“Дэлхий нийтийг хамарсан эдийн засгийн хямрал ард хоцорсон ч санаа амрах цаг хараахан болоогүй” хэмээн олон улсын санхүүгийн бай­гууллагууд өнгөрсөн оны турш ан­хааруулж байсан билээ. Тэгвэл Дэлхийн банкнаас гаргасан “2011 оны дэлхийн эдийн засгийн төлөв”-өөс цоо шинэ өнгө аяс мэдрэгдэж бай­на. Азийн таван орны сэтгүүлчид өчигдөр Вашингтон дахь Дэлхийн банкны төвтэй холбогдож, мэдээлэл солилцсон юм. Энэ үеэр Дэлхийн банкны ерөнхий эдийн засагч, ах­лах дэд ерөнхийлөгч Жастин Ифу Лин, Хөгжлийн төлвийн захирал Ханс Тиммер нар бидний асуултад ха­риуллаа.

Энэ оноос эхлэн хөгжиж буй олон орон хямралыг хол хаяж, сэргэлтийн шатанд тууштай шилжиж байгаа бөгөөд дэлхийн эдийн засгийн өсөлт тогтворжих төлөвтэй байна. Дэлхийн эдийн засагт эерэг өөрчлөлт авчирсан орнуудын тоонд Монгол Улс багтаж буй юм. Өнгөрсөн онд дэл­хийн эдийн засаг дунджаар 3.9 ху­виар өссөн бол энэ онд 3.3 хувьтай байх төлөв ажиглагджээ. Улмаар 2012 он гэхэд 3.6 хувиар өсөх хандлагатайг мөн онцлов. Хөгжингүй орнуудын эдийн засгийн өсөлт 2011, 2012 онуудад тус бүр 2.7 хувь дээр тогтвортой байх бол хөгжиж буй ор­нуудынх 6-7 хувьд хүрэх аж. Энэ нь хөгжиж буй ор­нууд дэлхийн эдийн зас­гийн ойрын хоёр жи­лийн өсөлтөд голлох үүрэг гүйцэтгэж, өндөр ор­ло­готой орнуудыг гүй­цэж түрүүлнэ гэсэн үг. Гэх­дээ өсөлтийн тавцанд шинээр хүч түрэн гарч ирж буй Европ болон Төв Азийн зарим орны эдийн засагт хүчтэй савалгааны мөч­лөг тохиолдвол ДНБ-ий өсөлт нь хүрсэн түв­шингээ хадгалж чадах­гүйд хүрэх эрсдэл бас бай­гаа аж. Ялангуяа, энэ ангилалд багтаж бай­гаа Монгол болон Бол­гар, Киргиз зэрэг улс до­тоо­дын эдийн засгийн бод­логоо яаралтай засч зал­руулах шаардлагатай гэ­нэ. Тодруулбал, Монгол Ул­сын хувьд нэг талдаа уул уур­хайн орлого нэмэгдэх, үндэсний мөн­гөн тэмдэг­тийн ханш чангарах зэ­рэг нааштай үзүү­лэлт гарч байхад нөгөө талдаа ажил­гүйдлийн түв­шин өндөр, ба­рилга, банкны салбар сул хэ­вээр байгаа. Энэ бүхэнд нухацтай хандаж, нэгдсэн бодлогоор зохи­цуулалт хийлгүй цаг алдвал эдийн засгийн сэр­гэлтийн үйл явцыг саар­магжуулах хор­тойг анхаа­руулсан юм.

Бага орло­готой орнууд өн­гөрсөн онд ху­далдаанаас өн­дөр ашиг олж, ДНБ-ий дун­даж өсөлт нь 5.3 хувиар хэм­жигдэж байна. Энэхүү өсөлтөд бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт, мөн­гөн гуйвуул­га болон аялал жуулчлал гол­лох үүрэг гүй­цэт­гэсэн. Ул­маар ойрын хоёр жилд тус бүр 6.5 хувиар өсч, улам бэхжих ханд­лагатайг Дэл­хийн банк­ны эдийн за­саг­чид он­цол­лоо. Харин манай улсын хувьд 2010 оны урьд­чилсан гүйцэтгэлээр ДНБ-ий өсөлт 6.1 хувьтай гарсан. Мөн ирэх жи­лүүдэд өсөлтийн хурд нэмэгдэх нь тодорхой болчихоод байгаа. Гэх­дээ тоон үзүүлэлтийг бодит амьдралтай уялдуулж, бүх нийтийн орлого, амьжиргааг дээшлүүлэхэд чиглэсэн бодлого баримтлах шаардлагатай. Эс тэгвээс ганц удаагийн хазгай гишгэлтээр хүчир­хэг эдийн засагтай орнууд ч хүнд байдалд орж болдгийг өнгөрсөн хуга­цаанд олон жишээ харуулсан. Энэ мэт зүйлд мэдрэмжтэй, сонор сэрэмжтэй хандаж чадвал хямралыг бүрмөсөн мартаж, сэргэлт, өсөлтийн үр өгөөжийг хүртэнэ хэмээн дэл­хийн эдийн засгийн туршлагатай шин­жээчид давтан санууллаа.

Дэлхийн банкны Хөгжлийн төлвийн захирал Ханс Тиммер:

-Олон улсын хөрөнгийн өсөн нэмэгдсэн урсгал хөгжиж буй орнуудын эдийн засгийн сэргэлтийг идэвхжүүлж байна. Гэвч өсөлтийн урсгал хэтэрвэл дунд орлоготой орнуудад тодорхой хэмжээний эрсдэл дагуулж болзошгүй. Тодруулбал, дунд хугацааны сэргэлтийн явцад ханшийн огцом өсөлт, хөрөнгийн хөөсрөлт бий болох замаар аюул учруулж болох юм. Гэхдээ өсөн нэмэгдэж байгаа хөрөнгө оруулалт, орлогоо оновчтой зарцуулж, гадаад хүчин зүйлээс шалтгаалж болох эрсдэлүүдийг эртнээс тооцоолж чадвал асуудалгүй. Мөн нэг нь нөгөөдөө шууд нөлөө үзүүлэх дотоодын эдийн засгийн салбаруудаа нэгдсэн бодлогоор бэхжүүлж, тогтвортой байдлыг хадгалах нь нэн чухал.
 

Дэлхийн банкны ерөнхий эдийн засагч Жастин Ифу Лин:    
 
-Дэлхийн эдийн засгийг хөгжиж буй орнуудын дотоодын хүчтэй эрэлт хэрэгцээ удирдан чиглүүлж эхэллээ. Гэвч өндөр орлоготой орнуудад байнга тохиолдож байгаа санхүүгийн салбарын бэрхшээлүүд энэхүү өсөлтөд саад болж болзошгүй тул бодлогын арга хэмжээг яаралтай авах шаардлагатай. Хөгжиж байгаа орнуудын хувьд гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт 2009 онд 40 хувь хүртэл буурч байсан бол өнгөрсөн онд 16 хувь буюу 410 тэрбум ам.долларт хүртлээ өслөө. Үүнд нөлөөлсөн гол хүчин зүйл нь Өмнөд болон Азиас гаралтай хөрөнгө оруулалт юм.