Узбекистан болон Монгол Улс газар зүйн хол байрлалтай хэдий ч улс төр, эдийн засаг, хөрөнгө оруулалтын харилцаандаа тогтвортой ахиц дэвшил гаргасаар байна. 1992 оны 01 дүгээр сард дипломат харилцаа тогтоосноос хойш хоёр улс хамтын ажиллагаагаа тууштай бэхжүүлж, чанарын шинэ түвшинд хүрэх чиглэлд амжилт олж буй.

Узбекистан, Монгол Улс хоорондын харилцаа прагматик, харилцан ашигтай зарчимд суурилан тогтвортой хөгжжээ. Хоёр улс эдийн засгийн харилцан нөхөх чадвар, дипломат нээлттэй байдал, тээвэр логистикийн холболтыг түшиглэн хамтын ажиллагаагаа улам бэхжүүлэхээр зорьж байгаа аж.

Цаашид хоёр улс үйлдвэрлэлийн сүлжээг өргөжүүлэх, харилцан хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх, найдвартай худалдааны коридоруудыг хөгжүүлнэ. Ингэснээр энэ харилцаа Евразийн бүс нутгийн бүтцийн чухал бүрэлдэхүүн хэсэг болох боломжтой юм.

Улс төрийн яриа хэлцэл ба дипломат харилцаа

Монгол Улс нь Узбекистаны тусгаар тогтнолыг 1991 оны 12 дугаар сард хүлээн зөвшөөрсөн бөгөөд 1992 оны 01 дүгээр сард албан ёсоор дипломат харилцаа тогтоосон түүхтэй.

Сүүлийн 30 жилийн хугацаанд улс төрийн яриа хэлцэл тогтвортой өрнөж, өндөр түвшний харилцаа холбоогоор хөгжүүлж ирсэн. Монгол Улсын төрийн тэргүүнүүд Узбекистанд хэд хэдэн удаа айлчилж, Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагын (ШХАБ) дээд хэмжээний уулзалтуудад оролцсон нь бүс нутгийн интеграцид Монгол Улсын зүгээс анхаарал хандуулж буйн илрэл юм.

2024 оны 06 дугаар сарын 23–26-ны өдрүүдэд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Узбекистанд төрийн айлчлал хийсэн нь харилцааны нэгэн шинэ үеийг эхлүүллээ.

Айлчлалын үеэр Засгийн газар болон агентлаг хоорондын хэд хэдэн гэрээнд гарын үсэг зурсан. Мөн Ташкент хотноо Монгол Улсын Элчин сайдын яамыг албан ёсоор нээсэн нь хамтын ажиллагааны тогтвортой байдал болон гүнзгийрүүлэх хүсэл эрмэлзлийг бэлгэдэж байна.

Парламент хооронд болон Засгийн газар хоорондын хамтын ажиллагаа

2024 онд Улсын Их Хуралд Узбекистан-Монголын бүлэг байгуулагдсан нь хоёр талын харилцаанд шинэ түлхэц өгсөн. Улмаар 2025 оны 02 дугаар сард Засгийн газар хоорондын хамтарсан комиссын анхны хуралдаан боллоо.

2023 оны 10 дугаар сард Бишкек хотод Ерөнхий сайд нарын уулзалт болсон бөгөөд 2025 оны 02 дугаар сард Бизнес форум, Хамтарсан бизнес зөвлөлийн анхны хуралдаан болсон нь тогтвортой хамтын ажиллагааны суурийг тавилаа.

Эдийн засаг, худалдаа ба хөрөнгө оруулалт: Тогтвортой өсөлтийн үзүүлэлтүүд

Узбекистан, Монгол Улсын худалдааны эргэлт сүүлийн жилүүдэд эрчимтэй нэмэгдэж байна.

2018–2023 оны хооронд худалдааны эргэлт 8.8 дахин өссөн бөгөөд хамгийн эрчимтэй өсөлт нь 2021–2022 онд тохиожээ. Энэ өсөлт 2024 онд ч үргэлжилж, жилийн дүнгээр 47 хувиар өссөн нь хамтын ажиллагаа бэхжиж байгаагийн илрэл юм.

2025 оны эхний дөрвөн сарын урьдчилсан мэдээллээр худалдааны хэмжээ өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 11 хувиар өссөн.

2023 онд Узбекистаны экспорт 229 хувиар өссөн бол 2024 онд нийт худалдаа 46.8 хувиар өссөн байна. Узбекистан нь хөдөө аж ахуйн болон үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн экспортолдог. Узбекистанд 17 хамтарсан компани үйл ажиллагаа явуулж байгаа бөгөөд 12 нь 100 хувь Монголын хөрөнгө оруулалттай, ихэвчлэн худалдаа болон үйлчилгээний салбарт ажиллаж байна. Хоёр тал логистик, хүнсний боловсруулах үйлдвэрлэл, машин механизмын үйлдвэрлэл зэрэг салбарт хамтын ажиллагаагаа төрөлжүүлэх боломжийг эрэлхийлж байна.

Хөрөнгө оруулалтын хамтын ажиллагаа: Төлөвлөгөө ба хэтийн төлөв

Харилцан хөрөнгө оруулалтыг хамгаалах болон давуу эрхтэй худалдааны тухай хоёр гэрээг хэлэлцэж байгаа бөгөөд энэ нь хоёр улсын бизнесийн орчин болон зах зээлийн сонирхлыг ихээхэн нэмэгдүүлэх болно. 2025 оны 04 дүгээр сард Узбекистаны Хөрөнгө оруулалтын орлогч сайд И. Касимов Улаанбаатар хотод айлчилж, технологийн солилцоонд харилцан сонирхолтой байгаагаа нотолсон юм.

Тээвэр, логистик: Тогтвортой уялдаа холбоог бүрдүүлэх

2024 оны 06 дугаар сард олон улсын авто болон агаарын тээврийн тухай гэрээнд гарын үсэг зурсан нь хоёр улсын логистикийн хамтын ажиллагаанд шинэ ахиц болсон. Монгол Улс дотоод баталгаажуулалтын үйл явцыг дуусгасны дараа шууд чиглэлийн нээлт хийгдэж, бараа, зорчигч тээвэрлэлтийн урсгалыг хөнгөвчлөх, тээврийн зардлыг бууруулах боломж бүрдэх юм.

Соёлын болон хүмүүнлэгийн солилцоо

Хоёр улсын иргэд 30 хоногийн хугацаанд визгүй зорчдог. Энэ нь аялал жуулчлал болон албан бус дипломат харилцааг гүнзгийрүүлэхэд чухал хувь нэмэр оруулж байна.