Эдгээр хотуудыг ирээдүйн гэж нэрлэдэг. Дэлхийн түүхэнд 2008 онд хотын хүн ам анх удаагаа хөдөөгийнхөөс давсан юм. НҮБ-ын дүгнэлтээр, 2050 он гэхэд хүн амын гуравны хоёр нь хотод амьдардаг болох бөгөөд тэр цагт дэлхийн хүний тоо 9,7 тэрбум болсон байх ажээ.
Хот төлөвлөгчид одооноос хотын ямар систем хэрэгтэй вэ гэдэг тал дээр ажиллаж байгаа. Суугчдаар дүүрсэн өндөр байшингууд нэмэгдэх тусам хүн амын өсөлт ба амьдралын чанарыг зохицуулах тэмцэл улам ихсэж буй.
Гэхдээ, зарим хотуудад эдгээр асуудлыг шийдэхэд тус болох санаа оноо гараад иржээ. Хотын хөгжлийн ямар стратеги хэрэгтэй болж байгааг тодотгох үүднээс “The Wall Street Journal” сонин шинжээчид, уран барилгачид, хот байгуулагчдаас асуулга авч юунд анхаарах талын зөвлөмж авсан байна.
Сонгон шалгаруулсан хотууд асуудалгүй байж чадахгүйг шинжээчид ахааруулаад эдгээр хотуудад тодорхой арга хэмжээ авч байгааг тэд хэлжээ. Асуугдсан шинжээчид ямар хотуудыг хамгийн инновацийн гэж нэрлэсэн бэ?
Хьюстон: Амжилттай бөгөөд хүртээмжтэй
Лондон, Сан-Франциско зэргийн амжилттай хотуудын хүмүүс тэнд амьдрах нь хүндрэлтэй гэж ярих нь улам нэмэгдээд байдаг талтай. Харин Хьюстон тийм биш. Хотын хүн ам нь 2010 – 2014 онуудад 140 мянган хүнээр буюу 6,7%-иар нэмэгджээ. Хурдан хөгжиж байгаа хотуудыг бодвол, Хьюстон шинээр ирсэн хүн амаа суулгах өөрийн орон сууцны сангаа нэмэгдүүлж чаджээ.
Ойролцоогоор энэ хугацаанд Хьюстоны метро 189 634 байгууламж барих зөвшөөрөл авсан нь улсынхаа хамгийн өндөр үзүүлэлт болов. “Их Хьюстоны” район дахь орон сууцны 60 хувь нь дунд орлоготой айлуудад хүртээмжтэй ажээ. Харьцуулахад Лос-Анжелест ийм үзүүлэлт нь 15 хувь болдог. Ийм өсөлтөд олон хүчин зүйл нөлөөлөв. Саяхан эрчимтэй хөгжөөд одоо хямралтай байгаа нефтийн аж үйлдвэрийн төв нь Хьюстон болов. Хотод АНУ-ын шилдэгт тооцогддог анагаахын төв байрлана. Жил бүр улам олон зорчигчдыг хүлээн авдаг нисэх буудал хотод байрлана.
Хотын хүн амын өсөлтийг хүртээмжтэй байр сууцаар нь холбон шинжээчид тэмдэглсэн байгаа. Орон нутгийн захиргаанаас хүн амын өсөлтийг дэмжиж байгааг тэд бас үнэлжээ. Хотыг бүсүүд болгон хуваагаагүй нь хотын хөдөлгөөнийг эдийн засгийн нөхцлийн өөрчлөлттэй нь сайн холбон өгснийг хэлэх хэрэгтэй тэд хэлжээ.
Сингапур: Хязгаарлагдмал нөөцийг захирах нь
Сингапур бол XXI зууны хамгийн амжилттай хотын модель гэдэгтэй шинжээчдийн ихэнх санал нэг байна. Хот улс боловсрол, бизнесийг хөгжүүлж, авлигаас чөлөөтэй засгийн газраа дэмждэг. Үүнийхээ хажуугаар нийгмийн гишүүн бүрийн биеэ авч явах хамгийн хатуу хязгаарлалтыг тогтоож байгаа юм.
Гэхдээ дэлхийн олон хотууд тулгардаг хязгаарлагдмал нөөцийг ашиглан зарцуулах талаар Сингапур чадварлаг байгааг анхаарах хэрэгтэйг тэд хэлжээ. Ундааны ус нийлүүлдэг хөрш Малайзиас энэ хот-улс хамааралтай. Хот хүнсний бүтээгдэхүүний 90 хувийг импортоор авдаг бөгөөд эдийн засгийн өсөлтийг нь дэмжиж өгдөг хүн амын 30 хувь болох байнгын бус хэсгээс ч хот хамааралтай.
Хотод 5,5 сая хүн амьдарна. Ойролцоогоор Нью-Йоркийн хэмжээний нутаг дэвсгэрийнхээ замын чөлөөт хөдөлгөөнийг хангах нь бас нэг том асуудал болдог. Замын хөдөлгөөний талаар ярихад, өглөөний оргил цагаар хотын ажил хэргийн районд орж ирсэн жолооч нарыг торгоно. Квотын системээр дахин бүртгэгдсэн авто машины тоог багасгаж байдаг. Хот автын бүх эздээс хиймэл дагуулын системтэй болохыг шаардана. Түүгээр машины зайг нарийн тооцон журам зөрчдийг илэрүүлэн торгуулийг нь хураах зохицуулалтыг хийх юм.
Дараа нь усны асуудал. Хотод ундааны усны эрэл байнга өсч байгаа нь XXI зууны хамгийн том ээдрээ нь болдог. Сингапур өөрийн бүх хязгаарлагдмал нөөцөөс аль болох их ашигтай байхыг эрмэлздэг. Ус нэрэх хоёр үйлдвэр нь хоногт 100 сая орчим галлон (нэг галлон нь 3,79-4,55 литр ) усыг өгнө. Тэр нь хотын хэрэглэглээний дөрөвний нэгийг өгч байгаа юм. Мөн үүний зэрэгцээ Сингапурт борооны усыг боловсруулах талаар ажиллаж байна.
Медельин, Колумби: Ядуусын хороололд оруулсан өргөн цар хүрээний хөрөнгө оруулалт
Баян биш олон хотууд шиг, Медельин барилгын төслүүдийг хэрэгжүүлэхээр эрмэлзэж байгаа юм. Өмнө нь гэмт хэргийн хамгийн өндөр төвшинтэй байсан хамгийн ядуу районуудад хот ихээхэн хөрөнгө оруулж байгаагаар бусдаас ялгаатай. Наяад онуудад энэ хот нь хар тамхины эзэнт улсын босс Пабло Эскобарын нийслэл гэдгээр алдартай байлаа. Харин одоо Медельин хотын шинэчлэлд ихээн мөнгө гаргаж байна. Нэн ялангуяа Metrocable гэх ядуусын хороололд үйлчлэх тээврийн системийг ихээхэн анхаарч ирэв. Хотын ядуусын районд үйлчилдэг эскалаторын (хөдөлгөөнт шат) хамгийн амбицтай төслүүдийн нэг бөгөөд хэд хэдэн олон улсын шагнал авчээ. Өмнө нь нүдний гэм байсан. Эскалаторууд байгуулах 6,7 сая долларын хөрөнгө оруулалт ядуусийн районы оршин суугчдын санхүүгийн байдлыг сайжруулж чадах уу гэдгийг хэлэхэд эрт. Гэхдээ энэ төслийг бүх нийтийн эдийн засгийн сонирхолыг гарган хүн амын бүх давхрагад нөлөөтэй гэдгийг хүлээн зөвшөөрөх хэрэгтэй.
Эх сурвалж:
