Башар Асад хувьсгалыг хүлээлгүйгээр өргөн цар хүрээтэй шинэчлэлээ эхлүүлж байна

Сирийн Засгийн газар өмнөд хэсгийн ядуу хот Дераад гар­сан бослогыг даран 30 гаруй хү­нийг хөнөөсний дараа өм­нө бай­гаагүй өргөн цар хүрээ­тэй шинэчлэл хийхээ ам­лав. Ерөнхийлөгч Башар Аса­дын толгойлсон БААС нам улс төрийн монополи эрхээ­сээ татгалзаж, 50 жилийн өмнө тогтоосон онц байдлаа цуцлахад бэлэн гэнэ. Тус орны  эрх бариг­чид босогчдоо номх­руу­лахын тулд өнгөрсөн до­лоо хоногт өргөн цар хүрээ­тэй шинэчлэл хийхээ амлав. Тэр талаар ерөн­хий­лөг­чийн туслах хатагтай Бутайна Шаабан хэвлэлийн бага хурал дээр дэлгэрэнгүй танил­цууллаа. “Арабын социалист сэргэн мандлын намын (БААС) өнөөдөр ерөнхийлөгч Башар Асадын удирдлагаар гаргасан шийдвэрийг танилцуулахдаа би баяр­тай байна. Онц байдлыг цуцлах, улс төрийн намуудыг зөвшөөрөх зэрэг асуудлыг авч үзсэн шийдвэр энэ юм”  хэмээн Шаабан мэдэгдлээ.
Газар тариалангийн хамгийн ядуу Хауран районоос дэвшүүл­сэн шаард­лагыг Дамаскт шударга гэж үзсэнийг тэр хэлжээ. Дераа, Жасим хотод гарсан авлигын эсрэг, газрыг шударгаар хуваа­хын төлөө уриатай жагсаал нь мөргөлдөөнд хүр­сэн юм. Орон нутгийн эрх баригчид дур­гүйцлээ илэрхийлсэн хүмүүстэй хэл амаа олоогүйгээр барахгүй “Ард түмэн дэглэмийг халахыг хүсч байна” гэж хананд бичсэн 15 залууг барин үймээ­нийг улам өдөөсөн байлаа. Дараа нь танкийн анги нэгтгэл хотын замуудыг хяналтдаа аваад төвд нь нэвтрэн орж баасан гаригийн мөргөлийн дараа хотын гол сүмийг бүслэн хаасан байна. Үймээний үеэр 10 энгийн иргэд амь үрэгдсэний бурууг хаяггүй дээрэмч­дийн бүлэгт тохов. Гэрч нарын яриагаар Дераа хотод наад зах нь 44 хүн амь үрэгдсэн бөгөөд нийт тоо зуу хүрч магадгүй гэнэ.

Дераа хотноо өнгөрсөн до­лоо хо­ногт болсон эхний мөргөлдөөнөөр зургаан залуу үрэгдсэн билээ. Хотод Хууль зүйн сайд Ахмед Юнисийн толгойлсон тусгай комисс ирэн ажиллаж байна. Шалгалтын үр дүнгээр ерөнхийлөгчийн зарлигийн дагуу тусгай хороо байгуулан онц байдлыг цуцлах нь амжир­гаанд хир үр дүнтэйг тог­тоох ёстой гэнэ. БААС на­мын удирдлага хүний амийг хөнөөсөн хэргийн буруут­нуудыг шийтгэхээ ам­лан бариг­даад байсан 92 хүнийг сулласан байлаа. Хэрэв ард түмэнд хууль ёсны шаард­лага байгаа бол бид түүнийг хүлээн авна. Харин нийгмийг үймүүлэх зорилготой үйлдлийг бид тэвчихгүй” хэ­мээн ерөн­хий­лөгчийн туслах мэдэгд­жээ. Хэвлэлийн хурлын дараа мэдээл­лийн агентлагууд нь ард түмний амжиргааг дээшлүүлэх хороо байгуулсныг мэдээлэв. Эрх баригчид хэвлэ­лийн эрх чөлөө ба олон ургалч үзлийг хангах хуу­лийн төслийг боловсруулж эхэлжээ.

Одоогоор Сирийн эрх ба­ригч­­­дын үйл ажиллагаа нь амлалтаасаа хол зөрөөтэй явж байна. Сири дэх хүний эрхийн ажиг­лах зөвлөл өнгөрсөн пүрэв гаригт тэрслүү үзэлтэн Мазен Дервишийг баривчилсан тухай мэдээлэв. Ийм ам, ажлын зөрөө нь Асадын “хорт хавдрын дэглэм” сул доройг харууллаа гэж сө­рөг хүчний талын 80 настай өм­гөө­лөгч Хайтем Малех хэлж байна. Барууны боловсролтой, 45 нас­тай ерөн­хий­лөгчийн амлалтад тэр итгэх­гүй байна. “Арван жилийн турш тэр амлалтаа биелүүлж чадаагүй юм чинь одоо ч үүнийг хийж чадахгүй” хэмээн Малех хэлэв. “Бид бөмбөг шиг хэзээ хэзээгүй дэлбэрэхэд бэлэн” гэж түүний хэлснийг Австралийн АВС суваг иш татжээ.