УИХ-ын Төсвийн байнгын хорооны хуралдаанаар өчигдөр /2025.10.14/ Монгол Улсын 2026 оны төсвийн тухай хуулийн төсөлтэй хамт өргөн мэдүүлсэн төслийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэх үед Боловсролын зээлийн сан болоод багшийн нэг хүүхдийг төрийн өмчийн их сургуульд үнэ төлбөргүй сургах хуулийн заалт яагаад хэрэгжихгүй байна вэ гэдэг асуудал хөндөгдөв. Энэ талаарх мэдээллийг дэлгэрүүлэн хүргэе.

УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнэбат:

-Багш нарын нэг хүүхдийг их сургуульд үнэ төлбөргүй сургана гэж хуульд заасан ч сургахгүй байна гэдэг гомдол их ирэх юм. Багшийн хүүхэд монгол хэлний багш мэргэжлээр суралцъя гэхэд яагаад  үнэ төлбөргүй сургаж болдоггүй юм бэ.

Боловсролын зээлийн сан/БЗС/ тойрсон асуудлаа хар цагаанаар нь ялгаад цэгцлэхгүй бол маш  их хардалт явж байна. БЗС-гийн захирал О.Сийлэгмаа саяхан ярилцлага өгсөн байсан, зээлээ төл гэхээр дарга нар ажлаас хална гээд дарамтлаад байна гээд.  БЗС-гийн 30 тэрбумаас арван тэрбум л төлөгдөж, 20 тэрбум төлөгдөөгүй.  Яахаараа зээлээ төлөх шаардлага тавьж байгаа хүнийг ажлаас хална гэж дарамталдаг юм бэ.

Жирийн айлын хүүхэд гурван сая төгрөг БЗС-гаас хүсэхээр олддоггүй, гэтэл зарим нь 300 саяын зээл хүсээд явж байдаг.  Хүртээмж талыг нь анхаарахгүй бол.  БЗС-гийн зээлээ эргэн төлөөгүйгээс хэчнээн хүүхэд боломжоо алдсан бэ. 20 тэрбумын зээл төлөгдөөгүй байна, зээлээ төлөхгүй байгаа хүмүүст ямар арга хэмжээ авч ажиллаж байна вэ?

Боловсролын сайд П.Наранбаяр:

-БЗС-гийн захирал О.Сийлэгмаагийн хувьд өнөөдөр ажлаа хийж байна, дарамталсан зүйл байхгүй. Өөрөө янз бүрийн ярилцлага өгсөн байна лээ. БЗС-гийн зээлийг эргэн төлүүлэхэд анхаарч гурван ажил хийж байгаа. Нэгдүгээрт, зээлээ төлөөгүй зээлдэгчийн мэдээллийг Зээлийн мэдээллийн санд нийлүлсэн. Нийт 15 мянган иргэнд хоёр удаа зээлээ төлөх мэдэгдэл хүргэсэн.  Зээлийн эргэн төлөлтийг хугацааг журмаа шинэчлэхдээ 20 хүртэл жил болгож сунгаж өгсөн.  Гадаадын өндөр төлбөртэй сургуульд сурсан хүнд зээлээ эргэн төлөх боломжийг нээсэн гэсэн үг. Гагцхүү зарим нэг асуудал үүсч байна.

Польшид сурч байгаа 92 оюутны тэтгэлгийг өнгөрсөн дөрөвдүгээр сараас БЗС-гаас олгоогүйгээс гудамжинд гарах хэмжээнд хүрсэн. Хариуцлага хаа, хаанаа хэрэгтэй байна. Ийм учраас БЗС-гаас хариуцлага нэхэж байгаа.  Энэ бол дарамт биш ажил.

Эрэлттэй тэргүүлэх мэргэжлийг таван жил тутамд Засгийн газраас баталдаг. Энэ жил батлуулах жил нь болж байна. Тийм учраас энэ жил эрэлттэй тэргүүлэх зэргийн мэргэжлийн жагсаалтыг шинэчлэн оруулна. Эрэлттэй тэргүүлэх мэргэжил дээр монгол хэлний багшийг оруулахад бэлэн.

15-аас дээш жил багшилсан багшийн нэг хүүхдийг төрийн өмчийн их сургуульд үнэ төлбөргүй сургана гэсэн заалт бий. Эрэлттэй тэргүүлэх мэргэжлээр гэдэг хуулийн заалттай, тэр хүрээнд явж байна. Багш мэргэжлээр суралцаж байгаа оюутан,  магистрантурт  олгох сургалтын төлбөрт нийтдээ 13 тэрбум 941 сая төгрөг зарцуулж байна. Нийтдээ 4230 сурагч үүнд хамрагдаж байна. Дотооддоо суралцаж байгаа суралцагч нарт тэтгэлгийг сааталгүй өгч байна. Гадаадад суралцаж байгаа нь өрсөлдөөн ихтэй байна, хоёрдугаарт  төлбөр нь үнэтэй байна, гуравдугаарт хэл ам ихтэй байна.

Г.ХОРОЛ