Ноолуурын салбарыг дэмжих зорилгоор бонд гаргана

Хуучирсан мэдээ: 2011.05.04-нд нийтлэгдсэн

Ноолуурын салбарыг дэмжих зорилгоор бонд гаргана

УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооны хуралдаан болж,  Засгийн газ­­­рын үнэт цаас гаргахыг зөвшөөрөх тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэл­­цээд гишүүдийн олонхийн сана­­­лаар “Хэлэлцэх нь зүйтэй” хэ­мээн үзлээ.  Засгийн газрын зүгээс ноолуурын үйлдвэрүүдийг дэмжих зорилгоор 110 тэрбум төгрөгийн үнэт цаас гаргахаар шийдвэрлэж, энэ хүрээнд УИХ-д тогтоолын төс­лийг өргөн мэдүүлсэн юм. Төсөлд тусгаснаар үндэсний үйлдвэрлэгчдийг “Монгол ноолуур” нэгдлээр дамжуулан санхүүжүүлэхээр болжээ. Учир нь “Говь”, “Гоёо”, “Ээрмэл”, “Буян”, “Алтай кашмер”, “Эрдэнэт хивс” зэрэг нийт 12 компанийн удирдлага өнгөр­сөн гуравдугаар сард “Монгол ноолуур” нэгдлийг байгуулсан байна.  Тус нэгдэл нь ноос, ноолуурын салбарт нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх, салбарын өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх зорил­готой аж.

Хоёр жилийн өмнө буюу 2009 онд боловсруулаагүй ноолуурт ногдуулдаг байсан экспортын татварыг тэглэснээс Хятадын 100 хувийн хөрөнгө оруу­лалттай анхан шатны үйлдвэрүүд олноор байгуулагдаж,  угаасан болон түүхий ноолуурын экспорт эрс өсчээ. Өнгөрсөн жил өмнөд хөршийн хө­рөнгө оруулалттай үйлдвэрүүд 4900 тонн түүхий ноолуурыг угаасан хэл­бэ­рээр татваргүй экспортолсон бол  үндэсний үйлдвэрүүд 700 орчим тонн ноолуур худалдан авч,  бүтээгдэхүүн үйлд­вэрлэсэн гэсэн тооцоо гарсан бай­на. Гэтэл улсын хэмжээнд жилдээ 7000 орчим тонн түүхий ноолуур бэлт­гэгддэг гэсэн судалгаа гарсан аж. Хэрвээ дээрх ноолуураа эцсийн бүтээгдэхүүн болгон, гадаад зах зээлд гаргаж чадвал монголчуудын хүртэх ашиг өсөх боломжтой. Харамсалтай нь, ноолуурын үйлдвэрүүд эргэлтийн хө­рөн­гөгүйгээс түүхий эдээ бэлт­гэж ча­далгүй, хятад ченжүүдэд алдчих­даг. Үүнээс болоод үйлдвэрүүд хаал­гаа барихад ч хүрдэг. Уг нь бол өнгөрсөн хугацаанд ноос, ноолуурын салбарынхан тэмцэж, боссоор эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх 13, анхны шатны боловсруулалт хийх 25, дагнасан сүлжмэл бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн 30, өрхийн шинжтэй 200 гаруй бичил болон жижиг үйлдвэрүүдийг байгуулж чаджээ.  Тэдгээрт өнөөдөр 6000 гаруй хүн ажилладаг байна. Гэвч олонхи нь улирлын чанартай үйл ажиллагаа явуулдаг. Жилийн турш зогсолтгүй ажил­луулахын тулд түүхий эдээ бэлтгэж авах шаардлагатай. Тиймээс Засгийн газрын зүгээс ноолуур боловс­руулах үйлдвэрийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх, гадаад зах зээлд өрсөлдөх чадварыг сайжруулах, ажлын байр шинээр бий болгох зорилго дор дээрх тогтоолын төслийг боловсруулсан нь энэ аж. Ноолуурын салбарт 110 тэр­бум төгрөгийн бондын дэмжлэг үзүүлснээр 6000 гаруй ажлын байр хадгалагдах төдийгүй  шинээр 1600 гаруй ажлын байр бий болж,  250 гаруй тэрбум төгрөгийн бэлэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж, түүнээсээ 80 орчим хувийг экспортод гаргах боломжтой аж.

Хэлэлцүүлгийн шатанд гишүүд “Зас­гийн газар дотоодын үйлдвэрлэлээ дэмжье гэж байгаа бол ноолуурын эскпортын татварыг тогтоох хэрэгтэй” гэсэн байр суурь баримталж байлаа. Хүнс хөдөө, аж ахуй хөнгөн үйлдвэрий сайдын тодотгосноор Засгийн газар ээлжит хуралдаанаар эл асуудлыг хэ­лэлц­­­­сэн ч, ноолуурт экспортын тат­вар ногдуулах сургаар малчдын гар дээр байгаа ноолуурын ханш унаж,  үнэгүйдэх аюултай хэмээн үзжээ.  Тиймээс энэ удаад Засгийн газраас УИХ-д өргөн мэдүүлсэн дээрх төслийг яаралтай баталж өгөхийг хүссэн юм.  Малчдын хувьд өнгөрсөн дөрөвдүгээр сараас эхлэн ямаагаа самнаад эхэл­чихсэн, хятад ченжүүд нэг кг ноолуу­рыг 73 мянган төгрөгөөр үнэлэн,  худал­даж авсан.  Цаг хугацаа явах тусам үндэс­ний үйлдвэрүүд түүхий эдээ бэлт­гэж чадалгүй, хятад ченжүүдэд алдаж, өмнөх жилүүдийнхээ гашуун туршлагыг давтаж мэдэхээр нөхцөл үүссэнийг анхааруулав.  Байнгын хо­роо­ны хуралдаанд оролцсон гишүүд ч саналыг ёсоор болгон, энэ асуудлыг чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэл­цүүлэхээр болж, шийдвэрлэсэн юм.

Г.ДАРЬ

NewsMN Гар утасны хувилбар Татах
NEWS.mn

Мэдээллийн эх сурвалж