-Гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртөж, амь насаа алдсан охины хэрэгт  та стратегийн өмгөөлөл үзүүлэхээр болсон. Хэргийн нөхцөл байдал ямар  байна вэ?

-Олон нийтэд ил болсон нь энэ хэрэг шүү дээ. Хэрэг болсноос хойш хорь гаруй хоногийн дараа талийгаачийн найз охидууд нь  хэвлэл мэдээлэлд хандсанаар олон нийтийн анхааралд хүрсэн. Маш олон эмэгтэй гэр бүлийн хүчирхийлэлд амьдарч байгаад амиа хорлосон, өөр нөлөөтэй зэрэг шалтгаанаар  хэргийг замхруулж, хаасан тохиолдлууд бий. Амиа хорлоход хүргэсэн шалтгаан нь гэр бүлийн хүчирхийлэл байсан ч хариуцлага хүлээлгэдэггүй. Эсвэл  амь насанд нь хүрчихээд амиа хорлосон болгочихдог. Тэгэхээр гэр бүлийн хүчирхийллийг судлах, тогтоох, хууль эрх зүйн, эдийн засгийн, нийгэм соёлын бүх суурийг нь тавьж өгөх ёстой. Би хуульч хүний хувьд, эх хүний хувиар энэ хэрэгт хандаж байгаа. Энэ аймшигтай мэдээ намайг маш их эмзэглүүллээ. Миний хувьд өмнө нь дөрвөн удаа дөрвөн өөр хэрэгт стратегийн өмгөөлөл хийгээд амжилтанд хүрсэн. Тийм учраас энэ  хэрэг дээр  ажиллахаар шийдсэн юм. Гэр бүлийн хүчирхийллийг энэ хэргээр төлөөлүүлж яаж зогсоох вэ гэдэгт анхаарал хандуулж байна. Түүнээс биш сенсааци  хөөх, нэр хүнд олох зорилго агуулаагүй. Бүсгүйг 48 цаг зодож байхад хөршүүд яагаад тусламж үзүүлсэнгүй вэ, өнгөрсөн зун хоёр эмэгтэй нэгийгээ 70 гаруй удаа хутгалж хөнөөсөн хэрэг орцонд гарлаа. Хүмүүс хэтэрхий хувиа хичээсэн үзэл гаргадаг болж. Нөгөө талаас хаалганы цаана харгислал явагдаж байхад төрийн цагдаа ажлаа хийж, төр төмөр нүүрээ харуулах ёстой. Энэ хэрэг дээр дөрөөлж,   олон  охид эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах нь  бидний зорилго. Стратегийн өмгөөлөл зүгээр нэг шүүх хуралд  оролцохыг хэлдэггүй. Энэ бол маш том нөлөөллийн ажил.

-Олон нийтийн сүлжээгээр талийгаачийг зодож дарамталдаг байсан Г.Алтанхүү гэдэг залуугийн зураг, мэдээллүүд цацагдлаа. Гэхдээ шүүх түүний гэм бурууг нотлоогүй байгаа.  Хэрэг дээр өмгөөлөл  үзүүлэх гэж байгаа хүний хувьд Г.Алтанхүүг талийгаачийн үхэлд буруутгах   үндэслэл байгаа байх?

-Хуульчийн байр сууринаас биш, хувь хүнийхээ үүднээс байр сууриа илэрхийлэх нь зөв байх. Яагаад гэхээр нөгөө талаас хэрэг дээр ажиллаж байгаа хүмүүс над руу утасдаж “Та энэ хэрэг дээр хуульчийн байр сууриа илэрхийлж болохгүй, гэм бурууг шүүх  тогтоогоогүй байхад мэдээлэл хийхгүй байх”-ыг сануулж, шахалт үзүүлж байгаа. Гэхдээ би шахалтад ороогүй. Хуульчдын баг ажиллуулна. Оюутнууд, залуу хуульчдыг ажиллаасай гэж бодож  байна. Г.Алтанхүү гэдэг хүний талаар өнөөдөр тодорхой зүйл ярихгүй. Тэр хүний тухай мэдээлэл, фактууд аяндаа л  олон нийтэд ил болж байна. Дараа долоо хоногт албан ёсоор хэвлэлийн хурал зарлаж мэдээлэл хийнэ. Миний хүсч  байгаа том зорилго  бол Гэр бүлийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах. Хууль 2005 онд батлагдсан ч тунхагийн шинж­тэй, хэрэгжүүлэх боломжтой заалт ховор. Тиймээс чанга заалттай, хүчирхийлэл үйлдэгчдэд төр төмөр нүүрээ харуулж чаддаг тийм л хуультай болох хэрэгтэй. Өнөөдөр хүчирхийлэлд өртсөн, золиос болсон, амь насаа алдсан эмэгтэйчүүдийг буруутгах хандлага давамгайлж байна. Яагаад гэр бүлийнхэндээ хэлдэггүй юм, яагаад  зугтаагаад явчихдаггүй юм, цагдаад яагаад хэлээгүй юм гэх зэргээр хохирогчоос буруу хайх гэдэг. Хохирогч нарыг буруутгах ямар ч үндэслэл байхгүй. Яагаад гэхээр  хүчирхийлэгч гэр бүл, найз нөхөд, ойр дотны хүмүүстээ хэлвэл ална гэж заналхийлэн дарамтандаа байлгадаг нь бодит үнэн.

-Хэвлэл мэдээ­лэл, олон нийтийн сүл­жээ­­­гээр энэ хэрэг­тэй холбоо­той янз бүрийн  мэдээлэл гарч байна. Талий­гаач чухам ямар нөх­цөл байдалд байж байгаад амиа алд­сан талаар тодорхой мэдээ­лэл хэрэг­тэй байна?

-Хэвлэлийн бага хурал хий­хээр бүр нарийн мэдээлэл өгнө. Өнөөдрийн хувьд талийгаач охин гэр бүлийн хүчирхийлэл, дарам­танд амь насаа алд­сан гэдгийг л хэлж чадах байна.

-Г.Алтанхүү гэгч за­лууг батлан даалтад гарга­хаар хөөцөлдөж бай­гаа гэсэн?

-Хоригдож байгаа. Батлан даалтад гараагүй.  Ар  гэр нь бэл бэнчин сайтай юм  шиг байна. Хуульч нарын баг ч ажил­луулж байгаа бололтой.  Хохирогчийн нагац эгч нь  “Нөгөө талын хүмүүс шар сонинд охиныг минь гүтгэсэн мэдээлэл гар­га­сан байна” гээд уйлж байна. Бид айхгүй байгаа. Хуулийн хүрээнд ажиллана, олон нийтийн дэмжлэг бас байна.

-Таны хэлснээр гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэгчид ямар нэг аргаар хэргээс мултрах нь олонтаа. Энэ хэргийн тухайд ч замхрах вий, хариуцлага хүлээхгүй өнгөрөх вий гэдэг болгоомжлол байна?

-Хүмүүс тийм болгоомжлолтой байна. Бид шударга шийдвэр гаргуулахын төлөө бүх боломжоороо тэмцэнэ. Хуулиар хязгаарлалтууд маш их байгаа. Гэхдээ Үндсэн хууль, олон улсын конвенцийн хүрээнд маш  олон эрх бий.

-Жагсаал зохион байгуулах санаачлага гаргасан байна лээ?

-Маш олон хүн жагсмаар байна гэж надад хандсан. Ирэх долоо хоногт Чингисийн талбайд жагсаал зохион байгуулахаар төлөв­лөж байгаа. Гэр бүлийн хүчирхийллийг зогсоохын төлөө зүрх сэтгэлтэй хэн бүхэн өөрсдийн сайн дураараа оролцоно гэж итгэж байна. Нийгмээрээ хүчирхийллийн эсрэг дуугарч, тэмцэж, үзэл бодлоо илэрхийлэх нь үр дүнд хүрэх нэг алхам. Хүчирхийллийн эсрэг үндэсний төв, “Лантуун дохио” ТББ-д  хамтарч ажиллах хүсэлт тавьсан.

-Энэ хэргийн тухайд Г.Алтанхүү гэгч сэтгэцийн ямар нэг эмгэгтэй  байх гэдэг таамаглал байгаа. Ер нь хүчирхийлэл үйлдэгчтэй тэмцэх ямар арга хэлбэр байна вэ?

-Хүчирхийлэл үйлдэгч этгээд тэр үйлдлээ байнга давтдаг бол архичин хүн архинаас бүр мөсөн татгалзаж чаддаг юм байна. Тэгэхээр хүчирхийлэл үйлддэг зан төлвийг нь өөрчлөх албадлагын сургалтууд хийх хэрэгтэй. АНУ-д  нэг үе гэр бүлийн хүчирхийлэл газар авсан байсан. Яаж тэмцсэн гэхээр  Duluth model-ийг гаргаж ирсэн. Өөрөөр хэлбэл хүчирхийлэл үйлдэгддэг гэрт ямар ч шүүгч, прокурорын зөвшөөрөлгүйгээр нэвтэрч, баривчлах эрхийг цагдаад өгсөн байдаг. Ингэж гэр бүлийн хүчирхийл­лийг бууруулж чадсан юм билээ. Гэтэл манайд эсрэгээрээ. Хүчирхийлэлд өртсөн ч эргэж дарамтлуулах, айснаасаа болоод гомд­лоо татах тохиолдол их. Үүний хор уршиг нь цагдаа нар сүүлдээ гэр бүлийн маргаан  гэж хүлээж аваад тоохоо больчихдог. “Эхнэр нөхөр хоёр л хоорондоо зодолдож байна” гэдэг. Гэтэл  тэнд хүчирхийлэл  үйлдэгдэж байдаг. Хамгийн сайн арга бол цагдаад маш их хүч, эрх мэдлийг өгөх.

-Талийгаачийн аав ээж охиноо хүчирхийлэлд байсныг мэдээгүйдээ өөрсдийгөө буруутгасан байна лээ. Ер нь талийгаач ар гэрийнхэндээ энэ талаар ярьж байсан юм болов уу?

-Ямар ч эцэг эх өөрсдийгөө л буруутгана. Тэдний буруу гэж юу байх вэ. Талийгаач өөрийг нь дарамталдаг байсан талаар гэрийнхэндээ хэлсэн бай­даг. Хэвлэл мэдээллээр цацаг­­даж байгаа мэдээл­лүүд ч мөрдөн бай­цаал­тад нотлох баримт болно.

-ГССҮТ-д хүргэгдэж ирээд нас барсан гэсэн. Эмч нар талийгаачийн биеийн байдал ямар байсныг нотлох байх?

-Нотолно.

-Талий­гаач Г.Алтан­хүүтэй хамтран амь­дарч байсан гэсэн. Хууль ёсны гэр бүлийн  баталгаа бай­гаа­гүй гэдэг нөлөөлөх үү?

-Гэрлэлтийн баталгаа байгаагүй. Найз залуу найз охин гэд­гээр хамт амьдарч байсан. Гэхдээ хүний эрх ноцтой  зөрчигд­­сөн, хүний амь нас хохирсон  үед  гэр бү­лийн баталгаагүй байсан гэдгээр шалтаг­лаж, хариуцлагаас мултрах боломжгүй. Хүн төрөхдөө л өөр өөрийн эрхтэй төрдөг. Баталгааны асуудал хөндөгдвөл Үндсэн хуулиар олгогдсон хүний үндсэн эрхийн талаар ярина.

-Хүчирхийлэлээс зугтаж хоргодох байр­ны асуудлыг шийдсэн, иргэдэд энэ талын мэдээлэл байсан бол амь аврагдах боломж байсан ч юм билүү ?

-Улсын хэмжээнд гуравхан хоргодох байр  бий. Гэхдээ үйл ажиллагаа нь тогтмол биш, санхүүжилт маш бага. Энэ хэрэгт  стратегийн өмгөөлөл хийж байгаагийн нэг зорилго нь  хоргодох байрыг  нэмэгдүүлэх. Нэг даргын унаж байгаа машины үнэ багадаа л 200 саяд хүрч байна. Гэтэл яагаад энэ мөнгөөр нэг хоргодох байр бариад иргэдээ хамгаалж болохгүй гэж. Хоргодох байрыг нэмэгдүүлж чадна гэдэгтээ итгэлтэй байна.

-Үр дүнд хүрэх нь чухал байна. Стратегийн өмгөөллийн ач холбогдол зорилгын талаар тодорхой мэдээлэл өгөөч?

-АНУ-д хар арьстан хүүхдүүдийг цагаан арьстан хүүхдүүдээс тусад нь хичээлд оруулж байсныг эсэргүүцэж, энэ сургалтын системийг халсан Дээд шүүхийн тогтоол гаргуулснаар стратегийн өмгөөөлөл эхлэлтэй гэж үздэг. Ний­тийн эрх ашгийг хөндсөн асуудлаар өмгөө­лөл үзүүлэх юм. Зүүн Европын орнууд  стратегийн өмгөөллөөр амжилттай ажиллаж байгаа. Харватад гэхэд байгаль орчны чиглэлээр страте­гийн өмгөөлөл амжилтанд хүрч байна. Аргентинд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүс шүү­хийн хаалгаар орох тусгай шат  бариулсан бол  Цыган  эмэгтэйг цайны газарт орж ирэхэд нь ялгаварлан гадуурхсан асуудлын эсрэг ажиллаж байна. Өнөөдөр талийгаач охины хэрэг дээр дөрөөлж, эрх зөрчигдөж байгаа олон эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах нь бидний зорилт. Стратегийн өмгөөлөл заавал амжилтанд хүрдэг.