Долоо хоног бүрийг Лхагва гаригт Засгийн газар хуралддаг. Өнөөдрийн хуралдаанаас гарсан шийдвэрийн талаар болон Засгийн газар байгуулагдсанаас хойш 100 хоногийн хугацаанд хийж, гүйцэтгэсэн ажлууд Ерөнхий сайд Г.Занданшатар бусад сайд нарын хамтаар танилцууллаа.

Хуралдааны эхэнд Ерөнхий сайд Г.Занданшатар хэлэхдээ, "Fitch-ийн рейтингээр Монгол Улс өрийн дарамтаа бууруулж чадлаа. Өмнө нь долоон ангилалтай байсан бол одоо зургаа болж, үнэлгээ сайжирсан. Үндсэндээ бид төсвийн тодотголыг амжилттай хэрэгжүүлсэн.  Төсвөөс 2.2 их наяд төгрөгийн үргүй зардлыг хэмнэсэн. Гадаад томилолтоос эхлээд, төсвийн маш олон зарлагаас танасан. Төрийн албан хаагчдын тоог багасгаж, дарга нарын тоог цөөрүүлснээр 261 тэрбум төгрөг, нэг удаагийн тэвчиж болох зардлуудыг танаснаар 370 тэрбум төгрөг, хэрэгжээгүй болон үр ашиггүй төслүүдийг зогсоосноор 617 тэрбум төгрөгийг хэмнэсэн. Мөн дулааны үнийг нэмэхгүй байх шийдвэр гаргаж 122 тэрбум төгрөг төсөвт нэмж суулгасан. Ингэж бид төсвийн шинэ жишгийг тогтоолоо. Үүнийг төсвийн шинэчлэлийн бодлого болгож, ард түмэнтэйгээ ярилцаж байна. Энэ хүрээнд төрийн өмчийн компаниудын шинэчлэлийг эхлүүлсэн. Тухайлбал, Эрдэнэс Тавантолгой компанид онцгой дэглэм тогтоож, булхай, өрүүдийг илрүүлж, үр ашиггүй зардлуудыг танаж, дарамт шахааг зогсоосон. Үр дүнд нь ашиг гурван дахин нэмэгдэж, нүүрсний экспорт 1.6 дахин өсөж, зогсчихоод байсан биржийн арилжаа сэргэж, үнэ 13-17 хувиар нэмэгдсэн.

Эдийн засгийн хямрал зогсож, сэргэлт бий боллоо. Экспортын орлого 3.8 тэрбум ам.доллараар өсөж, эхний 5-6 сард 5.4 тэрбум байсан бол 9.2 тэрбум ам.доллар болж нэмэгдсэн. Үүний үр дүнд валютын тэнцэл ашигтай гарч, гадаад валютын нөөц 5.7 тэрбум ам.доллар болж, бараг 1 тэрбумаар өссөн. Валютын ханшийг интервенц хийхгүйгээр тогтвортой барьж чадсан.

Төрийн албаны шинэчлэлийг хэрэгжүүлж байна. “Данхар төр биш, чадварлаг төр” гэдэг зарчмаар агентлагийн удирдлагын тоог 54-өөр, газар хэлтсийн тоог 81-ээр цөөлсөн. Ингэж давхардал, чирэгдлийг багасгаж, үр ашиггүй тогтолцоог халж байна.

Инфляц тогтворжсон. Долдугаар сард төсөв 541 тэрбумын алдагдалтай байсан бол наймдугаар сард 52 тэрбум төгрөгийн ашигтай гарсан. Энэ бол манай 100 хоногийн ажлын бодит үр дүн.Эрүүл мэндийн салбарт улаан бурхны тархалтыг онцгой дэглэм тогтоож хяналтдаа авсан. Хойд бүсэд халдвартын шинэ эмнэлэг барих шийдвэр гарсан. Гал түймэр, ган зудтай үед Онцгойгийн албан хаагчдын нэмэгдлийг 40 хувиар нэмсэн. Ургац хомс байсан ч ургацын баяраа тэмдэглэх хэмжээнд хүрсэн.Нийгмийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх ажлаа эрчимжүүлж байна. Авлигатай тэмцэх үндэсний хөтөлбөр хэрэгжүүлж, хар тамхитай тэмцэх тусгай алба байгуулсан. Гаднаас орж ирдэг сүлжээг илрүүлж, тусгай ажиллагаа явуулсан.Үндэсний баялгийн сангийн хууль хэрэгжиж эхэлсэн. Төгрөг нуур зураг стратегийн орд газруудын өгөөжийг төвлөрүүлж, ард түмэнд хүртээх зарчимд шилжиж байна. Шинээр 357 сая тоннын нөөцтэй зэсийн орд илэрсэн.Дижитал шилжилтийн хүрээнд и-баримтыг цаасгүй болгож, хиймэл оюун ухааны үндэсний стратегийг баталлаа. Цагдаагийн байгууллагын шинэчлэлийг эхлүүлсэн. Виртуал бүс байгуулж, татварын хөнгөлөлт үзүүлэх нөхцөл бүрдүүлсэн.Төсвийн хувьд НӨАТ-ын буцаан олголтыг 5 хувь болгож, нийт иргэдийн 80 хувь нь жилдээ 2 сая төгрөгийн буцаалт авах боломжтой болсон. Энэ бол иргэдийн оролцоотой, хяналттай төсвийн шинэчлэл юм.

Эрүүл мэндийн хөрөнгө оруулалт 5.5 дахин, боловсролын хөрөнгө оруулалт хоёр дахин өссөн. Энэ бүхний цаана татварын цогц реформ эхэлж байна. Далд эдийн засгийг ил болгож, татварын баазыг өргөтгөхөөр ажиллаж байна.

100 хоногийн ажлын ололт амжилтыг дүгнээд, ирэх таван жилийн үндсэн чиглэлийн концепцыг танилцууллаа. Энэ нь “Шинэ итгэл, эрс шинэтгэл” нэртэй, 10 цогц реформыг агуулж байна:

• Хүний хөгжлийн реформ
• Засаглалын реформ
• Эдийн засгийн бүтцийн шинэчлэл
• Татварын шинэчлэл
• Цахим шинэчлэл
• Ногоон хөгжил
• Эрчим хүчний шинэчлэл
• Хот, хөдөөгийн хөгжлийн шинэчлэл
• ХАА-н шинэчлэл
• Үндэсний нэгдэл, үнэт зүйл

Залуучууд спортоор дэлхийн амжилт гаргаж, Монгол Улсад шинэ итгэлийг өгч байна. Бид энэ шинэ итгэл дээр тулгуурлан, авлигагүй шударга нийгэм, технологийн дэвшилтэй хөгжил рүү алхана. Энэ бол Монгол Улсыг 2026–2030 онд дахин хүчирхэгжүүлэх зорилготой, иргэдийн амьдралыг сайжруулах цогц төлөвлөгөө юм" гэв.

ХУВИЙН ХЭВШЛИЙН АЖИЛЛАХ НӨХЦЛИЙГ ХЯХАЖ ХАВЧСАН ЯМАР Ч ШИЙДВЭР ГАРГАХЫГ ХОРИГЛОНО

Засгийн газрын ээлжит хуралдааны дараа Ерөний сайд Г.Занданшатар тэргүүтэй зарим сайд нар Засгийн газрын 100 хоногийн ажлын талаарх товч мэдээллийг хүргэлээ.

Шадар сайд бөгөөд Эдийн засаг, хөгжлийн сайд Н.Учрал, Засгийн газар энэ 100 хоногт эдийн засгийн өсөлтийг хангах, гацаж байсан олон асуудлыг шийдвэрлэхэд анхаарсан. 5 жилийн үндсэн чиглэлийг аравдугаар сарын 31-ний өдөр өргөн барина. 8 үндсэн чиглэлтэй бөгөөд хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр хавсралтаар  дагалддаг. Өнгөрсөн жилүүдэд хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөрийг гээгдүүлж ирснийг цаашид ач холбогдолтойгоор анхааран хэрэгжүүлнэ. Монгол Улсын 5 жилийн чиглэл буюу үүнд тулгуурласан хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр зэргийг улсын төсөвт суулгана. Цаашид бид хэрэгжүүлэх төслүүдээ 4 бүлэг 15 оноогоор үнэлдэг тогтолцоо руу шилжиж чадвал явахгүй, урагшлахгүй байгаа төслүүдийг эрэмбэлдэг болно гэсэн үг. 14 мега төслийг 4 шатлалаар эрэмбэлсэн. Эдийн засагчид, судалгааны багтай хамтран эрэмбэлж эхэлсэн бөгөөд үүний үр дүнд нийт 140 төслийг шинээр эрэмбэлж, ирэх жилийн улсын жилийн төлөвлөгөөнд цэгцлээд оруулж ирнэ гэсэн үг.

Аймаг орон нутагт төслүүд нь бие дааж хөгжих боломжийг олгож байгаагаараа онцлог. Жилийн төлөвлөгөөнд тусгагдаагүй ямар нэг төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхгүй, ач холбогдлоор нь заавал авч үзнэ.

Салбар болгоны хөгжлийн 5 жилийн төлөвлөөг хэлэлцэж, бүх нийтийн оролцоог хангаж, 40 төсвийн захирагчийн ирэх 5 жилийн чигийг харсан төлөвлөгөө гаргана гэсэн үг.

Индикаторуудыг тавьж чаддаггүй байсныг илүү ойлгомжтой болгож, томоохон хөтөлбөр, төслүүдийг үнэлж, салбар салбарт индикаторуудыг зөв тавина гэсэн үг. Боловсролын салбарт гэхэд л Боловсролын яам ямар зорилт тавьснаас хамаарч түүндээ хүрч байна уу гэдэг индикаторуудыг ажилуулна.

Индекс урагшлуулахад тавигддаг индикаторуудыг ажиллуулах нь олон улсын аргачлалыг нэвтрүүлж, илүү эдийн засгийн загварчлалд нийцүүлнэ гэж харж болно. Зөв төсөвлөдөг, эргээд хянадаг буюу ирэх жилээс төсөв илүү ухаалаг болж эхэлнэ гэсэн үг. Цаг хугацаа нь тодорхой, бодитой гэсэн аргыг барьж ажиллана.

Үүний дагуу Төсвийн бодлогыг өргөн барихдаа орлого зарлагыг нэгэн зэрэг бууруулсан нь хувийн хэвшлийг ажиллах орон зайг бий болгосон. Эдийн засаг өсөж байх үед хуримтлал үүсгэж чадаагүй байдал нь төсвийн сахилга батыг алдагдуулж ирсэн. Тодорхой гадны хөрөнгө оруулалт, зээлийг нэгэнт авсан бол шинэ ажлын байрыг бий болгож байгааг дэмжинэ.

Татварын багц хууль, Гадаадын хөрөнгө оруулалтын хууль зэрэг хэдэн хэдэн хуулийг өргөн барьж хэлэлцүүлэхээр бэлдэж байна. Эдийн Засгийн эрх чөлөөний хуулиар хувийн хэвшлийн ажиллах нөхцлийг хяхаж хавчсан ямар ч шийдвэр гаргахыг хориглоно.

Эдийн засаг агшиж байгаа үед төсвөө тэлэх тал дээр ажиллана. Хувийн хэвшлүүдийг дэмжихийн тулд бүх талаар бодлого боловсруулна. Гааль дээр гэхэд л гаалийн ахлах байцаагч дээр байсан 55 эрх мэдлийг буулгаж, цахимжуулснаар гааль дээрх хүнд суртал буурч байна. Экспортын ажлын хэсгийн хүрээнд авч хэлэлцүүлэх ажлуудыг авч хэрэгжүүлсээр байгаа. Цаашид экспортыг нэмэгдүүлэх тал дээр илүү ажиллана" гэв.

БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ САЛБАР ХҮНД ӨВЧИЛСӨН БАЙНА

Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн сайд Б.Батбаатар, "Монголын байгаль орчны салбар хүнд өвчилсөн байсан. Хууль эрхзүй, бодлого, үйл ажиллагаа, боловсон хүчин, хүний нөөц, энэ салбарын ажилтан албан хаагчдын ажиллах орчин нөхцөл хүнд байна.

Тиймээс салбараа өвчнөөс нь салгах эн тэргүүний зорилго тавьж ажиллаж байгаа. Жишээ нь, УИХ-аар батлагдсан тогтоол дээр Ерөнхийлөгч хориг тавьж, тэр хоригийг УИХ өнөөдөр хүлээж авч байгаагаар илэрч байгаа. Цаашид тусгай хамгаалалттай газар нутагт цөмрөх, алт ухах асуудал байхгүй болж байна. Тусгай хамгаалалттай газар нутагт авсан газраа цонхолж, алт ухах хэмжээний асуудал босож ирээд байсан. Энэ нь байгаль, орчны салбарын бодлого хүндэрсэн байсан гэдгийг харууллаа.

2019, 2020 онд тусгай хамгаалалттай газар нутгийн хилийн заагийг тогтоож авснаас хойших хилийн цэс, хязгаарлалтын бүс өнөөдрийг хүртэл Засгийн газрын хуралдаанаар найман удаа ороод батлагдаж байгаагүй. Дандаа буцаж ирсэн. Өнөөдрийн Засгийн газрын хуралдаанаар батлагдлаа. Ингэснээр тусгай хамгаалалттай газар нутгийн хилийн цэс 1,5 хувиар нэмж, тогтоогдож байна.Намар, хаврын чуулганаар байгаль, орчны чиглэлийн арав орчим хууль хэлэлцүүлнэ. Одоо хоёроос гурван хууль өргөн баригдаад байна" гэв.