Өнгөрч буй долоо хоногийн онцлох үйл явдал бол мэдээж Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн ОХУ-д хийсэн айлчлал. Бензин шатахууны хомсдол, уран, төмөр замын асуудал гээд хурц өнцөг олонтой айлчлалын талаар манай тоймч Д.Оюунцэцэг News.mn-мэдээлж байсныг санаж буй биз ээ. Айлчлалын дараахь ажлууд ч ирэх өдрүүдэд үргэлжилнэ биз. Ерөнхийдөө нутагтаа ирэхдээ Гал үндэстэн хөдөлгөөнийнхны “барын базалт”-аар сүрдүүлүүлснийг эс тооцвол Ерөнхийлөгчийн айлчлал онц сайн, амжилттай гэгдэж байгаа. ОХУ-гаас шөнийн 01.00 цагт Ерөнхийлөгчийн нутагтаа газардахад нь “Гал үндэстэн” холбооныхон шартайхан угтаж, “барын базалт” үзүүлнэ гэж байсан. Шальтай ч юм болсонгүй. Хамгаалагч нар нь ч юу гэж мань эрсийг ойртуулав гэж. Ойртуулсан байлаа ч мань Ерөнхийлөгч зарим нэг дарга шиг нүүр буруулан бултахгүй, эвийг олж эвтэйхэн үг хэлээд аргалчихаа мэдэх хүн. Тэгээд ч мань эрсийн шаардлагад ганц хариу өгсөн нь Ерөнхийлөгч юм байгаа юм даа, уг нь.
Харин олны анхаарлыг татаагүй ч онцлох ёстой үйл явдал бол Сангийн сайд 2010 оны төсвийн гүйцэтгэлийг УИХ-д танилцуулсан явдал. Сангийн сайд маань төсөв ашигтай гарсныг бахархан дурдсан шалтгаан нь мэдээж зэсийн үнэ. Төсвийн орлогын гол цөм нь болсон зэсийнхээ үнийг 5800 ам.доллар гэж тусгасан ч бурхны авралаар үнэ нь 7000 даваад давхичихсан болохоор Сангийн яамныхан маадайх нь аргагүй. Анх төсөвт суулгахдаа ч гэсэн өдий дайны биш юм аа гэхэд 5800-гаас нь арай их үнэтэй байна гэдгийг хашрууд мэдэж л байсан байлгүй яахав. Цоорхой гарч гэмээнэ цойлдоход хэцүү, харин илүүдээд давсныг нь үрэхэд амархан болохоор аль болох багаар бодож төлөвлөгөөнд суулгахаа мэдэлгүй яах вэ дээ, цаад санхүүчид чинь.
Сангийн сайд бас иргэддээ 305 тэрбум төгрөг тараагаад байгаагаа бахархан зарлан тунхаглажээ. Харин үүнийг сонссон хүмүүс баярлахаасаа илүү балгалзаж тарааж байгаа мөнгийг нь сонсоод уур бухимдал нь дахин нэг хөдөлсөн байх. Мэдээж хэрэг жирийн оюун санаатай, эрүүл ухаантай хүмүүсийг хэлж байгаа хэрэг шүү дээ.
Гэтэл Сангийн яамныхан болоод улстөрчид үүнийгээ баяр бахдалт мэдээлэл, тэнгэрийн хишиг, нигүүлсэнгүй буянтны өглөг гэж ойлгоод байх шиг. Сар бүр 21 мянган төгрөг зүгээр өгөхөд баярлахгүй хэн байх вэ дээ, уг нь. Гэхдээ энэ их мөнгөөр юу эсийг хийж болох байв даа гэсэн харуусал дөрвөн аргын тоо мэддэг хүн болгонд буух ёстой болов уу? Ядахдаа л хүн болгон 21 мянган төгрөгөөрөө юу хийлээ гэдгээ бас эргээд санахад нэг их илүүдэхгүй. Бодвол ходоодоор дамжаад хөрсөнд шингэсэн байгаа биз.
Зүгээр л Сангийн сайдын бахархан хэлсэн бусад тоотой харьцуулья л даа. Засгийн газраас төрийн албан хаагчдын орон сууцжуулах хөтөлбөрт 80.0 тэрбум төгрөгийн зээл олгож. Үүгээр дөрвөн мянган гэр бүл тохилог орон сууцтай болж амьдрал нь сайжирсан гэж үзвэл 305 тэрбумаар хэдэн хүнийг байртай болж болох байсан бэ? Та өөрөө бодно биз. Магадгүй танд ч өнөөдөр бага хүүтэй орон сууцны зээл, эсвэл бизнесээ өргөжүүлэх зээл олдохгүй байгаа байж магадгүй. Тэгвэл манай эрхэм төр баригчид бусдаас бэлэн хоол горьдолгүй, ажил хөдөлмөр эрхэлье, өөрийн чадлаараа үйлдвэрлэлээ өргөжүүлье, ажлын байр бий болгоё гэсэн жижиг дунд бизнес үйлдвэрийнхэнд 7,1 тэрбум төгрөгийн зээл олгожээ. Анхааруулахад энэ бол бэлнээр тараагаад ходоодонд шингэх мөнгө биш, эргүүлэн төлөх зээл шүү дээ. Үүгээр Дорж, Дондог сумынхаа төвд жижигхэн талхны цех бариад, эсвэл ганц хоёрхон га газартаа төмс тариад, өнөөдөр хоёр гуравхан ажилтантай байгаа жижиг үйлдвэрээ өргөжүүлэх байлаа. Өнөөдөр жинхэнэ хийе, бүтээе гэсэн хүн арав хүрэхгүй сая төгрөгийн зээл авах гэж яаж зовдог билээ. Олонхид нь олдох ч үгүй байгаа. Ингээд бодохоор энэ тэнэг эрх баригчдыг нум сумаар харвах ч багадам санагдаад байгаа юм даа.
- Монгол Улсын нэгдсэн төсөв 2010 оны гүйцэтгэлээр
- Нийт орлогын бүрдүүлэлт 3,122.5 тэрбум төгрөг буюу 115.8 хувь,
- нийт зарлага, санхүүжилт 3,080.7 тэрбум төгрөг буюу 97.0 хувь
- Ашиг 41.8 тэрбум төгрөг буюу ДНБ-ний 0.5 хувь
- Импорт үнийн дүнгээр 2010 онд 4,431.5 тэрбум төгрөг буюу 2009 оны мөн үеэс 49.0 хувиар буюу 1,457.6 тэрбум төгрөгөөр өссөн.
- Халамжийн тэтгэвэрт 27.6 тэрбум, ахмад дайчид, ахмадуудад 14.1 тэрбум, жирэмсэн болон нярай хүүхэдтэй эхчүүдэд 16.1 тэрбум, Алдарт эхийн одонд 15.7 тэрбум, бусад тэтгэмж, дэмжлэгт 23.9 тэрбум төгрөг олгосон.
- Ажил, эрхлэлт, жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг дэмжихэд 31.0 тэрбум төгрөг, улаан буудайн тариалан эрхлэгчдэд 12.6 тэрбум төгрөгийн татаа солгосон.
- Хөрөнгө оруулалт төсөл, арга хэмжээнд 473 тэрбум төгрөг