Олон улсын хөрөнгийн биржид IPO хийх хүсэлтэй уул уурхайн бизнес эрхлэгчдэд зориулсан “Ашигт малтмалын ордын нөөцийн үнэлгээ, олон улсын стандарт” нэртэй семинар өчиг­дөр боллоо. Тус семинарт Ашигт малтмалын газрынхан, уул уур­хайн компанийн захирлууд, энэ чиг­лэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг олон улсад нэр хүндтэй ком­панийн төлөөллүүд хүрэлцэн ирсэн юм. “Родман энд Рэншоу” хө­рөнгө оруулалтын банкны тэр­гүүн дэд ерөнхийлөгч Ж.Жамул Мон­голын уул уурхайн салбарын хэ­тийн төлөвлөгөөг энэ үеэр танил­цуулсан нь анхаарал татаж бай­лаа. Уул уурхайн компаниудыг хө­рөнгө оруулагчидтай зуучлах үүрэг гүйцэтгэдэг олон улсад нэр хүнд бүхий тус компани Монголын ком­паниудыг зорин ирсэн шалтгаан нь тун энгийн.  Хариулт нь “Родман энд Рэншоу” хөрөнгө оруулалтын банкны тэргүүн дэд ерөнхийлөгч Ж.Жамул өөрөө Монгол хүн байсанд оршино. Тэрбээр “Олон улсын хөрөнгө оруулагчдад Монголын уул уурхайн компаниудын төслийг танилцуулахад хэзээ ч нүүр улайж байгаагүй. Гэхдээ Монголд дэд бү­тэц, эрх зүйн орчин байхгүй учир хөрөнгө оруулагчдыг эргэлзэхэд хүр­гэдэг тал бий. Харин Монгол Улс өсөн нэмэгдэж байгаа эдийн засаг­тай гүрнүүдийн бүсэд оршиж байгаа нь хөрөнгө оруулагчдыг татах нэг шалтгаан юм” хэмээсэн. Тус компанийн судалгаагаар Монголын уул уурхайн компаниудын ашиг цаа­шид ч өсөх төлөв ажиглагджээ. Учир нь БНХАУ, Энэтхэг, Ази, Ном­хон далайн орнуудын уул уурхайн бүтээгдэхүүний хэрэглээ өдрөөс өдөрт өсөн нэмэгдэж байгаа. Тухайлбал, БНХАУ ирэх жилүүдэд дэд бүтцийнхээ хөгжлийг төв болон баруун нутгууддаа төвлөрүүлэх нь Монголд ашигтай юм. Төлөв­лө­гөөнийхөө дагуу Хятад улс 34 мян­ган километр төмөр замыг нутгийнхаа төв хэсгээр барихаар болсон аж. Энэ нь дэд бүтэц хөгжөөгүй Монгол Улсад то­моохон түлхэц болох бөгөөд үүнтэй уялдуулан төмөр зам барих нь ашигтай гэдгийг ч онцолж байлаа. Ойрын хоёр жил Хятадын нүүрсний хэрэглээ 200 сая тоннд хүрэх судалгааны дүн гарчээ. Үүнийг дагаад нүүрсний үнэ ч өсөх төлөвтэй байгаа аж. Америк тив нүүрсний хамгийн их нөөцтэй боловч ойрын хугацаанд Ази, Номхон далайн орнуудын нүүрс­ний хэрэглээ өндөр түвшинд гарах учир америкийн нүүрсийг Ази руу оруулах гэж нэлээн өртөг шаар­дагдах аж. Энэ нь ч нүүрсний үнийг өсгөх талтай юм байна. Мөн уул уурхайн бусад бүтээгдэхүүний үнэ ч өсөх хандлага ажиглагдаж байгаа нь Монголын эдийн засгийг гэрэл гэгээтэй ирээдүй рүү хөтлөх алхам болно гэсэн судалгааг тус компанийнхан хийжээ.

Семинарын үеэр Монголын уул уурхайн компаниуд олон улсын хө­рөнгийн биржид гарч, хөрөнгө оруу­лагчдын итгэлийг хүлээх хамгийн энгийн арга нь олон улсад мөрддөг стандартын дагуу ажиллах явдал гэдгийг “Рүнгэ” компанийн ахлах гео­логич Боб Денис онцолсон юм. Ка­надаас гаралтай “Жорк”, Австралиас гаралтай “NI 43-101”  стандартыг энэ үеэр танилцуулсан. “Энержи ресурс” компани Хонконгийн хөрөнгийн биржид гарахдаа ч “Жорк” стандартыг мөрдөж ажилласан юм байна.

Р.САРАНГОО