УИХ-ын
2012 оны ээлжит сонгууль болоход таван сарын хугацаа дутуу байгаа
билээ. Сонгууль будлиантахад хам­гийн их нөлөөлдөг зүйл нь иргэний
бүртгэлийн газар гэдгийг Ардчилсан намынхан хэлж буй. Тийм ч учраас
УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшихээр үүрэгт ажлаа өгсөн Улсын бүртгэлийн
газрын дарга асан Б.Мөнхбаатарын оронд МАН-ын нарийн бичгийн дарга асан
Л.Амарсанааг томилсон.

Энэ томилгоог Ардчилсан намын зүгээс хэт
улстөржсөн, улс төрийн томилгоо байсан учраас Хууль зүй дотоод хэргийн
сайд Ц.Нямдоржид санал хүргүүлсэн байна. Мөн хэдхэн сарын дараа болох
УИХ-ын сонгуулийн өмнө улстөржсөн томилгоо хийсэн нь сонгууль
будлиантуулах гэсэн санаа гэд­гийг Ардчилсан намынхан далд утгаар
илэрхийлсэн. Ингэхдээ “Сонгууль будлиантдаг газар бол иргэний бүртгэлийн
газар. Тэгэхэд аливаа агентлагийн дар­гыг томилохдоо улс төрөөс ангид
мэргэшсэн хүнийг томилох ёс­той байдаг. Тийм учраас МАН-ын нарийн
бичгийн дарга бай­сан хүнийг агентлагийн дар­гаар томилох ёсгүй” гэсэн.
Ард­чилсан намын бүлгийн дэд дарга Лу.Гантөмөр хэлэхдээ “Хууль бус
томилгоогоо ойрын хугацаанд шийдэж өгөх хэрэгтэй гэдэг саналыг Хууль зүй
дотоод хэргийн сайдад хүргүүлсэн. Сон­гууль дөхөж байгаа энэ үед Улсын
бүртгэлийн газар ца­хим үнэмлэх хэвлэх, тараах гээд олон ажилтай байгаа.
Тий­мээс энэ асуудалд тодорхой ха­риулт өгөхыг хүсч байна” гэсэн
мэдэллийг өгсөн. Харин Хууль зүй дотоод хэргийн яам энэ томилгоог
хуулийн дагуу томилогдсон томилгоо гэж үзэж байгаа юм байна. Энэ талаар
Хууль зүй дотоод хэргийн яамны төрийн нарийн бичгийн дарга
Г.Баясгалангаас зарим зүйлийг тодруулаа.

-Ардчилсан намын
бүлэг УБЕГ-ын даргын томилгоог хууль бус гэж үзэж огцруулах шаардлагыг
танай яам, Зас­гийн газарт тавиад байгаа. Дэд дарга нь байж байхад
яагаад томилоогүй юм бэ?

-УБЕГ-ын даргыг томилох ажиллагаа
хуулийн дагуу явагд­сан. Хууль зөрчсөн, улстөржсөн томилгоо байхгүй.
Томилгоог хий­хийн тулд Төрийн албаны зөвлөлөөс дүгнэлт авдаг. УБЕГ-ын
дэд дарга, даргын үүрэг гүйцэтгэгч Л.Амарсанаа өмнө нь яам,
агентлагуудад ажиллаж байсан туршлагатай, дээрээс нь Төрийн албаны
зөвлөлийн нөө­цөд байсан хүн.  Төрийн алба­ны зөвлөлийн нөөц гэдэг маань
тухайн байгууллагад бүртгэлтэй, ажиллаж байсан туршлагатай хүмүүс
байдаг. Төрийн албаны зөвлөл нөөцөд хүн байгаа уч­раас сонгон
шалгаруулалт хийх шаард­лага­гүй гэж үзсэн. Мөн Улсын бүрт­гэлийн
орлогч  даргаар ажил­лаж байсан н.Эрдэнэбаатар 2012 оны хоёрдугаар сарын
1-ний өдөр өөрийн хүсэлтээр өөрийн хүсэлтээр ажлаа өгсөн. Энэ хүн нь
УБЕГ-ын дэд дарга байсан Б.Мөнхбаатарыг ажлаа өгснөөс нь хойш түүний
үүрэгт ажлыг түр хугацаагаар орлож байсан юм. Тэгээд судалгаа хийж
байгаад Л.Амарсанааг дэд даргаар хоёрдугаар сарын  2-нд  томилсон.

-Улсын бүртгэлийн газар хоёр дэд даргатай байсан юм уу?

-Тийм
ээ. Нэг дэд дарга нь Л.Амарсанаа, Н.Пүрэвдорж гэж хүн байгаа. Энэ хоёр
дэд дар­гаас Хууль зүй дотоод хэр­гийн сайдын саналаар Зас­гийн газрын
хуралдааны 31-р тогтоолоор томилохыг шийд­вэр­лэн Л.Амар­санааг дар­гын
түр орлон  гүй­цэт­гэгч, Ул­сын ерөнхий бай­цааг­чаар хоёр­дугаар сарын
8-ны өдрөөс эх­лэн ажлуулаж бай­гаа. Улсын ерөнхий байцаагч гэ­дэг нь
энэ албан тушаал эзэн­гүй байхаар олон хүмүүст зөв­шөө­рөл өгдөг,
төрсний гэр­чил­гээ олгодог ажил нь зогс­дог юм байна лээ. Тиймээс
дар­гын үүрэг гүйцэтгэгчийг томи­лох ажиллагааг яаравчлах шаард­лагатай
байсан юм. Зөвшөөрөл өгөх, зарим ажлууд саатах байсан учраас хоёр дэд
даргаас нь байгууллагын дүрмийн дагуу томилгоог хийсэн. Түүнээс
улстөрийн зорилготой, улстөржсөн ойлголт байхгүй.