УИХ-ын намрын чуулган завсарлахад 20 гаруйхан хоног үлдсэн ч УИХ дахь Ардчилсан намын бүлгээс хотуудын тухай асуудлыг яаралтай УИХ-д оруулж ирэх үүргийг Засгийн газарт өгсөн тухай өнгөрсөн даваа гаригт тус бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбат онцолсон. Эл асуудлыг Засгийн газар ойрмогхоноос УИХ-д өргөн мэдүүлэх бололтой. Уг нь Барилга хот, байгуулалтын яамнаас Зарим хотуудыг улсын зэрэглэлтэй болгох тухай тэмдэглэл гэсэн төслийг Засгийн газрын хуралдаанаар оруулсан ч сайжруулах шаардлагатай хэмээн үзэж буцаасан аж. Харин удахгүй эл төсөл илүү төгөлдөржин өргөн баригдах нь бололтой. Төсөлд аймгийн төвүүдийг хотын статустай болгох тухай заалт багтаж буй аж. УИХ-аар хуулийн төсөл батлагдсан нөхцөлд Дархан-Уул, Эрдэнэт зэрэг хуучин улсын зэрэглэлтэй хотод багтаж байсан аймгууд хот болж, мөн аймгууд ч энэ статуст хамаарах гэнэ. Түүнчлэн зэрэглэлийг дагаад орон нутгийг хөгжүүлж, хүн амьдрах таатай орчныг бүрдүүлэхэд хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлж, үр ашигтай төсөлд хөрөнгийг зарцуулж байгаа эсэхэд иргэд хяналтаа тавьдаг тогтолцоо бүрэн утгаараа суух аж.

Гэхдээ Ардчилсан намынхан 2012 оны УИХ-ын сонгуульд өрсөлдөх мөрийн хөтөлбөртөө энэхүү шинэлэг үзэл баримтлалыг тусгасан байсан нь эхнээсээ хэрэгжиж  буй юм байна. Тухайлбал, орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгийг нэмэгдүүлэх, төсвийн хөрөнгө оруулалтыг ямар бүтээн байгуулалтад зарцуулах талаар иргэд саналаа өгдөг, эргээд зарцуулалтыг нь хянадаг болжээ. Энэ нь эргээд орон нутаг хөгжих хөшүүрэг болж өгч буй аж.

Ганц жишээ дурдахад, Сүхбаатар аймгийн төв Баруун-Уртад сүүлийн жилүүдэд бүтээн байгуулалтыг эрчимтэй өрнүүлснээр сумын оршин суугчид жилээс жилд өсөн нэмэгдэх хандлагатай болжээ. Тухайлбал, 2008-2013 оны хооронд аймгийн хэмжээнд 3235 хүн, Баруун-Урт сумын хэмжээнд 1523 хүн бусад аймаг, сумдаас шилжин ирж, суурьшсан байна. Сүхбаатар аймгийн хамгийн цөөн хүн амтай Наран сум гэхэд 2013 оны байдлаар 1537 хүнтэй гэж бүртгэгджээ. Тэгэхээр нэг жижиг сумын хэмжээний хүн ам аймгийн төвдөө нэмэгдсэн гэсэн үг. Энэ мэтчилэн орчин нөхцөлийг нь сайжруулаад ирэхээр уугуул иргэд нутагтаа эргэн ирж, суурьших боломж харагдаж байгаа юм.

Олон улсын жишгийг сонирхож үзвэл, 130 шахам сая хүн амтай Япон улсад 50 мянгаас дээш хүн амтай суурин газрыг хот хэмээн нэрлэж байна. Харин Монголд энэ талаар тодорхой заасан хууль байдаггүй.

Статистикаас харахад, хамгийн олон буюу 100 мянгаас дээш хүн амтай Хөвсгөл, Өвөрхангай, Баян-Өлгий, Сэлэнгэ зэрэг аймгуудын хувьд зөвхөн төвдөө 23.000-35.000 иргэн амьдарч байна. Харин хамгийн цөөн хүн амтай аймгийн төв болох Булган аймгийн Булган суманд 12 мянга гаруй иргэн аж төрдөг гэсэн мэдээлэл байна.