Монголын Хөрөнгийн бирж хувь­цаат компанийг олон улсын менеж­ментийн багаар удирдуулж, хөрөн­гийн зах зээлийг хөл дээр нь босгоно хэмээн өнгөрсөн зун, намрын турш хөл хөөр болцгоосон. Гэвч шаардлагыг хангах олон улсын чадварлаг баг олдоогүй учраас өнөөх дуулиант сонгон шалгаруулалт нь талаар болов. Тендер хүчингүй болсны дараа хэвлэлийнхэн “Одоо тэгээд яах вэ” гэж холбогдох албаныхнаас хангалттай асуусан ч “Өөр арга бодно доо” гэсэн бүрхэг хариулттай л үлдсэн билээ. Гэхдээ тендерийн хорооныхон болон Монголын Хөрөнгийн бирж хувьцаат компанийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ч.Чинзориг нар “Сонгон шалгаруулалтаас гадна гадны зарим байгууллага бидэнд боломжийн санал тавьж байгаа. Судалж үзнэ” хэмээж байлаа. Санал тавьсан улс нь ч тэр дороо тодорхой болсон. Тухайн үед үүссэн нөхцөл байдлыг англичууд овжин ашигласан юм. Тендерийн дунд шатны шалгаруулалтаас мул­тар­сан “Лондонгийн Хөрөнгийн бирж” групп даагаа нэхэж, Монголд хөрөн­­гийн зах зээлийн сэдвээр удаа дараа уулзалт семинар зохион байгуулсан. Улмаар төрийн эрх бүхий байгууллагынхантай нүүр тулан уулзаж, Монголын Хөрөнгийн бирж дээр сургалт, судалгаа явуулж “Дараагийн хувилбар” болохын төлөө хэрэндээ л зүтгэсэн. Анхандаа Лондонгийн биржийнхний ил ца­гаан лоббиг манайхан нууцлахыг эрмэлзэж байсан. “Одоохондоо сана­лын түвшинд л яриа хэлцэл явж байгаа” гэх зэргээр бөөрөнхийлдөг байв. Гэтэл Хөрөнгийн бирж тойрсон хэл ам хэсэг намжсан энэ хугацаанд Лондонгийн Хөрөнгийн биржийнхэн хийдгээ хийж, бүх зүйлийг жин тан болгосон нь зарим баримтаас хараг­даж байна.

Тэд эхний ээлжинд Монгол дахь хөрөнгийн зах зээлийн орчин нөхцөл ямар байдгийг газар дээр нь судлаад, Монго­лын Хөрөнгийн биржийг гар­таа оруулах талаар зарим яриа тохироогоо хийгээд буцсан. Тэгвэл дараагийн шатны арга хэмжээгээ тун удахгүй буюу ирэх сарын 1-нд Лондон хотноо зохион байгуулах гэж байна. Тодруулбал, “Лондонгийн Хөрөнгийн бирж” групп Монголын гадаадын хөрөнгө оруулалт, гадаад худалдааны агентлаг, Худалдаа хөгжлийн банктай хамтран “Монголын нөөц баялагт хөрөнгө оруулах боломж ба хөрөнгийн зах зээл” сэдэвт уулзалт, хэлэлцүүлэг хийхээр болжээ. Энэ үеэр Монголын уул уурхай, бүтээн байгуулалтын төсөл хөтөлбөрүүдэд хөрөнгө оруулах боломж, Монголын Хөрөнгийн биржийн үйл ажиллагааг сайжруулах төлөвлөгөөний талаар голчлон ярих аж. Мөн Лондонгийн Хөрөнгийн бир­жийн гүйцэтгэх захирал Завер Ролет “Монголын хөрөнгийн зах зээлийн төлөв байдал” сэдвээр илтгэл тавина хэмээн хөтөлбөрт нь тусгасан байна. Монголын хөрөнгийн зах зээлийн хөгжил, цаашдын хувь заяаны та­лаар ердөө долоохон хоногийн дараа Лондонд хэлэлцэх гэж байхад монгол­чууд таг чиг сууна. Хэдийгээр энэ нь өнгөн талаасаа хөрөнгө оруулагчдын ердийн нэг уулзалт юм шиг харагдаж байгаа ч үнэн хэрэгтээ англичууд ашиг сонирхлоо ажил хэрэг болгохын тө­лөө идэвхтэй ажиллаж байгаагийн ил­рэл болж байна. Англичуудын хувьд ямар ч Хөрөнгийн биржийг удирд­сан шиг удирдаж чадах арвин их туршлагатай. Энэ утгаараа тэднийг ад үзээд байх шаардлага уг нь байхгүй. Гагцхүү гадныхан юу хийгээд байгаа нь тов тодорхой байхад манайхан өөрсдөө юу ч болоогүй юм шиг нууж хаагаад, амнаасаа ганц үг унагахаас эмээгээд байдаг нь л хачирхалтай. Ямартай ч Хөрөнгийн бирж тойрсон асуудал хэсэг хугацаанд нам жим байсан ч хөзрийн нууц зах зухаасаа задарч эхлэв бололтой.

Ч.ДАШДЭЛЭГ