Монгол Улсын Ерөнхийлөгч агаа­­рын бохирдол үндэсний аюул­гүй байдалд нөлөөлөхүйц хэм­жээнд хүрсэн хэмээн үзсэн. Улмаар Нийс­лэлийн агаарын бо­хирд­лыг буу­руулах тухай хуу­лийн төслийг Ерөн­хийлөгчийн са­наа­чилгаар бо­ловс­руулж байгаа би­лээ. Уг хуулийн төс­лийн анхны хэлэл­цүүлэг уржигдар болсон. Хэлэл­цүүлэгт оролцсон УИХ-ын гишүүд болон холбогдох алба­ны хүмүүс нийс­лэлийн агаарын бохирдлыг буу­руулах чиглэлээр хязгаарлалтын бүс тогтоож, тухайн хэсэгт түүхий нүүрс оруулахыг хориглох, утааг багасгахад чиглэсэн тоног төхөөрөмжид тат­варын хөнгөлөлт үзүүлэх, цахилгаан эрчим хүчний шөнийн тарифыг 50 хувь бууруулах зэрэг хэд хэдэн асуу­далд санал нэгдсэн юм. Мөн энэ үеэр  улсын төсвөөс агаарын бохирдолд 20 тэрбум төгрөг суулгах талаар саналыг холбогдох хүмүүс нь оруулсан билээ. Эдгээр асуудлыг тусгасан хуулийг баталбал агаарын чанарыг сайжруулах бүсийг тогтоох юм. Улмаар бүсүүдэд мөрдөх дэглэм, эрх зүйн байдалтай холбогдсон харил­цааг зохицуулна.

Хэдийгээр шинэ хуулийн тө­сөл боловсруулж байгаа бо­ловч хэ­рэгжүүлэх ажил нь та бид­ний хэ­дийнээс мэддэг, бас үр дүнд хүрээгүй аргуудыг төсөлд багт­аасан байгаа. Жишээ нь, энэ жил нийс­лэлийн ЗДТГ-аас зарим хороонд түүхий нүүрс­ний хэрэглээг хориглосон. Гэ­сэн ч утааг багасгах тал дээр дор­витой арга хэмжээ авч чадахгүй бай­гаа эрхмүүдийн бодож, бодож олсон мэргэн санаа нэмэр болоогүйг санаж байгаа байх. Харин ч орлого багатай айл өрхүүдийн нуруун дээрх ачааг нэмээд л замхарсан. Учир нь гурван төрлийн боловсруулсан түлш нь түүхий нүүрснээс өндөр үнэтэйгээс гадна илч муутай байсан юм. Нийс­лэлийн агаарын чанарын албаны дарга Д.Мөнхцог “Бага ч гэсэн үр дүн авчирсан гэж бодож байна. Зарим үед боловсруулсан түлшний нийлүүлэлт тасарсан тохиолдол гарсан. Ирэх өвлөөс боловсруулсан түлшний нийлүүлэлтийг таслахгүй байхад арга хэмжээ авна. Боловс­руулсан түлш хэрэглэснээр агаарын бохирдол тийм хэмжээгээр буурсан гэх судалгаа алга байна” гэх ха­риултыг бидэнд өгч байна. Харин гэрийн дулаан бүрээс өндөр үнэтэй байдгаас айл өрхүүд тэр бүр авч чаддаггүй юм билээ. Гэхдээ энд өн­гөрсөн хугацаанд үр дүнд хүрээгүй аргуудыг дахин хэрхэн хэрэгжүүлэх, үүнийг хуулиар хэрхэн зохицуулах вэ гэдгийг онцлохыг хүссэн юм. Хуулийн төслийг боловсруулагчид маргааш хуулийн төслийг УИХ-д өргөн барьж, чуулган завсарлахаас өмнө хэлэлцүүлэх бодолтой байгаагаа хэлсэн. Харин иргэдэд утааг багасгах талаарх хууль, төсөл, хөтөлбөрүүд энэ удаад үүргээ гүйцэтгээсэй гэсэн хүлээлт байна.

Цахилгаан эрчим хүчний шөнийн тариф одоогийн байдлаар албан байгууллагад нэг киловатт нь 46 төгрөг, айл өрхүүдэд 40 төгрөг байгаа юм. Хуулийг баталбал гэр хорооллын өрхүүд шөнө нэг киловатт цахилгааныг 20 төгрөгөөр хэрэглэнэ. УИХ-ын гишүүн Л.Гантөмөр эрчим хүчний шөнийн тарифыг тэглэх санал өмнө нь оруулж ирж байсан. Тэгвэл эрчим хүчний шөнийн тари­фыг 20 төгрөг болговол ДЦС-ууд хэдий хэмжээний алдагдал хүлээж, түүнийг хэн хариуцах вэ гэсэн асуулт гарч ирж байгаа юм. Хязгаарлалтын бүсэд Дэнжийн-1000, Зуун айл, гу­рав­дугаар хорооллын арын гэр хорооллыг оруулаад байгаа. Сэргээгдэх эрчим хүчний төвийн мэргэжилтнүүд гэр хорооллын айл өр­хүүдийн шөнийн тарифыг 20 төг­рөг болгосноор ямар үр дүн гарах вэ гэдгийг тооцоолж байгаа юм байна. Ямартай ч тус газраас “Тарифыг тэглэж болох­гүй. Одоо хязгаарлалтын бүсийн айл өрхүүдийн эрчим хүчний шөнийн тарифыг 20 төгрөг болговол дулааны цахилгаан станцууд тодорхой хэм­жээ­ний алдагдал хүлээх магад­лал­тай. Гэсэн ч үүнийг төр засгаас зо­хицуулах арга хэмжээ авах байх” гэсэн хариултыг өгч байна.

“Дулааны цахилгаан станц-IV” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Цэ­вээнээс гэр хорооллын айл өрхүүдийн нэг киловатт эрчим хүчний шөнийн та­рифыг 20 төгрөг болгох асуудалд ямар байр суурьтай байгааг нь тод­рууллаа.

-Дулааны цахилгаан станцууд шөнийн үйл ажиллагаанаасаа байнга алдагдал хүлээдэг. Шөнө ачаалал ерөнхийдөө буурдаг болохоор ду­лааны цахилгаан станцууд үр ашиг­гүй, илүү цахилгаан үйлдвэрлэж түү­нийгээ урд хөрш рүү урсгаад байгаа. Гэхдээ цахилгаан станц, тоноглолын найдвартай ажиллагааг хангахын тулд одоохондоо үүнээс өөр арга байхгүй байна. Ер нь бол шөнийн цахилгаан хямд гарна гэж байдаггүй юм. Харин оройн 20 цагийн орчимд үйлдвэрлэсэн цахилгаан харьцангуй хямд өртөгтэй байдаг. Агаарын бохирдлыг бууруулах зорилгоор гэр хорооллын айл өрхүүдийн эрчим хүчний шөнийн тарифыг хямдруулна гэдэг саналыг үйлдвэрлэл талаас нь дэмжиж байгаа. Ингэснээр хэрэглээ нэмэгдэх нь мэдээж. Харин өртөг, зардлыг нарийн тооцоолох хэрэгтэй. Түүнчлэн хуулийг баталсан тохиол­долд төр засгаас үүнд конденсаци хийх шаардлагатай. Дулааны цахил­гаан станцууд алдагдал хүлээх то­хиол­долд төр зөрүүг нь өгөх хэрэгтэй гэж бодож байна.

Тэрбээр ийн хариулав. Шөнийн цагаар үйлдвэрлэсэн цахилгааныг гадагш нь урсгаж байгааг хэрэг­лээгээр хязгаарлах ёстой гэдэгт эрчим хүчний салбарынхан ерөнхийдөө са­нал нэгдэж байгаа ажээ. Түүнчлэн алдагдал хүлээхэд хүрвэл төр засгаас арга хэмжээ авах хэрэгтэйг ч онцолж байна.

Зохиогчийн эрх:
"Улс төрийн тойм" сонин