Урд хөршийн инфляци энэ оны эхний улирлын эцэст 5.4 хувьд хү­рэв. Энэ нь хямралын үе буюу 2008 оны долдугаар сараар хойшхи хамгийн өндөр үзүүлэлт. Хүнсний бүтээгдэхүүний үнэ энэ хугацаанд 11.7 хувиар өссөн нь инфляцийг хөө­рөгдөх гол шалтгаан болжээ. Харин Монголд нөөцийн мах худалдаанд гар­гах замаар үнийн үргэлжилсэн өсөлтийг зогсоож чадсан. Ингэснээр инф­ляци нийслэлд 4.2, улсын хэм­жээнд 5.5 хувь болтлоо буурав. Энэ нь сүүлийн 3-4 жилд дуулдаагүй бага тоо. Гэвч хүмүүс энэ тоонд нэг л итгэж өгөхгүй байгаа юм. Энэ­хүү бууралтыг “Засгийн газрын бод­логыг зөвтгөх гэсэн халхавч. Бодит бус тооцоо” гэх мэтээр үгүйс­гэх хүн ч олон байна. Тэгвэл инф­ляци буурах үндэслэлийг зарим эх сурвалж мэргэжлийн үүднээс тайл­барлажээ. Тодруулбал, Дэлхийн банк­наас гаргадаг “Монголын эдийн засгийн улирлын тойм”-д “Махны үнэ хүнсний үнийн сагсны 40 хувийг бүр­дүүлдэг болохоор ийм хүчтэй нө­лөө үзүүлэхээс аргагүй” гэсэн товч тайлбар бий. Мөн нэгдүгээр улиралд эрчим хүч, бензин түлшний үнэ тогт­вортой байсан нь энэ бууралтад нөлөөлсөн гэх үндэслэлийг шигтгэ­жээ. Одоо арай өөр сонсогдож бай­гаа биз. Ерөнхийдөө инфляци буур­сан, буураагүй гэдэг дээр маргах шаард­лагагүй гэсэн үг. Харин цаашид яах вэ гэдэг л хамгийн ихээр анхаарал та­таж байна.

Дэлхийн банк, Олон улсын валю­тын сангийн таамаглал, судалгааны агуулга Монголбанк, Үндэсний ста­тис­тикийн хорооны мэдээнээс эрс ялгаатай гардаг байсан. Жишээ нь, “Инф­ляци 20 хувиас давна” гэсэн сануулгыг байнга өгдөг байв. Харин энэ удаад тийм ч хол зөрсөнгүй. Гэх­дээ энэ нь “Бадарчин баярлаж болно” гэсэн үг биш ажээ. Манай улс гол нэрийн хүнсний бүтээгдэхүүнээ импортолдог Хятад, ОХУ-д хүнс­ний үнэ өссөөр байгаа нь том түг­шүүр. Зөвхөн Монголд гэлтгүй дэл­хийн хэмжээнд хүнсний хангамж муудсанаас болж үнийн өсөлт өдөр ирэх бүр газар авч байгаа аж. Жишээ нь, 1.25 ам.доллараас бага орлоготой буюу ядуу гэсэн ангилалд багтах ир­гэдийн тоо сүүлийн ганцхан жилийн дотор 44 саяар нэмэгддсэн байх юм. Хүнснээс гадна бензин түлшний үнэ ч эрчимтэй нэмэгдэж, 2008 оны түв­шинд ойртож байгаа. Өнөөдөр л гэхэд дизель түлшний нийлүүлэлт үндсэндээ тасарчихаад байна. Энэ мэт шалтгаанууд ирэх сараас инфляцийг дахин “галзууруулж” болзошгүйг Дэлхийн банкны тайланд дурьджээ.

Манайхан “Одоо нэгэнт ийм бага түшвинд хүрсэн инфляци да­хин өсөхгүй” хэмээн тайвширч ма­гад­гүй. Гэвч дотоод, гадаад хүчин зүйлийн аль аль нь Монголын инф­ляцийг хөөрөгдөх эрсдэлтэй юм байна. Жишээ нь, Хятадын эдийн засаг хүчирхэг байгаа ч хүн амын хурдацтай өсөлт нь хүнсний хэрэг­цээг тогтмол нэмэгдүүлж буй. Тус ул­сын хүн ам хамгийн сүүлийн мэ­дээл­лээр нэг тэрбум 340 саяд хүр­сэн. Энэ олон хүний хүнсний хэ­рэгцээг хангахын тулд импортоо өсгөх, тэр дундаа Монголоос авах махны импортоо эрс нэмэгдүүлэх нь тодорхой гэсэн дүгнэлтийг эдийн за­сагчид хийжээ. Үүнтэй холбоо­той­гоор махны үнэ цаашид эрчимтэй өсөх хандлага байгаа аж. Ялангуяа, хот суурин газрын ядуу, бага орлого­той иргэдэд энэ нь хүндээр тусна. Учир нь тэд нийт орлогынхоо 80 гаруй хувийг зөвхөн хүнсэндээ зар­цуулдаг гэсэн судалгааны дүн бий. Тэгэхээр инфляцийн өсөлт Зас­гийн газраас хэрэгжүүлж буй халам­жийн бодлогоос бус, эдийн зас­гийн гадаад хүчин зүйлээс илүү хамаа­ралтай болох магадлалтай юм. Энэ үед Монголбанк бодлогын хүү­гээ чангатгах ганц дархан мэхээ хийгээд ч үр дүнд хүрэхгүй байж мэднэ. Ямартай ч өнөөдрийн нөхцөл байдлаас үзвэл эрчимтэй буурч байсан инфляци ирэх сараас эргээд нэмэгдэж болзошгүй байна.

Зохиогчийн эрх:
"Улс төрийн тойм" сонин