“Голден парк” цогцолборт ажиллаж байсан кран нурж, ойр орчмынхоо барилгыг ну­раасан явдал уржигдар гарсан.  Урлаг, спортын одод байнга суртал­чилдаг учир “Голден парк”-ийг “Оддын” гэх тодотгол авсан гэлцдэг юм билээ. Баянгол дүүргийн 10 дугаар хорооллын автобусны буудлын урд орших таван давхар барилгууд бариг­даж дуусаагүй 12 давхрын сүүдэрт дарагдаж, нэг л өнгө муутай харагдана. Орон сууцнуудын араас өндөр кранууд цухуйж, тоос шороо бужигнах нь ажил ид өрнөж буйг илтгэнэ. Байрнуудын дундахь аркан дээр “Бүсгүй эмнэлэг” хэмээх хаяг хаджээ.  Эмнэлгийн арын талбайд “Эко констракшн”-ыхан тоос­го, блокуудаа хүн явах замгүй шахам болгон овоолж эмх цэгц­гүй асгажээ. Гишгэхийн төдийд л тоосгоны улаан үртэс, блокны цагаан будаг пургиж, хамар цор­гиулна. “Бүсгүй эмнэлэг”-ийн чанх ард эвдэрхий краныг хэдэн хү­мүүс өөр нэг кранаар өргөж, алх, дөшөөр цохиж салгах гэж нэлээд оролдож байв. Краны чанх доорх хоёр машины гарашийн өн­цөг энэхүү краныг хугарахад цохигд­сон бололтой өм цөм болсон ха­рагдлаа.

Газраар ямар нэгэн том юм чирснийг гэрчлэх мөр тоосго, блокны үртсүүдийг яран зурайжээ. Үүнээс гадна “Бүсгүй эмнэлэг”-ийн дээд давхрын тагт ч кран нурахад өрт­сөн нь илэрхий. Тагтных нь шал цөмөрч, хашлага нь хугарсан байлаа.
Энд юу болсон талаар эвдэр­сэн краны жолооч Д.Оргилоос тодруулсан юм.

-Кран юунаас болоод хугар­чихав аа?

-Дэндүү давчуу зайд элс өргөөд эргэх гэтэл ийм юм болчихлоо. краны өндөр нь 20 метр. Тэгээд 35 метр зайнд өргөгдчихсөн байсан болохоор унахдаа ойр хавийнхаа зүйлсийг бага зэрэг шүргээд өнгөр­сөн. Гэхдээ хүн гэмтээгүй.

-Та хэдэн жил кран жолоодсон бэ. Таны хувийн кран уу?

-Би 25 жил кран жолоодож бай­на. Минийх биш ээ. Өөр хүн “Эко констракшн”-д түрээслүүлдэг юм билээ. Би ердөө л жолооч.

-Сарын хэдэн төгрөгөөр тү­рээсэлдэг юм бол. Таны цалин хэд вэ?

-Сарын 2.5 сая төгрөгөөр түрээс­лүүлдэг гэсэн. Би сард 250 мянган төгрөгийн цалин авдаг.

-Урд талын эмнэлэгт хохирол учруулсан юм байна шүү дээ. Удирдлагууд нь ирсэн үү?

-Өчигдөр ирээд явсан. Нэг их тоохгүй л байна билээ. “Бүсгүй эм­нэ­лэ­г”-ийнхэн гомдол мэдүүлсэн. Гэх­дээ таг болчихсоныг бодоход тохи­ролцоонд хүрчихсэн юм шиг  байна.

-Танд арга хэмжээ авах байх даа?

-Кран хугарсан даруй мэргэж­лийн хяналтын байцаагч нар ирээд явсан. Эхлээд хэнийх нь бурууг тог­тооно гэсэн. Миний буруу гээд байх юу байх вэ гэж бодож байна даа.
“Бүсгүй эмнэлэг”-ийн удирдла­гууд­тай уулзах гэхэд “Эко конст­ракшн”-тай тохиролцоонд хүрсэн учир хэлэх зүйл байхгүй гэсэн хариул­тыг хүлээн авагч бүсгүйгээрээ дамжуу­лан утсаар хэлүүлсэн юм.

Баригдаж буй барилгын баруун талд залгаа орших “Голден парк”-ийн эхний ээжлийн барилгууд ашиглалтад орчихсон байгаа аж. Ба­рил­гыг нимгэн блокоор барьж бай­хыг хараад оршин суугчдаас нь барилгын чанарын талаарх сана­лыг нь сонсохоор ашиглалтад ор­сон байрыг чиглэсэн юм. Гаднаас нь харахад өөлөөд байхаар зүйл байхгүй байсан ч хашаанд нь хөл тавив уу үгүй юү өмхий үнэрт нь тэсэхийн аргагүй байв. Барилга ашиглалтад ороод дөнгөж гурван сар болж байгаа гэхэд үнэмшихийн аргагүй. Орцонд ороход плитанууд нь хагарч, таазных нь будаг хуурч, хана нь цуурсан байлаа. Оршин суугчид нь ам сайтай байхгүй байх нь ч аргагүй юм билээ. Эндэхийнхэн барилгын чанарын талаар байнга гомдолтой байдаг. Наад захын жишээ нь гэхэд л жорлонгийнхоо усыг татахад ха­луун ус гоожоод амар заяаг нь үзүүл­дэггүй гэсэн. Мөн угаалтуур, суул­туурууд нь зэвэрчихсэн гэж байгаа. Яг иймэрхүү гомдол “Эко конст­ракшн”-ы барилгуудад өмнө нь ч гарч байсан юм. Н.Шастиний нэ­рэм­жит III эмнэлгийн зүүн та­лын хоёр эгнээ 12 давхар орон суу­цыг “Эко”-гийнхон өнгөрсөн онд ашиглалтад оруулж байсан.  Энэхүү барилгад орон сууц худалдаж авсан айлуудын цэвэр, бохир усны шугам, хоолой нь чанарын шаардлага хан­гахгүй, хэврэг муу материалаар хийгдсэнээс тухайн байрны оршин суугчид бохирын үнэр дунд амьдарч байна гэсэн гомдлыг гаргаж байс­наар батлагдах биз. Үүнээс гадна цахилгаан шат нь ажилладаггүй, шил, цонх нь хагарсан, барилгын мате­риалууд дунд холилдон амьдарч байгаадаа оршин суугчид сэтгэл дундуур байдаг аж. Тус барилгын нэг давхрын байрнууд ашиглалтад ороогүй учир энэ хавийнхан цемент, шохой, барилгын хог хаяг­дал дундуур туучин өнгөрдөг аж. Үүний шалтгааныг “Эко”-гийнхон “Нэг давхрын талбайг үйлчилгээний зориулалтаар худалдах учиртай. Одоохондоо худалдаж авах санал ирээгүй учир ашиглалтад ороогүй байгаа. Санал ирсэн да­руй засварыг нь хийнэ” гэж тайлбарлав. Худалдаа, үйлчилгээний зориу­лалттай учир нэг давхрынх нь нэг ам.метрийнх нь үнэ 899 ам.доллар аж. Харин бусад давхрынх нь орон сууцнуудыг нэг ам метр нь нэг сая 150 мянган төгрөгөөр борлуулж байгаа аж. Үүнээс гадна төрийн ал­бан хаагчдын 4000 айлын орон сууцны квотод багтсан иргэдэд зориулж нэг ам метрийг нь нэг сая 100 мянган төгрөгөөр худалдаалж байгаа гэсэн. Ямартай ч энэ ба­рилгыг улсын комисс хүлээж авсан учир иргэд худалдаж авсан гэсэн. Харин бодит байдал дээр дээрх дүр зураг л угтсан юм.

Кран нурсан явд­лын талаар Нийслэлийн мэр­гэжлийн хяналтын газрын Өр­гөх механизмын улсын байцаагч П.Дашдаваатай уулзсан юм.

-”Эко констракшн”-ы барил­гын талбайд кран нуржээ. Ямар уч­раас нурсан гэсэн тодор­хойлолт гарсан бэ?

-”Эко констракшн” хувь хүнтэй гэрээ байгуулсны үндсэн дээр эв­дэрхий краныг ашиглаж байсан юм билээ. Сүүлийн үед барилгын ком­паниуд хямд өртөгтэйг нь бо­доод ямар ч баталгаагүй кран ашиглах болсон. Энэ явдал үүний тод жишээ болж өглөө. “Эко конст­ракшн”-ы хувьд краны эзэнтэй гэрээ байгуулахдаа хөдөлмөр хамгаалал, аюулгүй ажиллагааны дүрэм зэргийг харгалзаж үзээгүй. Зөвшөөрөлгүй, баталгаагүй краныг ашигласан байна. Хоорондоо байгуулсан гэрээ­гээр бол краны эзэн бүх хариуц­лагыг хүлээнэ гэсэн юм билээ. Гэх­дээ хэнийх нь бурууг тогтоохоор ажиллаж байна.

-Хажуу талынх нь эмнэлэг ямар нэгэн гомдол гаргасан уу?

-”Бүсгүй эмнэлэг”-ийн барилгад тодор­хой хэмжээний эвдрэл үүс­гэ­сэн юм билээ. Нийслэлийн мэргэж­лийн хяналтын газарт албан ёсоор гомдол гаргасан ч хоорондоо зохицсон юм билээ.

-Баталгаагүй крантай хувь хүмүүстэй барилгын компаниуд гэрээ байгуулж ажиллах явдал ихэссэн гэлээ. Үүнээс урьдчилан сэргийлэхийн тулд юу хийж байна вэ?

-Нийслэлд 500-700 өргөгч кран, 200-300 авто кран байдаг. Энэ бүхнийг манай байгууллага хянаж чадахгүй байгаа. Гэхдээ хувь хүмүүсийг баталгаагүй кранаар үйл ажиллагаа явуулахгүй байх арга хэмжээ авч байгаа. Гэсэн ч сэм­хэн ажиллаад байгаа нь дээрх явдлаар батлагдаж байна. Тэгэхээр барилгын компаниуд хямд төсрийг нь бодож баталгаагүй кранаар ажил хийж байхаас татгалзах хэрэгтэй байгаа юм.

Р.САРАНГОО

Зохиогчийн эрх: "Улс төрйин тойм" сонин