өнгөрсөн сарын 17-нд Тунисийн Сиди Бузад хотод өөрийгөө шатааж, амиа
хорлохыг завджээ. Орон нутгийн цагдаагийнхан түүнийг гудамжинд
зөвшөөрөлгүй жимс, хүнсний ногоо зарсан хэмээн буруутгасан нь ийм
үйлдэл хийхэд хүргэв. Гэхдээ өөрийн биеийг зулын гол болгосон түүний энэ
алхам Тунисийн ард түмнийг нэгтгэж, эрх баригчдын эсрэг тэмцэлд
уриалсан юм. Улмаар ажилгүйдэл, амьдралын тааруу нөхцөл, авлигад
живсэн эрх мэдэлтнүүдийн эсрэг тэмцэл сар орчим үргэлжилж,
мөргөлдөөн болон хувирсан юм.
Тус улсын Хөгжлийн сайд Мухамед Аль Нүри Аль Жувайни олон нийтийг
хамарсан үймээний гурав дахь өдөр нь 10 сая ам.долларын төсөвтэй ажлын
байр бий болгох амлалт өгсөн ч тусыг эс олсон. Үүний дараа 22 настай
Хусини Фалхи өөрийгөө цахилгаанаар цохиулж амиа хорлосон нь тунисчуудыг
тэмцлээ улам эрчимжүүлэхэд уриалжээ. Харин 18 настай Мухамед Аммари
цагдаа нарын гарт амиа алдсан нь дарин дээр давс нэмэв. Энэ мэтээр
эсэргүүцлийн хөдөлгөөн улам эрчимжиж байна. Түүнчлэн тус улсын сөрөг
хүчний Францын социалист нам иргэдийн эсэргүүцлийг овжноор ашиглан эрх
баригч намынхныг буруутгаж, өөрсдийн рейтингийг өсгөж эхэлжээ. Гэхдээ
тус нам бусдаасаа урьтаж дуугарснаараа олон жил хаалттай байсан сөрөг
хүчнийхний нам гүм байдлыг эвдсэн гэж ажиглагчид үзэж байгаа аж.
Хуульчид ч гэсэн чимээгүй суусангүй. Иргэдийг өөрсдийнхөө төлөө
тэмцэхийг уриалж, хамт жагссан байна. Тэдний тэмцэл үүгээр зогссонгүй.
Ойролцоогоор 8000 гаруй хуульч нэгдэн цагдаагийн харгислалыг
зогсоохыг шаардсан юм. Тунисийн иргэний хөдөлгөөнүүд эрх
баригчдын эсрэг тэмцэлд нэгдэж, төрийн мэдлийн хэвлэл, мэдээллийн
хэрэгсэлд хяналт тогтоож, хэд хэдэн вэб сайтын үйл ажиллагааг таслан
зогсоосон байгаа юм. Иргэд жагсахаас гадна эрх баригчдын эсрэг ухуулга
сурталчилгааг онлайнаар цацжээ. Харин эрх баригчид блогч, сэтгүүлч,
идэвхтэн, дуучин зэрэг олон арван хүнийг баривчилсан тухай орон нутгийн
“SBZ” телевиз мэдээллээ. Олон улсын хүний эрхийн байгууллагуудын
мэдээлснээр үймээн самуунаар далимдуулан хүний эрхийг зөрчих асуудал
дээд цэгтээ тулсан аж. Иргэд болон цагдаа нарын мөргөлдөөний улмаас нийт
66 хүн амиа алдаж, олон арван эсэргүүцэгч баривчлагдсан байна. Орон
нутгийн дээрмийн бүлэглэлүүд ороо бусгаа үеийг ашиглан дураараа дургиж,
дунд чөмгөөрөө жиргэсэн тухай Их Британийн “Гвардиан” сонин бичжээ.
Мөн Ерөнхийлөгч асан Бен Алигийн дэмжигчид нэгдсэн нь иргэдийн дунд
дахин мөргөлдөөн гарахад хүргэсэн аж.
Нийслэл хот болох Тунис төдийгүй Мензел Бузайни, Аль Рагаб, Микнасси,
Кайроуан, Сфакс, Бен Гурдэйн зэрэг арав гаруй томоохон хотод иргэдийн
бослого хүчээ авсан байна. Харин тус улсын Ерөнхийлөгч асан Зине Эл
Абидине Бен Али нөхцөл байдлыг намжаахын оронд иргэдийг шүүмжилж, хэт
даврагчдын гар хөл боллоо хэмээн буруушааж байлаа. Тэр ч байтугай үймээн
самуун дэгдээсэн иргэдийг шийтгэнэ хэмээн сүрдүүлэв. Мөн тэрбээр 2014
оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөхгүй гэдгээ зарлаж, шинэчлэл хийнэ
гэх мэтээр сайхан амалж байснаа гэнэт зугтсан байна. Бен Али ийнхүү 23
жил удирдсан улс орноо орхин гарч Саудын Арабт орогнож, Абдулла хааны
нөмөрт багтжээ. Тунисийн “Тунис” телевизийн дамжуулснаар тэрбээр
өнгөрсөн долоо хоногийн баасан гарагт эх орон, ард түмнээ хаяж
зугтсан байна. Ингээд тус улсад 72 цагийн дотор тус улсын Ерөнхийлөгч
гурван удаа солигдож, улс төрийн маш содон үйл явдал болов. Бен Али амиа
бодон зугтсанаар эхний Ерөнхийлөгч суудлаасаа буусан. Дараа нь түүний
үнэнч түшмэл болох Ерөнхий сайд Мухамед Гханноучи түр Ерөнхийлөгч болж,
шинэ Засгийн газар байгуулах гэж үзжээ. Гэвч сөрөг хүчнийхэн түүнийг
Бен Алийг эргэн ирэхийг хүлээж, суудлыг нь хадгалж байна хэмээн
шүүмжилж, түлхэн унагав. Ингээд гурав дахь Ерөнхийлөгчөөр парламентын
ордны тэргүүн Фоуад Мебазаа тодров. Тэрбээр өнгөрсөн долоо хоногийн
бямба гарагт тангараг өргөж албан ёсны Төрийн тэргүүн болжээ. Тунисийн
үндсэн хуулинд зааснаар онцгой шинэ Ерөнхийлөгч гарснаас хойш 60
хоногийн дотор сонгууль явуулах ёстой аж. Ноён Ф.Мебазаа ард түмэндээ
нэн тэргүүнд улс төрийн эв нэгдлийг амласан байгаа юм. Тэрбээр энэ
амлалтаа биелүүлэхийн тулд сүүлийн 20 гаруй жил улс төрд үзэл бодлоо
илэрхийлэх эрхгүй байсан сөрөг хүчнийхний эрхийг сэргээхээ амалсан
байна.
Эх сурвалж: