Шаар хагарахаа дөхөхөөр томордог шиг шинэ, хуучин байрны үнэ дэндүү гэж тодотгож болохуйцаар өсч байна. Зах зээлд дөнгөж нэвтэрч эхэлсэн ипотекийн зээлийн тогтолцоог энэ удаад Засгийн газар, Төв банк хүч хавсран эрэлт, нийлүүлэлтийг давхар дэмжиж байгаа ч одоогоор орон сууцны метр.квадратын үнийг хазаарлаж чадахгүй байна. Үүний сул зайгаар нийлүүлэгч талаас "авахгүй өөр яахав” гэсэн шиг орон сууцны үнийг хүссэнээрээ хөөсрүүлсээр.

Өдгөө нийслэлд орон сууцны ханш нэг метр квадратын үнэ хамгийн өндөр нь таван саятай байна. Харин хамгийн хямд үнэтэй, шинэ орон сууцны үнэ нэг м.кв нь 1,2 сая төгрөгөөр үнэлэгдэж байна. Энэ нь мэдээж хотын төвөөс зайдуу, гэр хороолол дунд орших орон сууцны үнэлэмж. Гэтэл худалдаа, үйлчилгээний газруудтай ойр, хотын төвд байрлалтай зэрэг үзүүлэлтээр байрны үнэ м.кв нь хоёр сая төгрөгт хүрч байна. Ерөнхийдөө энэ бол дундаж үнэ. Дүүргээр нь авч үзвэл, Сонгинохайрхан дүүрэгт 1,2-2 сая, Чингэлтэйд 1,4-3,1 сая төгрөг, Сүхбаатарт 1,7-4,2 сая төгрөг, Баянголд 1,5-2,5 сая төгрөг, Баянзүрхэд 1,25-3 сая төгрөгөөр нэрлэсэн байна. Орон сууцны үнийг 2010 оныхтой харьцуулахад 65,7 хувиар, харин 2012 оны жилийн эцсээс 3,7, өнгөрсөн жилийн мөн үетэй харьцуулахад 2,9 хувиар өсчээ.

Тэгвэл хуучин орон сууцны үнэ ханшийн талаарх мэдээлэл хүргэе.

 

Дүүрэг	Хороолол	1 өрөө	2 өрөө	3 өрөө
СБД	50-н мянгат	70,000,000	88,000,000	101,000,000
	220-н мянгат	57,000,000	102,000,000	120,000,000
	5-р хороолол	72,000,000	93,000,000	118,000,000
	7-р хороолол	50,000,000	70,000,000	95,000,000
	11-хороолол	61,000,000	86,000,000	119,000,000
ЧД	6-р хороолол	55,000,000	96,000,000	118,000,000
	40-н мянгат	69,000,000	98,000,000	112,000,000
	Багатойрог	63,000,000	82,000,000	117,000,000
ХУД	120-н мянгат	58,000,000	77,000,000	108,000,000
	19-р хороолол	59,000,000	81,000,000	90,000,000
БЗД	12-р хороолол	57,000,000	74,000,000	110,000,000
	16-р хороолол	49,000,000	74,000,000	81,000,000
	13-р хороолол	60,000,000	93,000,000	108,000,000
	15-р хороолол	54,000,000	74,000,000	100,000,000
СХД	ХМК	34,000,000	43,000,000	58,000,000
	5-н шар	40,000,000	68,000,000	85,000,000
	21-р хороолол	51,000,000	59,000,000	86,000,000
	1-р хороолол	60,000,000	75,000,000	88,000,000
БГД	6-р бичилхороолол	58,000,000	73,000,000	92,000,000
	Төмөрзам	64,000,000	80,000,000	105,000,000
	10-р хороолол	59,000,000	80,000,000	106,000,000
	4-р хороолол	60,000,000	84,000,000	120,000,000
	3-р хороолол	60,000,000	84,000,000	120,000,000

Монгол Улсын Засгийн газраас иргэдэд найман хувийн хүүтэй ипотекийн зээлийг олгож эхэлсэн нь орон сууцны үнэд хүссэн, хүсээгүй нөлөөлж буй. Нэгэнт ийм аятайхан боломж олдсон тул орон сууц шинээр худалдаж авах, одоо амьдарч буй сууцныхаа талбайг томсгох, сайжруулах гэсэн иргэдийн эрэлтийг дагаж, хуучин байрны үнэ ийнхүү шинэ байрнаас ялгагдахааргүй болжээ.  Хэн, хэзээ амьдарч байсан нь үл мэдэгдэх хуучин сууцыг шинээс ялгаагүй үнээр авна гэдэг байж боломгүй.

Байрны үнийн өсөлтөөс гадна урьдчилгаа 30 хувь иргэдийн хувьд асуудал болж байна. Зээлээр авах орон сууцны үнийн 30 хувийг урьдчилгаа байдлаар төлсний дараа найман хувийн хүүтэй зээлд хамрагдах боломжтой. Гэтэл багаар бодоход 20-30 сая төгрөгийн урьдчилгаа төлөх чадвартай нь хэд билээ. Тиймээс иргэдийн хувьд арилжааны банктайгаа тохирч, өөрийн өмчлөлийн үл хөдлөх хөрөнгөө 30 хувийн урьдчилгааг орлон барьцаанд тавьснаар асуудлаа шийдэж болох юм. Энэ талаар Засгийн газраас баталсан ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийн журмын 2.5-д “Зээлдэгч өөрийн өмчлөлд байгаа хуучин орон сууцыг барьцаа болгон зээл авч, энэ журмын дагуу олгох орон сууцны зээлийн урьдчилгаа төлбөрийг төлж болно” гэж заажээ.

Тиймээс зээлдэгч нь өөрийн болон эцэг, эх, төрсөн ах, дүүсийн байрыг барьцаалж, зээлийн урьдчилгаа төлбөртөө тооцуулж болох юм. Товчхондоо бол урьдчилгаа 30 хувь төлөхгүйгээр, өөрийн болон гэр бүлийн аль нэг гишүүний эзэмшилд байгаа орон сууцыг барьцаалж урьдчилгаа төлбөрийг орлох боломжтой. Зээлдэг зээлээ авсны дараа орон сууцны үнийн урьдчилгаа 30 хувьтай тэнцэх хэмжээний төлбөрийг төлж барагдуулсны дараа өмнө нь барьцаалсан байраа чөлөөлж болох аж.

Орон сууцны үнэ буурах уу?

Орон сууцны ипотекийн зээлийн тогтолцоо хэрэгжиж эхэлснээс хойшхи хугацаанд банкуудад нийт 183.9 тэрбум төгрөгийн орон сууцны ипотекийн зээл шинээр авах хүсэлт гаргаснаас 1925 иргэнд 97.4 тэрбум төгрөгийн орон сууцны ипотекийн зээл шинээр олгожээ. Тэгэхээр өнгөрсөн сарын сүүлчээр арилжааны банкаар гарч эхэлсэн шинэ зээлийг сонирхох нь их байгаа бөгөөд эхлэл хэсэгтээ орон сууцны эрэлт, нийлүүлэлт хөдөлгөөнд орж, орон сууцны үнэ нэмэгдэхийг үгүйсгэхгүй гэж эдийн засагчид хэлж байсан. Тэр нь ч одоо биелж байна. Дээр хэлсэнчлэн одоогоор үнийг хазаарлаж чадахгүй байгаа ч цаашдаа нэг м/кв-ын үнийг тодорхой хэмжээгээр барих боломжтойг банкирууд хэлж байна.

Иргэдийн хувьд нэг м/кв-тад төлөх хамгийн боломжит үнэ бол нэг сая төгрөг. Ингэхийн тулд нийлүүлэлтийг дэмжиж олгосон хөнгөлөлттэй зээл, тусламжийг Төв банкнаас өгсөн. Үүнийг ашиглан дэмжлэг үзүүлсэн барилгын компаниудтай хийсэн гэрээндээ нэг м/квынхаа үнийг нэг сая төгрөгөөс гаргахгүй байх тухай заалт оруулахад болохгүй гэх газаргүй.

Нийтээрээ хөдөлгөөнд орсон энэ үед үл хөдлөх хөрөнгө зуучлалын компаниудад байр авах, зарах зуучлуулах нь илт нэмэгдсэн бөгөөд одоогоор байр авах хандалт нь их байгаа ажээ. Хаанаас хэрхэн гайгүй үнэтэй байр авах уу гээд эрэлт эрчимтэй байна. Өдгөө барилгын салбарт бүтээн байгуулалт ид өрнөж буй тул намраас нийлүүлэлт нэмэгдээд ирэхээр энэ байдал харьцангуй тогтворжиж, байрны үнэ буурах боломжтой гэдгийг эдийн засагчид хэлж байна.