цацрагийн хэмжээ ердийн үеийнхээс нэмэгдээд байгаа ч энэ нь Улаанбаатар
хотын өвлийн агаар дахь цацрагийн хэмжээнээс хавьгүй бага үзүүлэлт гэж
ГХЯ-ны цөмийн эрчим хүчний асуудал хариуцсан Элчин сайд А.Ундраа хэллээ.
Тэгвэл гамшгийн дараах Токиогийн оршин суугчдаас илүү аюултай нөхцөлд
амьдарч байгаа юм бол бид япончуудад учраад буй түгшүүр сандралыг ойлгох
гэдэг үнэхээр төвөгтэй бололтой.
Хэвлэлээр гарч буй мэдээллүүд голчлон гадаад эх сурвалжтай боловч хоёр
тал руу туйлширсан байгаа нь Японд болоод буй үйл явдлыг ойлгоход бүр ч
ярвигтай болгож байна. Тэнд цацрагт идэвхт бодис хэдий хэмжээгээр
алдагдсан бэ, энэ нь бүс нутгийн орнуудад мэдрэгдэх үү, монголчуудын
гаднаас импортолж байгаа хүнсний бүтээгдэхүүнд тэр бүхэн нөлөөлөх үү
гэсэн асуулт анхаарал татаж байвч хариулт нь туйлширсан шинжтэй байх аж.
Нэг бол “тийм,” нэг бол “үгүй” гэсэн эрс тэс хариултуудын алинд итгэх
вэ гэдэг маш хүнд сонголт болоод байна. Гадаадын хэвлэлээр цацагдаж буй
мэдээллүүд мөн л харилцан адилгүй байр суурь дээр төвлөрч байна. Юутай ч
бодит байдлыг харуулах дүр зургийг тэдгээр мэдээлэлд үндэслэн босгохыг
хичээе.
Үйл явдал болсны дараахан Фукушима атомын цахилгаан станцаас
30-120 км дотор байгаа хөдөө аж ахуйн фермүүдийн бүтээгдэхүүнээс цацраг
илэрсэн юм. Японоос импортолсон шошноос цацраг илэрсэн гэж
Тайвань мэдэгдээд тус улсаас авчирсан хүнсний бүтээгдэхүүнээс анх
удаа цацраг илэрч буй тохиолдол гэв. Мөн хүний эрүүл мэндэд хор
хөнөөлгүй хэмжээний цацраг туяа тоос шороо ба тунадастай хамт хэд хэдэн
мужид унасан тухай “Киодо” агентлаг мэдээлсэн юм. Өчигдрийн байдлаар
зарим дүүргүүдэд цацраг идэвхит иодийн хэмжээ байх ёстой төвшнөөсөө хоёр
дахин их болсныг албан ёсоор мэдээллээ.
Хэдэн өдрийн өмнөөс Фукушимагийн ойролцоох усанд цацраг идэвхээр
хордсон иод их хэмжээгээр илэрч зарим суурин газруудад гоожуураас ус авч
хэрэглэхийг хориглоод байсан бол өчигдрөөс Токиод иймэрхүү нөхцөл
үүслээ. Токио нь Фукушимагаас 250 км зайд оршдог аж.
Токио хотын цэвэр усны хангамжийн шугамаар дамжин хэрэглэгчдэд очиж
байгаа усыг бага насны хүүхдэд уулгаж болохгүй гэсэн анхааруулгыг Японы
албаны эх сурвалжууд зарлаж эхэлжээ.
Тэгэхээр Фукушимагийн цөмийн реакторын аюулыг хаалаа гэдэг мэдээллээр
сэтгэл тайвширч болохгүй нөхцөл байдал Японд бий болсон бололтой. Цацраг
идэвхт бодис атомын цахилгаан станцын ойролцоох бүсээс цааш тархаагүй,
дахин тархахгүй гэсэн мэдээллийг хэд хоногийн өмнө Улаанбаатарт албаны
хүмүүс дамжуулж байсан ч өнөөдөр байдал арай өөр болж байх шиг. НҮБ-ын
цөмийн эрчим хүчний агентлагийн мэдээлснээр бол Фукушимагийн атомын
цахилгаан станцаас цацраг идэвхит бодис алдагдсаар байгаа юм байна.
Харин агаар, хөрс, ус, хүнсний бүтээгдэхүүн зэргээс мэр сэр илэрч
байгаа цацраг хүний биед хэр хор нөлөөтэй вэ гэдэг асуултын хариу чухал
болж байна.
Фукушима мужаас бүтээгдэхүүн гадагш нийлүүлэхийг хориглох шийдвэр
гаргахаар Японы эрх баригчид ярилцаж байна. Тэд өмнө нь Фукушимагийн
атомын цахилгаан станцыг эзэмшигч эрчим хүчний “Токио Электрик” Пауэр
(TEPCO) компани фермерүүдэд учруулсан хохирлынхоо төлөө нөхөн төлбөр
төлөх ёстой гэж мэдэгдсэн юм. Энэ нь ч зүй ёсны асуудал арга хэмжээ биз.
Гэхдээ цацрагийн бохирдол илэрсэн хүнсний бүтээгдэхүүн нь хүний биед
хор нөлөөгүй, хэчнээн хэмжээгээр идсэн ч нөлөө үзүүлэхгүй гэж Төрийн
нарийн бичгийн дарга Юкио Эдано мэдэгдэж буй юм. Тайвань мөн ийм утгатай
мэдэгдэл хийгээд байна. Тайванийн атомын эрчим хүчний зөвлөлийн
дэргэдэх шалгалтын төвөөс мэдээлснээр бага хэмжээний йод ба цезий
баасан гаригт Японоос импортлон оруулж ирсэн шошийн ургамлаас
илэрсэн ч хууль дүрмээр тогтоосон радиацийн хэмжээнээс бага бөгөөд
хүний эрүүл мэндэд хор хөнөөлгүй гэжээ. Гэтэл Дэлхийн эрүүл мэндийн
байгууллага анхнаасаа л түгшүүрийн харанга цохиж буй юм. Японы засаг
захиргаа хүнсний бүтээгдэхүүн эрүүл мэндэд нөлөөлөхгүй гэснийг тус
байгууллага үгүйсгэхүйц мэдэгдэл хийсэн юм.
Тэгвэл Токиогийн цэвэр усны шугамаар дамжиж байгаа ус ямар аюултай вэ?
Юуны өмнө хэрэглээний ус хүүхдийн биед таагүй нөлөөлөл үзүүлэхээр байгаа
гэж мэдээлэлд дурдаж байна. Токио хотын усанд байгаа цацраг идэвхит
иодийн хэмжээ ийм дүгнэлтэд хүргэж байгаа гэнэ. Цацраг идэвхит иод-131
бодисын байж болох төвшин нь нэг литрт 100 бекрель байх ёстой бол
Токиогийн зарим дүүргүүдэд литр тутамд 210 бекрель болж байгаа юм байна.
Хэдийгээр энэ хэмжээ насанд хүрсэн хүнд огцом өөрчлөлт үзүүлэхүйц
хортой биш ч хүүхдэд ийм орцтой усыг өгч болохгүй гэсэн анхааруулгыг
өчигдөр гаргалаа.
Одоогоор Өмнөд Солонгос болон ОХУ-ын Владивосток орчимд цацрагийн
хэмжилт, хяналтыг байнга хийж буй бөгөөд ердийн хэмжээнээс хэтийдсэн
тохиолдол бүртгэгдээгүй гэж мэдээлж байна. Харин АНУ Японоос хүнсний
зүйлс оруулахыг хориглосон анхны улс болж байгаагаа зарласан гэдэг
мэдээлэл өчигдөр цацагдлаа.
Монголын Гадаад харилцааны яамны тусгай үүрэг гүйцэтгэгч Элчин сайд
А.Ундраагийн мэдээлж буйгаар Фукушимагийн зарим реакторуудыг уржигдар
байнгын цахилгааны эх үүсвэрт амжилттай холбосон бөгөөд
ингэснээр хөргөлт хийхийн тулд дахин ус ашиглаж, уур дэгдээх
шаардлагагүй болжээ. Уур гадагш дэгдэхгүй болно гэдэг нь түүгээр дамжин
цацраг агаарт тархахгүй гэсэн үг юм байна. Гэтэл НҮБ-ын цөмийн эрчим
хүчний агентлаг Фукушимагийн атомын цахилгаан станцаас цацраг идэвхит
бодис алдагдсаар байгаа гэв.
Энэ мэдээлэлд монголчууд тайван хандаж байгаа ч Хирошима, Нагасаки хотод
тохиолдож байсан атомын бөмбөгийн аюулыг бие, сэтгэл, хэдэн үеэрээ
амссан япончуудад цацраг идэвхит бодис хүнс, уснаас нь илэрч байгаа
явдал хүндхэн тусч байж мэдэх юм. Юутай ч Японы засаг захиргаа иргэддээ
мэдээллийг тайван хэлбэрээ хүргэж, аюулгүй гэсэн үгээр тайвшруулж байна.
Иргэд нь хүүхдээсээ эхлээд хөгшдөө хүртэл байгалийн гамшигт үзэгдэлд
байнгын бэлтгэлтэй байж, биеэ хамгаалах арга замд эртнээс суралцдаг ч
дээрх мэдээллүүдээс харахад энэ удаагийн гамшиг, осол тийм ч амаргүй
зүйл болох нь ойлгогдож байна.