Дорнод ураны ордын 58 хувийн эзэн болох “Хан Ре­сурс” компани Цөмийн энергийн газрыг лиценз эзэм­ших эрхийг нь хууль бу­саар хязгаарласан хэ­мээн үзэж, тус газрын дар­гын тушаалыг хууль зөрч­сөн гэдэг үндэслэлээр нийс­­­лэлийн Захиргааны хэр­гийн шүүхэд өнгөрсөн зун өргөдөл гаргаж байсан билээ. Улмаар шүүхийн шийдвэр Цөмийн энер­гийн газрын даргын ту­шаалыг хууль зөрчсөн гэж үзсэн байдаг. Мөн тус ком­пани өөрсдийн 58 хувийг нь эзэмшдэг “Төв Азийн уран” компанийн өмнөөс ч шүү­хэд зарга мэдүүлсэн аж. Ингэснээр анхан шатны шүүхийн шийдвэр мөн л “Төв Азийн уран”-ы талд гар­сан ч Цөмийн энергийн газ­рын удирдлага хоёр дахь шатны шүүхэд давж заал­даад байгаа юм. Харин “Хан ресурс”-ын маргааны эсрэг давж заалдах өргөдөл гаргаагүй тул энэ асуудалд “Цөмийн энергийн газартай хийсэн маргаанд бид ялалт байгуулсан” гэдэг тайлбар өгч байгаа.

Гэхдээ Цөмийн энергийн газрын хувьд дотоодын шүү­хийн үйл явцаас илүү “Хан ресурс”-ын мэдэгдсэний да­гуу асуудал олон улсын ар­битрын шүүхэд очих үед хэрхэх вэ гэдэг бэлтгэлийг аль хэдийнэ хангаад эхэлсэн гэнэ. Иймээс ч анхан шатны шүүхийн шийдвэр Цөмийн энергийн газрын даргын тушаалыг хууль зөрчсөн гэж үзсэн ч лицензийг нь эр­гүүлж олгох нь зөв гэж га­раагүй гэдэг байр суурь дээрээ хэвээрээ байгаа. Нэг ёсны “Хан ресурс” шүүхийн шийдвэрийг өөрсдийн талд гарсан гэж үзэж буй ч өнөөд­рийг хүртэл Дорнод ураны ордын лицензийг өөрийн гар дээр аваагүй байна.

Мөн тус компани өнгөр­сөн наймдугаар сарын 20-нд Оросын “РосАтом”-ын охин компани болох “Атом­ред­метзолота”-г (АРМЗ) бизнесийн эрх ашигт халдсан гэсэн үндэс­лэлээр Канадын Онтарио хотын дээд шүүхэд өгсөн. Энэ тухайгаа “Хан ресурс” ком­панийнхан “АРМЗ-г хувь­цаа­ны ханш унагах оролд­лого хийсэн” хэмээн бу­руутгаж, тус компаниас 300 сая канад.доллар буюу 285 сая ам.доллар нэхэмжилсэн байгаа. Одоогоор “Хан ре­сурс”-ын олон улсын шүүхэд гаргасан энэ маргаан анхан шатны шүүхээр хэлэлцэгдэх шатандаа явж байгаа аж.

Ерөнхийдөө манай улсын Цөмийн энергийн тухай хууль болоод Цөмийн энергийн газрын үйл ажиллагаанаас ха­рахад энэ маргаанд “Хан ресурс” ялалт байгуулсан хэ­мээн мэдэгдэхэд эрт бай­гаа гэж хэлж болно. Учир нь Цөмийн энергийн газар Монголын Засгийн газар 21 хувийг нь эзэмшдэг Монгол, Орос, Канадын хөрөнгө оруу­лалттай “Төв Азийн уран” ком­панийн удирдлагатай шүү­хийн тавцанд дахин уулзах өргөдөл гаргасан нь асуудлыг улам бүр удаашруулж мэдэх юм.

Р.САРАНГОО

Зохиогчийн эрх: "Улс төрийн тойм" сонин