хүчний зорилгоор дамжуулан биелүүлэхийг хүссэн нь энэ. Гэвч МАХН гэсэн нэр түүнд үлдэхтэй зэ­рэгцээд журмын нөхөд нь салж бутарсан нь ха­чирхалтай. С.Молор-Эрдэнэ Н.Энхбаярыгаа М.Энхсайхан хийгээд түүний нөхдөөр хүч нэмэхтэй зэрэгцээд л салаа замыг сонгосон. Монгол Ардын намын үзэл баримтлалын тодотгол нь онолын хувьд боломжгүй гэд­гийг дэлгэсэн Ю.Атар багш ч эцэс сүүлдээ Н.Энх­баярын зорилго цэвэр сайн санааны төлөө бус саар сонирхлоос үүдэлтэй гэдгийг мэд­чихсэн. Мэдсэн даруйдаа тэд зайгаа барьж, нарийн бичгийн даргын албаа өгсөн. Ха­рин Үндэсний шинэ нам, Бүгд найрамдах нам, Монголын уламжлалын нэгдсэн нам тэр­гүүтэй улс төрийн хүчний удирдлагуудын хувьд Н.Энхбаярын удаан жилийн улс төрийн намтрыг нь ашиглан гуравдагч хүчний орон зайг хамтдаа эзлэх боломжтой хэмээн төсөөлж буй нь буруу зүйл биш. Учир нь ирэх УИХ-ын сонгуулиар ганц ч болов суудал олж авах бо­ломж нь тэдний хувьд ердөө л энэ. Гэсэн ч цааш­даа тэдний энэ насны хамтрагчид байж чадах, эсэх нь эргэлзээтэй юм. Улс төрөөр тог­лож, улстөрчидтэй тоглож сурсан тэдний хувьд нийлэх, салах нь асуудал биш болсоор удаж буй. Иймээс ч Хууль зүйн сайд асан Л.Цог, МАХН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Н.Удвал, улс төр судлаач С.Эрдэнэтуул тэргүүтнүүдтэй хамтран ажиллах нь тэдний хувьд боломжийн сайхан хувилбар санагдаж байж болох. Ингэхдээ “Бид төрийн эргэлт ч бо­лов хийгээд намынхаа нэрийг авна” гэсэн Н.Удвал даргын мэдэгдэл тэдэнд онцгой зориг оруулсан байхыг үгүйсгэх аргагүй. Ийнхүү гу­равдагч хүчний орон зай дээр тоглолт хийж, Иргэний зориг, Ногоон намын нэгдлээс урь­таж үйл ажиллагаагаа эрчимжүүлэх гэсэн тэд­ний хүсэл сонирхлын өмнө хаалт, хашилт гэж байхгүй болов.

Учир нь Улсын дээд шүүх тэднийг ямар ч то­хиолдолд дэмжинэ гэдгээ удаа дараа илэр­­хийлчихлээ. Үүнийг нь манайхан л “Ерөн­хийлөгч Улсын дээд шүүхийг удирдаж, Н.Энхбаярт намынх нь нэрийг өгүүлчихлээ” хэмээн хардаад байгаа болохоос бус тэд бодвол хуулийн дагуу л энэ шийдвэрээ гаргасан биз. Харин Ардын намынхан “Улсын дээд шүүх хууль зөрчсөн” гэдэг тодорхой үн­дэслэл гаргаж тавьсан. Тэдний хүлээж бай­сан хариу ч эсрэгээр гарсан. Ингэснээр Н.Энх­баяр ба түүний нөхөд гуравдагч хүчний төлөө мөрөөдлөө биелүүлэх их аянд мөрдөж буй нь энэ. Гагцхүү тэр аяллын баг нь хэр бат бөх, найрсаг, сэтгэл хийгээд зорилгой зөвтэй байхыг төсөөлөх аргагүй юм. Учир нь Н.Энхбаярын эх­лүүлсэн улс төрийн шинэчлэлийн төлөөх ба­гаас нь гэхэд л хоёрхон хүн үлдчихээд байна шүү дээ. Гэхдээ их замын эхэнд гээх нэгнээ гээж, татах нэгнээ татах хэрэгтэй байж болох л юм. Тийм болоод л “УИХ дахь Ардын намын бүлгийг МАХН-д эргэж ирэх ёстой” нэхэл ха­туутай шаардсан биз ээ, Н.Энхбаяр дарга.