БНСУ-ын соёлын довтолгоон: Роли роли поли

Хуучирсан мэдээ: 2013.08.27-нд нийтлэгдсэн

БНСУ-ын соёлын довтолгоон: Роли роли поли

Роли роли поли… Энэ үгэнд ямар ч онцгой утга байхгүй. Гэхдээ хэлэхэд амархан. Бас хөнгөхөн ая оруулаад олон дахин давтаж хэлээд байх юм бол дуулахад хялбархан хэрнээ  хөгжилтэй, ер нь давгүй дуу болчихно. Харин өмнөд солонгосчууд иймэрхүү давгүй дуунуудаар дэлхийг хуйлруулж, түүнийг “К-поп” урсгал хэмээн нэрлэжээ. Удахгүй Монголд ирэх гэж байгаа “Т-ара” хамтлаг “К-поп” урсгалын томоохон төлөөлөл. Харин “Роли поли” бол “Т-ара” хамтлагийг алдаршуулсан анхны дуу нь юм.

Өнгөрсөн жилийн өдийд Өмнөд Солонгосын дуучин PSY “Gangnam style”-аа дуулж, дэлхий даяараа түүний хөдөлгөөн бүрийг алдахгүй дууриахыг хичээж байв. Уг нь морь унаж байгаа мэт хөдөлж, ташуураа эргүүлэх мэт агаарт гараа савчих PSY-ийн бүжигт ямар ч гүн гүнзгий утга байгаагүй. Гэтэл “YouTube.com” дээр тавигдсан “Gangnam style” дууных нь клипийг 1.7 тэрбум хүн үзэж, Барак Обама, Дэвид Кэмирон, Пан Ги Мун тэргүүтэй төр засгийн тэргүүн нар “Энэ дуу бол дэлхийн энх тайвны бэлгэдэл” гэж дуу нэгтэйгээр зарлажээ.

Аргагүй шүү дээ. Хоорондоо хэл нэвтрэлцэхгүй байгаа хэрнээ “Gangnam style”-аар бүжих хүмүүс хаа сайгүй байсан юм чинь. Тэр ч байтугай Өмнөд Солонгосын баячууд л хөл тавьдаг Ганнам дүүрэг шоу цэнгээний төв болж хувирсан. PSY-ийн дууг сонссон хүмүүс дэлхийн өнцөг булан бүрээс Ганнам дүүргийг зорих болж. Ийнхүү “К-поп” урсгал цар хүрээгээ тэлж байгаагийн ачаар Өмнөд Солонгосын эдийн засагт зөвхөн өнгөрсөн оны эхний хагаст л гэхэд 3.4 тэрбум ам.долларын ашиг оржээ. Харин “Time” сэт­гүүлд “К-поп урсгал бол Өмнөд Со­лонгосын экспортын гол “бүтээг­дэхүүн” хэмээн бичсэн байна. Гэхдээ эдийн засагт нь нөлөөлж буй бодит ашгаас илүүтэйгээр Өмнөд Солонгосын соёлыг дэл­хий дахинд сурталчилж байгаа. Үүнийх нь төлөө “К-поп” урсгалыг хөгжүүлэхэд төр засаг нь асар их дэмжлэг үзүүлдэг аж.

Өмнөд Солонгосын Соёл, аялал жуулчлалын яам жил бүр асар их хөрөнгө зарцуулдаг. Түүнийх нь тодорхой хэсэг нь гадны орнуу­дад Өмнөд Солонгосын соёлын төвүүдийг байгуулахад зориу­лагддаг байна. Мөн хамтлаг, дуучид  нь аль нэг оронд тоглолтоо хийх үед Өмнөд Солонгосын Элчин сайдын яам болон консулын газрууд нь эгээ л зохион байгуулагч, менежер шиг ажиллана. Улсаас “Дэлхийн К-поп фестиваль” гээчийг жил бүр зохион байгуулж, хамтлаг дуучдаа сурталчилна. Томоохон студи,  хөгжмийн продакшнуудыг дэм­жихийн тулд зөвхөн тэдэнд зориулж зээл олгодог тусгай санг ч байгуулжээ. Орчин үеийн шинэ тех­нологиудыг уран бүтээлдээ ашиглаж байгаа продакшнууд бай­вал тэдэнд улсаас дэмжлэг авах боломж бүр л их олдоно. Зөвхөн өн­гөрсөн онд л гэхэд хөгжмийн про­дакшнуудад 12 тэрбум вон, хилийн чанад дахь сурталчилгаанд нь зориулж гурван тэрбум вон төсөвлөсөн байжээ. Өмнөд Со­лон­госын төр засаг соёлын салбарт зар­цуулах хөрөнгөдөө хэзээ ч гар татаж байсангүй. Түүнээс гадна тэд­ний үзэж буйгаар “К-поп” урс­гал хөгжих хамгийн гол үндэс нь хууль эрх зүйн орчин нь тодорхой байх явдал юм. Өмнөд Солонгост зохиогчийн эрхийг баталгаажуулсан хууль нь нарийн заалт ихтэйгээс гадна маш хатуу мөрдөгддөг. Тухайн уран бүтээлд бага боловч хувь нэмэр оруулсан л бол зохиогч нь ашгаас нь хувь хүртэх эрхтэй болно. Энэ нь Өмнөд Солонгосын урлагийн салбарыг зах зээлийн жамаар хөгжих боломжийг бүрдүүлжээ. Бас тэнд өрсөлдөөн маш их байдаг аж.

“К-поп” урсгалын дуучдыг бэлтгэн сургах арга барил нь их өвөрмөц. Баруунд бол энэ нь маш их шүүмжлэл дагуулахаар. Гэвч Өмнөд Солонгост бол алдрын оргилд гарахыг мөрөөдсөн охид, залуусын заавал туулах ёстой зам болжээ. Одоогийн байдлаар Өм­нөд Солонгост гурван том энтертайнмент компани байна. Тэд 9-10 насныхан дундаас хүүхдүүдийг шал­гаруулж аваад 10-15 жилийн хугацаатай гэрээ байгуулдаг. Асран хам­гаалагчдынх нь гарын үсгээр баталгаажсан гэрээ хэрэгжиж эхэлснээс хойш хүүхдүүд бүгд хамт амьдарч, англи, хятад, япон хэл заалгана. Тэдэнд фэнүүдтэйгээ хэрхэн харьцах, тайзан дээр биеэ яаж авч явахыг нь заадаг тусгай багш нар ч бий. Түүнээс гадна хамгийн гол нь бүжгийн болон дууны хичээлд өдөр болгон суух явдал юм. Тэд яг л робот шиг амьдрал дунд өсвөр насаа үддэг. Өнгөрсөн онд Өмнөд Солонгосын “SM Entertainment” продакшн “Girl’s Generation” хэмээх охидын хамтлагийн нэг гишүүний бэлтгэлийг хангахын тулд гурван сая ам.доллар зарцуулсан гэх мэдээ бий. Ингэж бэлтгэгдэн гарч ирсэн хамтлагууд амжилтад хүрэх эсэх нь бас л эргэлзээтэй. Учир нь тэдний аль нэг дуу нь олны анхаарлыг татаж, хөгжмийн чартуудыг тэр­гүүлсэн ч төд удалгүй дараагийн хамтлагт байраа алдаж, мартагдан хоцрох нь бий.

Түүнээс гадна хөгжмийн про­дакшнтай байгуулсан гэрээ нь хэтэрхий хатуу байдгаас болж хамтлаг, дуучид нь хохироод үлдэх нь их. Одоогоос дөрвөн жилийн өмнө Япон, Хятад тэргүүтэй Азийн орнуудад алдартай болоод байсан “TVXQ” хамтлаг “SM Еntertainment”-тэй байгуулсан 13 жилийн гэрээгээ хэтэрхий хатуу нөхцөлтэйгээс гадна тэдэнд өчүүхэн бага ашиг хүртээдэг гэж үзээд шүүхэд өгсөн юм. Өмнөд Со­лон­госын Шударга худалдааны комиссын дэмжлэгтэйгээр шүүхийн шийдвэр тэдний талд гарчээ. “Rainbow” хэмээх алдартай охидын хамтлаг ч бас бага цалин авч, амралтгүй бэлтгэл хийдэг бай­сандаа дургүйцэж долоон жилийн гэрээгээ цуцалж байв. Түүнчлэн царайлаг залуухан дуучиндаа бэл­гийн дарамт үзүүлснээс болж ял авсан алдартай продюсер ч бий. Иймэрхүү дарамтад ордоггүй юмаа гэхэд өдөр бүр хатуу мөрддөг цагийн хуваарь хамтлаг, дуучдыг туйлдуулах нь бий.

Монголд ирэх гэж буй “Т-ара” хамтлагийнхны тухай саяхан гар­сан нэгэн нэвтрүүлгийн үеэр нэг гишүүн нь фэнүүдтэйгээ уулзаж байгааг харуулсан. Энэ үеэр түүний аав фэнүүдийх нь дунд зогсож байв. Тэгээд охинтойгоо удаан уулзаагүй тухайгаа ярьж, төрсөн хотдоо ирэхэд нь ингээд хальт ч болов уулзаж байгаадаа баярлан нулимс унагаад явж одсон юм. Чухамдаа энэ нь “К-поп” хамтлаг, дуучдад алдар нэр асар их үнээр олддогийн нэг жишээ бололтой.

“К-поп” дуунд Өмнөд Солонгосын уламжлалт хэв маяг барууны хөгжмийн урсгалтай холилдон орсон байдаг аж. Хүйтэн дайны үед Өмнөд Со­лонгост очиж амьдарч байсан аме­рик цэргүүдийн нөлөөгөөр тэнд барууны хөгжим алдартай бол­жээ. Хожим нь “Beatles” мэтийн олон улсын хэмжээнд нэр нь түгсэн хамтлагуудын нөлөө ч орсон биз. Ямар ч гэсэн 1990-ээд оноос Өмнөд Солонгост барууны рэп, рок, текно урсгалыг нэгтгэсэн анхны хамтлагууд бий болж эхэлсэн юм. Анхандаа тэднийг зөвхөн эх орон нэгтнүүд нь мэддэг байсан. Гэтэл Өмнөд Солонгос Азийн санхүүгийн хямралд нэрвэгдэх үед хамтлаг, дуучид ашиг орлогоо бодож гадны зах зээлийг сонирхож эхэлсэн байна. Үүнээс үүдэж тодорхой хэмжээнд ахиц гарсан боловч тэд тэсрэлт хийж чадахгүй байв. Харин сошиал нэтворк буюу олон нийтийн сүлжээ сайтууд “К-поп” урсгалыг дэлхий дахинд таниулсан юм. “YouTube”, “Facebook”, “Twitter”-ийн ачаар Өмнөд Солонгосын хамтлаг, дуучдын фэнүүд дэлхийн өнцөг булан бүрт бий болжээ. Тэд фэн клуб байгуулахдаа хүртэл маш зохион байгуулалттай ажилладаг. Фэнүүдийнх нь сайн дурын ийм ажиллагаа нь эргээд “К-поп” дуучдын сайн сурталчилгаа болдог байна.

“К-поп”-ын гол онцлог нь царайлаг охид, хөвгүүд энгийн хэрнээ нэгэн жигд хийхээр гайхалтай харагддаг хөдөлгөөнөөр бүжиглэж, цээжлэгдэхэд хялбархан үгийг давтан дуулдагт байдаг. Тэд бас нүд гялбам хээнцэр байхаа ч мартдаггүй. Тийм учраас “К-поп” дуучдыг олон нийтэд зориулагдсан нийтийн бүтээл хийхээс биш, чанартай дуу дуулж чаддаггүй гэж шүүмжилдэг. Гэхдээ энэ хандлага сүүлийн үед өөрчлөгдөж бай­на. Саяхан телевизийн реалити шоу­наас төрөн гарсан Ли Хи хэмээх 16 настай дуучин охиныг үзэгчид Английн дуучин Адельтай адилтгаж байгаа юм.

Өнөөдөр Өмнөд Солонгосын хамтлаг дуучдыг зөвхөн Азид төдийгүй баруунд ч шүтэх болж. Охидын хамтлаг “Wonder girls” Америкийн Биллбордсын шилдэг 100 дууны жагсаалтад багтаж, “Bigbang” хамтлагийн амжилтыг Бритни Спирсийнхтэй зүйрлэж, “YouTube” болон “Google”-ийн хайлтын системд “К-поп” дуучдад зориулсан тусгай сувгийг байрлуулжээ. “New York Times” сонин “2NE1”-ийн Нью Жерсид хий­сэн тоглолтыг “2012 оны шилдэг концерт” хэмээн нэрлэж, “Girls’ Generation”, PSY-ийн бичлэг “You-Tube”-д хамгийн олон үзэгчтэй болоод байна. Ийнхүү төр нь сайн менежер болон ажиллаж, хүчтэй өрсөлдөөн бүхий зах зээлийг бий болгосны хүчинд Өмнөд Солонгосын соёлын довтолгоон дэлхий дахинд хүчээ авлаа.

Т.ЭЛИСА
Эх сурвалж: "УЛС ТӨРИЙН ТОЙМ" сонин

NewsMN Гар утасны хувилбар Татах
NEWS.mn

Мэдээллийн эх сурвалж