”Совет”-ийн хурлын өмнөх сонирхолтой өнцгүүд

Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн ОХУ-д хийх айлчлалыг угтуулан зохион байгуулж буй Монгол, Оросын хувь нийлүүлсэн байгууллагуудын зөвлөл өнөөдөр хуралдахаар товлосон. “Засгийн газрын хуралдаантай давхцах учир оройтвол маргааш болтол хойшлуулна” хэмээн ач холбогдол өгч буй энэхүү хурлаар олон чухал, тэр тусмаа нууцын зэрэглэлтэй асуудлыг хэлэлцэх бололтой. Монгол Улсын Зам тээвэр, барилга хот байгуулалтын яамны боловсруулсан Төмөр замын гэрээний төслийг буцаах аргагүй чамбай болгохоос эхлээд хамтарсан байгууллагуудын ашиг, хувь хэмжээний талаар нарийн тооцоо мэдээлэлтэй байж хэлэлцээрийн ширээний ард сууж үр дүнд хүрэх учиртай.

“Совет”-ийн хурлын гол асуудал нь өөр нэг том чулууг хөдөлгөх магадлалын тухай юм. Тухайлбал “Эрдэнэт үйлдвэр” ХК-ийг хувьчлах тухай яриа одоо хүртэл хоёр орны эрх баригчдын сэтгэл хөдөлгөсөн том асуудал хэвээрээ байна. Нэгэнтээ Оросын тал манайд санал тавихгүйгээр хувьчлах алхам хийж зарчмаа зөрчсөн. Гэвч алдаагаа засаад Засгийн газрынхаа мэдэлд буцаасан. Одоо энэ асуудалд хоёр тал харилцан бие биеэ хүлээсэн, тандсан байдалтай байгаа нь анзаарагддаг. Мөн “Эрдэнэт үйлдвэр” ХК, “Монголросцветмет” ХК, “Асгат” ХК-ийг нэгтгэн хувьцаа гаргаж, олон улсын хөрөнгийн бирж дээр арилжаалж болно гэдэг асуудлыг өмнө нь ч хөндөж байсан.

Энэ удаа өмнөхөөсөө зоригтой, дорвитой хөдөлж чадвал зарчмын зөрүүтэй саналаа нэгтгэн ойлголцож том ашиг хуваах ажлын эхлэлийг тавьж мэдэх юм. Мэдээж ийм алхам хийхэд хүрвэл хэл ам татах, зөрчилдөх асуудал олон ч ирээдүйд олох ашиг биднийг хүлээхгүй гэсэн үүднээс хандвал ядах юмгүй л дээ. Тэр ч байтугай “Дээрх компаниудын хувьцааг Оюутолгойн хувьцаатай хамтатган багцалж, дэлхийн анхаарлыг татаад байгаа тэрхүү брэндийг ашиглан, дайварт нь баялаг нөөцтэй жижиг компаниудаа үнэд хүргэж IPO босгож болох юм” гэсэн алсын хараатай саналыг ч хоёр талын улстөрчид дэмждэг. Хувьцааны борлуулалтад “Эрдэнэт үйлдвэр” ХК сайнаар нөлөөлж, сонирхол татна уу гэхээс саад болно гэж байхгүй нь мэдээж.

Харин Тавантолгойн ордын хувьд Оросын талын гомдол, гоморхол хуучирсан гэж хэлж болно. Монголын тал тендерээ зарласан. Даяаршлын зарчмаар тендерийг шалгаруулахдаа шударга хандсан. Оросуудын уг тендерт ялагдсан шалтгаан нь өрсөлдөгч компаниуд хоорондоо нэгдсэн зохион байгуулалтад орж чадаагүй явдал. Засгийн газар нь ч олигтой зохион байгуулж чадаагүй. Тиймээс Монголыг буруутгах аргагүй. “Дорнод уран” хэмээх нэр нь дуулдахаас цааш хол явдаггүй нэгэн объект буй. Монголын Ерөнхийлөгчийн ОХУ-д хийх айлчлалаас урьтаж олон улсын Арбитрын шүүх шийдвэрээ гаргахгүйгээс хойш хэчнээн яарч дэвхцээд ч яах билээ.

Товчхондоо өнөөдөр болох “Совет”-ийн хурал цаг үеэ дагаад уул уурхайн асуудлаас уяатай байх нь гарцаагүй. Тиймээс Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайдын оролцоо маш чухал байх болов уу. Харин “Сталинаас хөгшин” гэж шоолдог төмөр замын гэрээг шинэчлэх асуудал салбарын сайдын авьяасыг шалгах нь. Тэгэхээр анхаарал татсан эдгээр асуудлыг хэрхэн эвтэйхнээр зохицуулан Ц.Элбэгдоржийн аяны богцонд хийж, айлчлалыг үр дүнтэй болгохыг нь Х.Баттулга, Д.Зоригт нар шийдэх нь.

У.Оргилмаа