Нэгэн өвөрмөц үзэсгэлэн Урчуудын эвлэлийн үзэсгэлэнгийн танхимд нээлтээ хийгээд байна. Монгол уран цутгуурын үйлдвэрийнхны санаачилгаар уран барималч Ө.Батсүрэнгийн бүтээлүүдийг хүрлээр цутгаж нийтэд дэлгэсэн нь Монголдоо анхных болж байгаа юм.

Монголчууд тэнгэр язгуурт, чонон сүлдтэй ард түмэн гэдэг үүднээс уран цут­гуу­рын анх­ны үзэсгэ­лэнгээ Чин­гэс хааны есөн өрлөг жан­жин, есөн тугийг уран бүтээ­лийн гол санаагаа бол­го­сон ажээ. Мөн уран бүтээл­дээ мон­гол үндэс­ний тэнгэр язгуур­тай гэсэн бүхнийг тус­гахыг хичээ­жээ. Үзэс­гэлэнд Хүннүгийн үеийн гурван ба­ри­мал, Чин­гис хааны үеийн ес, байгаль эх дэлхийн сэдэв­тэй таван ба­ри­­мал тавигджээ. Уран бү­тээлч бүтээлүүдийн­хээ са­нааг гур­ван жил гаруй хуга­цаанд бодож бо­ловс­­руулсан байна. Уран бү­тээлч­дийн бүтээлийг ийнхүү хүрэл цут­гуураар цутгах болс­ныг маш том боломж гэж тэнд цуг­лар­сан хүмүүс олзуур­хаж байлаа.

-Чингис хааны есөн өрлөгийг та яагаад чоноор төлөөлүүлж дүрсэлсэн юм бэ?

-Бөртэ чоно, Гоо маралын удам­тай монголчууд бид аливаа хий­морилог бүхнийг чонотой зүйр­лэдэг. Чингэс хааны өрлөг жанжид хий­морилог эрс байсан гэдэгт би эргэлз­дэггүй. “Монголын нууц тов­чоо”-нд Чингис хааны ноход гэх нь ч бий. Байл­дааны тактик, арга барил нь ч ан хийх чоно мэт байсан болоод тэгж нэрлэсэн гэдэг. Тий­мээс би тэднийг есөн өөр чонын дүрсээр цутгаж, дээр тус бүр есөн тугаа залсан юм.

-Монголд анх удаа хүрэл цутгуурын үйлдвэр байгуулагдсан гэх юм. Энэ үйлдвэрийн талаар товчхон тайлбарлахгүй юу?

-“Монгол уран цутгуур” нэртэй хүрэл цутгуурын үйлд­­вэр манайд анхных. Солон­гост олон жил ажил­лаж амь­дарч байгаад эх орон­­доо ирсэн миний дотнын анд Д.Эрдэнэбилэг маань энэ үйлдвэрийн хө­рөнгө оруулалтыг хийж, уран бүтээлч талаас нь намайг дэргэдээ авч үйлд­вэртээ ажил­луулж байна. Өмнө манай улс аливаа хөшөө дурсгалаа хүрэлдэж илүү удаан эдэлгээтэй болгоё гэхэд заавал Хятад, эсвэл хойд хөршийг зорьдог байсан юм. Тэгж явах нь манай улсын эдийн засагт ихээхэн хор хохиролтой байсан. Харин одоо бид урд хөршийнхөөс илүү өндөр төвшинд чанартай цутгуур хийж байна гэдгийг миний энэ үзэсгэлэнгийн уран бүтээлүүд батлах байх.

-Хүрэл металлыг яг хүрэл зэвсгийн үеийнх шиг үйлдвэр­лэж болдог юм уу?

-Бололгүй яах вэ. Хүрэл мета­ллын найрлагад олон төрлийн элементүүд ордог. Тухайл­бал, зэс, гууль, цайр гэх мэт мета­ллын дундаас цэвэр хүрлийг гарган авдаг юм. Бидний цутгаж буй энэ хүрэл хэдэн зууны настай байх болно. Ер нь хамгийн бөх бат зүйлээр л монголчууд төдийгүй хүн төрөлхтөн хойч үедээ түүх дурсгалаа үлдээж ирсэн байдаг. Хамгийн бат бөх материалд эхлээд чулуу дараа нь хүрэл металл ордог юм. Тиймээс л бидний өвөг дээдэс бидэнд Хүн чулуу, буган чулуу, хүрэл эдлэлүү­дээр өв соёлоо өвлүүлсэн хэрэг шүү дээ.