Монголын үйлдвэрчний эвлэлийн холбоо Төрийн сангийн газрыг дахин шүүхэд өгч буйгаа мэдэгдлээ. Тодруулбал ард түмний халааснаас Нийгмийн даатгалын санд тогтмол төвлөрч буй 74 тэрбум төгрөгийг Төрийн сангийн газар мэдэлдээ байлгаж албан тушаалтнуудын тансаг хэрэглээнд зориулж байгааг эсэргүүцэж Нийслэлийн захиргааны хэргийн шүүхийн шүүгч Ц.Цогтын захирамжид гомдол гаргасан байна. Чухам ямар үндэслэлээр дахин гомдол гаргасан талаар МҮЭ-ийн холбооны ерөнхийлөгч С.Ганбаатартай ярилцлаа. -Яагаад Төрийн санг шүүхэд өгөх болов?
-Өнөөдөр Монгол улсын иргэн бүр ажил хийж, хөдөлмөрлөж олсон орлогынхоо 20 хувийг ирээдүйнхээ баталгаа болгож нийгмийн даатгалын санд сар бүр төлж байна. Ирээдүйд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ хүртэх, тэтгэвэр тэтгэмж авах, хөдөлмөрийн чадваргүй болж өтөлж хөгшрөх үед санхүүгийн баталгаа болно гэж талхныхаа мөнгөнөөс хугасалж төлдөг шүү дээ. Хүн бүр нийгмийн даатгалын шимтгэл төлснөөр нийгэм маань баталгаатай болж байгаа гэсэн үг. Өдөр тутмын хэрэглээ, талх тарианы үнэ нэмэгдэхийн хэрээр бидний нийгмийн даатгалд хуримтлуулсан мөнгө мөн адил өсч байх ёстой. Хуулиараа нийгмийн даатгалд хуримталсан мөнгө Монгол банкны үнэт цаасны арилжаанд байрших, арилжааны банкинд байрших, Засгийн газрын бонд худалдаж авах хэлбэрээр өсөх ёстой юм. Харин Төрийн санд байршина гэдэг үг хаана ч байхгүй. Аав ээжийгээ алдчихаад уйлаад сууж байгаа хүүхдийн буяны ажилд зарцуулагдах, тахир дутуу болчихоод гэр бүлээ тэжээж чадахгүй болсон хүнд очих ёстой мөнгөөр төр бизнес хийж болохгүй шүү дээ. Тэмцэхгүй гээд яах юм бэ. Тэр байтугай нийгмийн даатгалын таван сан хоорондоо ч мөнгөө байршуулах ёсгүй. Гэтэл ард түмний шимтгэлийн мөнгийг Төрийн санд байршуулсан, тус газрын Нийгмийн даатгалын газартай хийсэн гэрээ нь хууль бус учраас л шүүхэд хандсан. Гэвч нийслэлийн Захиргааны хэргийн шүүгч Ц.Цогт бидний нэхэмжлэлийг буцаах шийдвэр бүхий захирамж ирүүлсэн. Тиймээс л бид Ц.Цогт шүүгчийн гаргасан захирамжид гомдол гаргаж дахин шүүхэд хандаад байна.
-Нийслэлийн Захиргааны хэргийн шүүгч Ц.Цогтын захирамжид гомдол гаргасан үндэслэлээ тайлбарлахгүй юу?
-Өнөөдөр уг шүүхэд дахин өгсөн гомдолдоо тодорхой тусгасан байгаа. Өөрөөр хэлбэл Ц.Цогт шүүгчийн захирамжийг хүлээж авахгүй байх тодорхой үндэслэлүүд бий.
-Нийгмийн даатгалаас хуримталсан мөнгийг Монголбанк, арилжааны банкуудад байршуулснаар үнэхээр ард түмэн хожих уу?
-Одоо Төрийн санд дээрх мөнгө байршихаар 0.5 хувийн хүүтэй гэж байгаа. Төрийн байгууллага хэзээ ч бизнес хийх ёсгүй. Энэ мөнгийг эрх мэдэлтнүүд зарцуулж байна шүү дээ. Харин Монголбанк, арилжааны банкуудад байршуулснаар дор хаяж 10 хувийн хүүтэй өснө. Хуримталсан мөнгө өснө гэдэг нь бидний ирээдүй баталгаатай болж байна гэсэн үг.
-Та бас Төрийн сан, Нийгмийн даатгалын газрын хооронд хийсэн хамтран ажиллах гэрээг хууль бус гэлээ?
-Сангийн яам Нийгмийн даатгалын газрыг төлөөлж гэрээ хийж байна. Төрийн нэрийг барьж хоёр хүн гэрээ хийж байгаа нь эрүүгийн хэрэг үүсэх гэмт хэрэг. Тэд энэ гэрээнд гарын үсэг зурснаараа бидний ирээдүйг баталгаажуулж чадахгүй. Хэрэв шүүх бидний гаргасан гомдлыг анхааралдаа авч үзэхгүй бол МҮЭ-ийн холбоо Олон улсын хөдөлмөрийн байгууллагад хандаж, шүүх хуралд олон улсын ажиглагч байлцуулах болно. Энэ асуудлаар Монгол Улсын Ерөнхий сайдад долдугаар сард хандсан боловч өнөөдрийг хүртэл хариу өгөөгүй.
-Та бүхний өгсөн нэхэмжлийн хариуд чухам хэний ямар эрх ашиг зөрчигдөж байгаа талаар тусгаагүй байна гэсэн байсан?
-Яагаад ийм хариу ирүүлсэн нь хачирхалтай. Ажил хөдөлмөр эрхэлж, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлж буй бүх хүний эрх ашиг дээд хэмжээгээр зөрчигдөж байна шүү дээ. Тэд надад “хар хүний өмнөөс шар хүн” гэх маягаар хандаж байгаа байх. Гэвч ард түмэнд энэ талын мэдлэг байхгүй, бидний мөнгийг хэн идэж байгааг огт мэдэхгүй байна.
-Үнэхээр бидний төлсөн мөнгө ирээдүйн баталгаа болж чадахгүй юм бол даатгал төлөх хэрэг байна уу?
-Би ард түмнийг битгий даатгал төл, баталгаа биш гэх хэлэх гээгүй. Би даатгалыг устгах гээгүй харин аврахын төлөө тэмцэж байна. Энэ байдлаараа явбал 2015 он гэхэд тэтгэвэр тэтгэмжээ авч чадахгүйд хүрнэ. Тиймээс даатгалын мөнгө зөв газартаа байршиж өсөж байх ёстой гээд байгаа юм.
-Жилд дундажаар хэдэн тэрбум төгрөг даатгалаас төвлөрдөг юм бэ?
-Дунджаар 280 гаруй тэрбум төгрөг орж ирдэг. Үүнийг тэтгэвэр тэтгэмжиндээ зарцуулж нэг нь нөгөөгөө нөхөж явна. Харин тэр 74 тэрбум төгрөг бол өнгөрөгч сарын 30-ны байдлаар Төрийн санд хөдлөшгүй байршиж байгаа мөнгө юм. Энэ мөнгийг л өсгөх хэрэгтэй.
С.Отгон
