УИХ-ын өчигдрийн чуулганаар Тө­рийн мөнгөний бодлогыг хэ­лэл­цэв.
Монголбанкны ерөн­хий­лөгч, дэд ерөнхийлөгчид эдийн засгийн сай­хан
ирээдүй ха­рагдаж байгаа бол УИХ-ын ги­шүүд, жил бүр ярьдаг зовлонгоо
хэ­лэлцэж байна, иргэдийн амьдрал дээшилж байдал сайжирсан зүйл алга гэж
шүүмжилж байлаа. Мон­гол­банкны Ерөнхийлөгч Л.Пүрэв­доржийн
мэдэгдсэнээр төрийн бод­логоор банк санхүүгийн хямрал ард хоцорсон аж.
Тиймээс ч энэ онд эдийн засгийн өсөлт 7.5 хувьд хү­рэх төлөвтэй болжээ.
Энэ тоо аравд хүрээгүйн буруутан нь зуд аж. Зуд болсноор махны үнэ өсч,
нийгмийн халамжийн мөнгө тараасан шалтгаанаар инфляцийн түвшин нэмэгдэж
макро эдийн зас­гийн тулгамдсан асуудал болсон аж. Харин Засгийн газар
махны ний­лүүлэлтийг нэмэгдүүлж инф­ляцийг бууруулсныг төв банкны
ерөнхийлөгч сайшаав. Мөн тэрбээр уул уурхайн томоохон төслүүдийг
хэ­рэгжүүлж эхэлснээр санхүүгийн хөрөнгө оруулалт нэмэгдэж гадаад
вальютын нөөц нэмэгдэж байгааг онцоллоо. Арилжааны банкуудын хувьд
өөрийн хөрөнгийг нэмэг­дүүлэхэд анхаарахаас аргагүй. Гэх­дээ зээлийн
хүүг бууруулах зайлш­гүй шаардлага байгааг ч Л.Пүрэвдорж тайлбарласан. 
Харин ги­шүүд төв банкны зээлийн хүүг бууруулах бодлого хэрэгждэггүйг
шүүмжилж байсан. Тодруулбал, Монголбанк бодлогын хүүгээ хэр­хэн
буурууллах нь ирэх онд баримтлах мөнгөний бодлогод то­дор­хойгүй байгааг
гишүүд он­цол­сон. Энэ шүүмжлэлийг төв банк­ны ерөнхийлөгч хүлээн авна
гэсэн. Мөн Ц.Сэдваанчиг гишүүн “Мон­голбанкны Ерөнхийлөгч арил­жааны
банк өөрийн хөрөнгөө өсгөж байна гэсэн. Гэтэл дэд ерөнхийлөгч нь эс­рэг
мэдээлэл өгсөн. Аль нь зөв бэ” гэж тодруулахад Д.Зоригт гишүүн “Урьд нь
банкууд эх үүсвэр багатай байсан. Харин одоо эх үүсвэр нь 1.8 их наяд
төгрөг болж өссөн” гэж тодотгов.

Банкны хүү буурахгүй байгаа шалтгааныг Монголбанкны дэд ерөн­хийлөгч
“Банкууд зээлийн эрс­лийг сайн тооцдог болсон. Өөрөөр хэлбэл, зээлийн
эрсдлийг тоо­цож хүүндээ шингээдэг. Учир нь банкууд барьцаа хөрөнгийг
мөнгө болгоход шүүхийн шийдвэр гартал зургаа, долоон жил зарцуулдаг.
Тиймээс энэ асуудалд хууль эрх зүйн зохицуулалт хийх хэрэгтэй” гэж
тайлбарлав. Мөн Оюутолгой, Тавантолгойн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд орж
ирэх үеэс буюу 2013 оноос валютын нөөц одоо­гийнхоос арван хувиар өснө
гэд­гийг төв банкныхан хэллээ. Одоо гадаад валютын нөөц 1.6 их наяд
төгрөг байгаа аж.

Малчид зээлийн барьцаанд бай­гаа нь нийгмийн асуудал болж байгаад гишүүд
эсрэг тэсрэг байр суурьтай байлаа. Малчдын зээл инфляци үүссэн
шалтгааны 40 хувийг эзэлж байгаа талаарх су­далгаа ч гарчээ. Нэг хэсэг
нь малч­дын зээлийг хөнгөлөх бүр чөлөө­лөхөд төр оролцох ёстой. Тэгвэл
иргэдийн амьдрал дээшилнэ гэж байсан бол нөгөө хэсэг нь арилжааны банкны
тогтсон харилцаанд төр оролцох эрхгүй. Харин Хүний хөг­жил сангаас
оюутнуудын сур­галтын төлбөр төлж, зээлийнх нь тодорхой хувийг төлж
байгаа нь том дэмжлэг гэж үзэж байлаа. Д.Энхбат гишүүн “Малчид хүнд
байдалд орлоо гээд Засгийн газарт ханддаг шиг арилжааны банкинд хандах
боломжгүй. Гэхдээ даат­галын нэгдсэн тогтолцоог бий бол­гоогүй, махны
үнийг барьж зах зээлээ зохицуулж чадаагүй нь Зас­гийн газрын буруу. Жил
бүр Монголбанкны ерөнхийлөгчийг суул­гаад загнаж байх юм. Мон­голбанк
Засгийн газарт ч шаардлага тавих эрхтэй” гэв. Ха­риуд нь Д.Зоригт гишүүн
малчид арил­жааны банктай харилцаад арван жил л өнгөрч байгааг
тодотгоод даат­галын тогтолцоог сайжруулж, төв банкны бие даасан байдлыг
хан­гахад Засгийн газар анхаарах шаардлагатайг хэлсэн.

Ийн малчдын зээл асуудлын төв болж төрийн оролцоо хэрэгтэй эсэ­хэд
гишүүд маргаж банкны зээлийн хүү хувийн хэвшлийнхнийг боо­милж байгааг
шүүмжилсэн ч “Тө­рөөс мөнгөний бодлогын талаар 2011 онд баримтлах
бодлого”-ыг хэ­лэлцэхийг гишүүдийн 75 хувь нь дэмжлээ.

Б.ЦЭЦЭГДЭЛГЭР

Зохиогчийн эрх: "Улс төрийн тойм" сонин