ТУЗ-ийн хурал болохоос ердөө хоёр хоногийн өмнө Монгол Улсын Засгийн газар болон “Рио Тинто”, “Айвенхоу Майнз” компаниуд Оюутолгойн Хувь нийлүүлэгчдийн гэрээнд оруулж буй нэмэлт өөрчлөлтийг баталгаажуулан гарын үсэг зурсан билээ. Тиймээс ТУЗ-ийн ээлжит хуралдаанаар Хөрөнгө оруулалтын гэрээний хэрэгжилт, Хувь нийлүүлэгчдийн гэрээнд оруулсан нэмэлт өөрчлөлт, Оюутолгой төслийн санхүүжилтийн явц, цаашдын төлвийн талаар хэлэлцсэн байна. Түүнчлэн цаг үеийн нөхцөл байдалтай холбогдуулан сүүлийн үед Оюутолгой төслийн талбай дээр гарсан ажиллагсдын эрүүл мэнд, аюулгүй ажиллагаа, хүнсний аюулгүй байдалтай холбогдох зарим асуудалд онцгой анхаарал хандуулан, компанийн удирдлагад тодорхой үүрэг, даалгавар өгчээ.
Мөн энэ үеэр ТУЗ-д бүл нэмэн, шинээр томилогдсон “Рио Тинто”-ийн Зэсийн бүлгийн Ерөнхий менежер Питер Николс, “Оюутолгой” компанийн Ерөнхийлөгч бөгөөд Гүйцэтгэх ерөнхий захирал Камерон МакРей нарыг баталжээ. Ийнхүү тэд ТУЗ-ийн гишүүнээр ажиллаж байсан Питер Мередит, Билл Уэлд нарын оронд ажиллахаар боллоо.
“Оюутолгой” ХХК-ийн ТУЗ-ийн хурлаар онцгой ач холбогдол өгч хэлэлцсэн дараагийн асуудал нь Ханбогд сум руу татах цахилгаан дамжуулах шугам, нутгийн оршин суугчдын ундны цэвэр усны хайгуулын ажил болон тэнд барих, өргөтгөх сургууль, цэцэрлэг, эмнэлгийн барилга байгууламжуудын төсөв, төлөвлөлтийн асуудалд чиглэсэн байв. Одоогоор Оюутолгой төслийн бүтээн байгуулалтын ажлын гүйцэтгэл 23 хувь, баяжуулах үйлдвэрийн барилгын ажлын явц 32 хувьтай байна. Энэ үзүүлэлт нь уурхайн эхний ээлжийн ашиглалт, олборлолт, үйлдвэрлэлийг Хөрөнгө оруулалтын гэрээгээр тохирсон хугацаанаас өмнө эхлэх боломжийг бүрдүүлж буйг ТУЗ-ийн хурлаар сайшаажээ.
Түүнчлэн ТУЗ-ийн гишүүд Ханбогдод болон Улаанбаатар, Даланзадгадад шинээр барих, Эрдэнэт, Дархан, Чойрт өргөтгөхөөр зэхэж буй Мэргэжлийн сургалт, үйлдвэрлэлийн төвүүдийн барилга, тоног төхөөрөмжийн хангалтын байдалтай танилцав. Тэд өдөрт 100 мянган тонн хүдэр боловсруулах хүчин чадалтай баяжуулах үйлдвэр, ашиглалтын зориулалттай “Хоёрдугаар босоо ам”, дулааны станцын ажлын явцыг үзэж, анхдагч бутлуур, хүдэр зөөвөрлөх туузан дамжлага, цахилгаан дамжуулах шугам зэрэг уурхайн болон дэд бүтцийн барилга бүтээн байгуулалтын ажилтай танилцжээ.
Оюутолгой төсөл бол Монгол Улсын Засгийн Газар болон Рио Тинто, Айвенхоу Майнз компаниудын гурвалсан түншлэлээр хэрэгжиж буй. Монгол Улсад хэрэгжиж байсан төслүүдээс хамгийн том нь яах аргагүй мөн. Тухайлбал уурхайн эхний үе шатыг барьж байгуулахад шаардагдах хөрөнгө оруулалтын хэмжээ нь манай улсын 2010 оны дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээтэй тэнцэж юм. Үүнтэй холбогдуулан сануулахад дэлхийн тэргүүлэх эдийн засагчдын нэг, доктор Брайн Фишерийн хийсэн эдийн засгийн загварчилсан судалгааны дүнгээс харахад 2017 он гэхэд Оюутолгой төсөл дангаараа манай улсын эдийн засгийг 35 хувиар өсгөх нь гэсэн гайхалтай дүр зураг харагдаж буй.
Нөгөөтэйгүүр Оюутолгой нь дэлхийн хамгийн том, агуулга өндөртэй зэсийн уурхайнуудын нэг болох учиртай. Зөвхөн уурхайг барихад таван тэрбум орчим ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийхээр төлөвлөөд байгаа. Эзэмшлийн хувь хэмжээ, Монгол орны ирээдүйн тогтвортой хөгжилд хувь нэмрээ оруулсаар байгаа үзүүлэлтийн хувьд хөрөнгө оруулагч тал гэрээнд заасан үүргээ бүрэн биелүүлсээр байна. Тухайлбал, боловсролын чиглэлээр 78 тэрбум төгрөгийн, Монгол Улсад мэргэжилтэй боловсон хүчин бэлтгэх чиглэлээр нэмэлт 36 тэрбум төгрөгийн өртөгтэй төслийг хэрэгжүүлж эхлээд байгаа. Цаашид үйлдвэрлэлийн үе шатанд байнгын ажиллах хүчний 90 хувийг монголчууд бүрдүүлнэ хэмээн төлөвлөөд байгаа зэргээс харахад төслийнхөн Монголын хөгжилд хувь нэмрээ оруулах ерөнхий том үүрэгтээ ихээхэн хүч хөрөнгө зарцуулж, анхаарал тавьж буй.
Харин Монголын талаас анхаарах шаардлагатай асуудал олон бий.Хамгийн гол нь Монгол Улсын Засгийн газар хөрөнгө оруулалтын тогтвортой орчныг бүрдүүлж, эдийн засгийн өсөлтөө хангах байр суурин дээрээ тууштай зогсох нь чухал. Тиймээс ч хөрөнгө оруулагч талынхан Хувь нийлүүлэгчдийн гэрээнд гарын үсэг зурсны дараа хэлсэн үгэндээ “Монгол Улсын Засгийн газар Хувь нийлүүлэгчдийн болон Хөрөнгө оруулалтын гэрээг тууштай хэрэгжүүлэх бодлого баримталж буй нь олон улсын хамтын нийгэмлэгт Монгол Улс бол хөрөнгө оруулахад таатай улс орон гэдгийг батлан харуулж байна” хэмээн хэлээд авна билээ. Талархал, сануулга хослуулсан энэ үг дэлхийн гигантуудын сонорт хүрсэн нь дамжиггүй.
Зохиогчийн эрх: "Улс төрийн тойм" сонин