Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлд­­вэрийн яамнаас олон улсын бай­­гууллага, төсөл, хөтөлбөр, за­рим элчин сайдын яамны мэргэ­жилт­нүүдэд хүнс, хөдөө аж ахуй, газар тариалан, жижиг, дунд үйлд­вэрлэлийн салбарт төр засгаас хэрэг­жүүлж буй бодлогын хэрэгжилт ямар байгааг танилцууллаа. Манай улсын хувьд гадаадын хөрөнгө оруу­лагч байгууллагуудтай эдгээр сал­барт түлхүү хамтран ажилладаг. Бусад салбарыг бодвол хөрөнгө оруулалтыг энэ салбарт их хийдэг гэхэд ч болно. Түүнчлэн гадны улс орнуудын туршлагаас суралцах шаардлага тодорхой хэмжээгээр тулгардаг билээ. Гэхдээ гадны бай­гуул­лагуудын хэрэгжүүлж буй төсөл, хөтөлбөрийн үр дүн харилцан адилгүй байдаг аж. Уулзалтад Евро­пын холбоо, Азийн хөгжлийн банк, Дэлхийн банкны Монгол дахь суу­рин төлөөлөгчийн газар, “Койка”, “Жайка” байгууллага, “Өмнөд, өм­нө­дийн хамтын ажиллагаа” төсөл болон Япон, Франц, Орос, Турк, Вьетнам улсын элчин сайдын яамны мэргэжилтнүүд хүрэлцэн ирсэн юм. Тэд Монгол Улсад хөдөө аж ахуйн салбарын үйлдвэрлэгчдийг дэмжихэд чиглэсэн ямар бодлого хэрэгжүүлж буй, хүнсний бүтээгдэхүүнийхээ хэ­рэг­цээг дотоодоосоо бүрэн хангах бо­ломж хэр байгаа зэрэг асуултад хариулт авахыг хүсч байсан юм. Хамгийн гол нь Засгийн газар, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлд­вэрийн яамнаас хэрэгжүүлж буй төсөл, хө­төлбөрийг олон улсын байгуул­лагуудынхтай уялдуулах, харицлан туршлага солилцох тухай асуудлыг өчигдөр онцоллоо.

Манай улс одоо улаан буудай, гурил, мах, төмснийхөө хэрэгцээг дотоо­доосоо бүрэн хангаж буй. Улмаар 2016 он гэхэд дотоодын хэрэг­цээгээ 100 хувь хангах хүнсний бүтээгдэхүүний төрлийг нэ­мэг­дүүлэхийг зорьж байгаа юм.  Одоогийн байдлаар Монгол Улс жилд  500 гаруй тэрбум төгрөгийн бү­тээгдэхүүнийг дотооддоо үйлдвэрлэж байгаа аж. Харин 400 гаруй тэрбум төгрөгийн хүнсний бүтээгдэхүүнийг импортолдог. Нийтдээ нэг тэрбум төгрөгийн бүтээгдэхүүн гэсэн үг. Харин энэхүү нэг тэрбумд эзлэх дотоодын хүнсний бүтээгдэхүүний хувь, хэмжээг  нэмэгдүүлэх нь чухал гэдгийг ХХААХҮЯ-ын Хүнсний үйлд­вэрлэл, худалдаа, үйлчилгээний бод­логын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Ч.Энх-Амгалан онцол­лоо. Ямартай ч эдийн засгийн салбарт хямрал нүүрлэсэн 2008 онд гаргаж бай­сан тоо баримтыг өнгөрсөн оных­той харьцуулахад тодорхой ахиц гарч байгаа ажээ. Ерөнхийдөө хэд, хэдэн томоохон хөтөлбөр хэрэг­жүүлсний үр дүнд хүнс, хөдөө аж ахуй, газар тариалангийн салбарын бүтээгдэхүүний өсөлт нэмэгджээ. Үүнд “Монгол мал”, “Атрын III” аян, “Хүнсний баталгаат байдал”, “Сүү” хөтөлбөр” гээд дурьдаж болно.

Түүнчлэн уулзалтын үеэр хөдөө аж ахуйн биржийн талаар танилцуулга хийсэн юм. Хөдөө аж ахуйн биржийн тухай хуулийг өчигдөр УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар хэлэлцсэн билээ. Улмаар ирэх долоо хоногт багтаагаад  батлах байх гэдгийг Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамныхан уламжиллаа. Бирж байгуулснаар хөдөө аж ахуй, газар тариалангийн түүхий эдийг худалдан авах, борлуулах тогтолцоо сайжирна хэмээн үзэж буй. Тод­руулбал, түүхий эдийг эргэлтэд оруу­лах явцад тулгардаг нэмэлт зар­дал буурна, зах зээлд нэвтрэх чад­вар нь дээшилнэ, өрсөлдөөн бий болно, түүхий эдийн чанар сайжрана хэмээн үзэж байгаа аж. Мөн уузлзалтын үеэр хор­­шооллыг хөгжүүлэх, бирж бай­гуулахад  гадны улс орнуудтай харил­цан туршлага солилцох хүсэлтэй бай­гаагаа ХХААХҮЯ-ныхан улам­жиллаа. Товчхондоо ХХААХҮЯ-наас дэд бүтэц бай­гуулах, боловсон хүчнийг сургах ажилд хамтрах, ноос, ноолуур, улаан буудай экспортолж, импортолдог орнуудаас туршлага судлахыг эрмэл­зэж байгаа ажээ.

Европын холбооны “Малын эрүүл мэнд ба мал аж ахуйн зах зээл” төслийн ахлагч Иан Лийч:

-Монгол Улсад хөдөө аж ахуйн бир­жийг олон улсын түвшинд нийцэхүйц үйл ажиллагаатай байхаар байгуулж чад­вал энэ салбарын үйлдвэрлэл маш сайн хөгжинө. Бирж гэдэг бол мар­ке­тингийн үйл ажиллагааны на­рийв­чилсан арга барил. Сая Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн  үйлдвэрийн яамныхан хүнсний аюулгүй байд­лын талаах хэрэгжүүлж буй арга хэм­жээний талаар дэлгэрэнгүй та­нил­цууллаа. Монгол орны хувьд за­рим төрлийн хүнсний хэрэгцээгээ до­тоодоосоо бүрэн хангаж байгаа нь сайшаалтай. Манай байгууллагын хувьд  малын эрүүл мэндэд чиглэсэн төс­лийг хөдөө орон нутагт голчлон хэрэгжүүлж байна. Орон нутгийн мал эмнэлгүүдийн лаборатори, оно­шилгоо, үйлчилгээний үйл ажилла­гааг дэмжих чиглэлийн төсөл хэ­рэг­жүүлдэг юм. Малын эрүүл мэн­дийг сайжруулна гэдэг цаашлаад маань малын гаралтай хүнсний бүтээг­дэхүүний эрүүл аюулгүй байдлыг хангана гэсэн үг.

Япон улсын элчин сайдын яам­ны Эдийн засгийн хамтын ажил­ла­гааны хэлтсийн хоёрдугаар нарийн бичгийн дарга Като Ёшико:

-Манай улсын байгууллагууд Мон­голд олон төсөл, хөтөлбөр хэ­рэг­жүүлдэг. Тэдгээрийн үр дүн сайн байгаа гэж бодож байна. Хөдөө аж ахуйн биржийн тухайд бол ямар дэмж­лэг үзүүлж чадахыг хэлж мэдэхгүй байна. Учир нь манай улсын хөдөө аж ахуй, газар тариалангийн онцлог Монгол Улсынхаас их өөр. Түүнчлэн манай улсад энэ төрлийн туршлага байхгүй гэж хэлж болно.