УИХ-ын гишүүн, АН-ын дарга Л.Гантөмөр цаг үеийн асуудлаар сэтгүүлчдэд мэдээлэл өгч байна.

Тэрбээр "Бид С.Зориг агсныхаа үгээр явж ирсэн. Монголын эрх ашгийг нэгдүгээрт тавья. Намынхаа эрх ашгийг хоёрдугаарт тавья, харин хувь хүний эрх ашгийг гуравдугаарт тавья гэж зорьж ажилласан. Миний хувьд Хамтарсан засгийн газраас хэзээ ч урвахгүй гэдэг байр суурьтай байна. Ардчилсан нам өнөөдрийг хүртэл энэ байр суурин дээрээ байж чадсан.  МАН-ын зүгээс АН-ын нэр бүхий гишүүд Хамтарсан засгийн эсрэг байгаа учир Хамтарсан засаг байгуулах асуудлыг дахин ярилцъя гэдэг асуудлаар хуралдаж байх шиг байна. Тэгэхээр бид шийдвэр гарахыг хүлээж байна. Харин шийдвэрт нөлөөлөхийг хүсэхгүй байна. Хамгийн гол нь Монголчууд ядуу хэвээрээ, Улаанбаатар хот утаатай чигээрээ үлдвэл үүнд хэн хариуцдага хүлээх вэ гэдэг асуудал байгаа. Тийм учраас МАН өнөөдрийн хурлаараа Монгол Улсын эрх ашгийн бодож байна уу гэдгээ эргэн сайн харцгаагаад дүгнэлтээ гаргах байх гэж бодож байна.

Миний сонссоноор АН засагт хамтарсан хэр нь, намын гишүүд нь үгээ хэлээд байна гэдэг зүйлийг ярьж байгаа юм билээ. АН өөрөө олон ургалч үзэлтэй нам шүү дээ. Өөрийнх нь засаг байсан ч гэсэн манай намын гишүүд шүүмжилдэг. Манай намын гишүүд өөрийнхөө Ерөнхий сайдыг шүүмжилдэг хүмүүс шүү дээ. Тийм учраас өөрийнхөө өнгө төрхөөр л байгаа. Үүнийг МАН-ын нөхдүүд ойлгож, хүлээж авч сурах хэрэгтэй. Түүнээс биш засагт хамтарлаа гээд намынхаа гишүүдийн амыг барина гэсэн үг биш. Ийм хэлэлцээрийг бид нар хийгээгүй. Бид Монгол Улсын эрх ашгийг бодож ажиллаж байгаа гэдгийг хэлмээр байна.

Бид ч мөн АН-ын Улс төрийн зөвлөл дээрээ энэ асуудлыг ярина. Бид итгэл үнэмшлээрээ хамтарсан шүү дээ. Энэ итгэл үнэмшил Монгол Улсын эрх ашигт байна. Харин улсынхаа эрх ашгаас урвасан бол эвсэл задрах ёстой. Хамтарсан засаг тарах хэрэгтэй. Улсын эрх ашгаа орхиод намын эрх ашиг, тодорхой хүмүүсийн эрх ашгийн төлөө шийдвэр гаргаж байвал, цаашдаа ч ингээд явна. Түүнээс биш АН-ыг засагт байлгаад өгөөч гэж хэзээ ч гуйхгүй. Эрх ашгаасаа урвахгүй. Тавьсан зорилгынхоо төлөө ажиллана.

Эргээд харахад өнгөрсөн найман сарын хугацаанд АН хоёр удаа л завсарлага авсан. Завсарлага авахдаа Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхгүй гэдэг тухайд огт завсарлага аваагүй.

АН-ын тодорхой гишүүд санал, санаачилга гаргасан. Тэгэхдээ АН-ын Улс төрийн зөвлөл хэзээ ч Хамтарсан засгийн газрын үйл хэрэгт садаа болох шийдвэр гаргаж байгаагүй гэдгийг бүгд мэдэж байгаа. Тиймээс бид байгуулсан гэрээнийхээ талд хатуу байр суурьтай байгаа" гэлээ.

"ЗАСГАА АВЧ ҮЛДЭХИЙН ТУЛД 2 ТРИЛЛИОН ТӨГРӨГ ГИШҮҮДЭД ТАРААЖ БАЙНА"

УИХ-ын гишүүн Ч.Лодойсамбуу цаг үеийн асуудлаар байр сууриа илэрхийллээ.

УИХ-ын гишүүн Ч.ЛОДОЙСАМБУУ:

-Хамтарсан засгийн хувь заяа гэхээсээ илүүтэйгээр монголчуудын эрх чөлөө, ардчиллын хувь заяа шийдэгдэх гэж байна. Өнөөдөр МАН-ын Бага хурал хуралдана. Тэндээс ямар нэгэн шийдвэр гарна. Би хөдөө орон нутгаар томилолттой явж байлаа. Замын дундаас хүрээд ирлээ. Учир нь МАН-ын Бага хурлаас нэг шийдвэр гарна. Хамтдаа төсөөлье. Жишээлбэл, хамтарсан засаггүй Засгийн газраа байгуулъя эсвэл Ерөнхий сайд ажлаа өглөө гэж бодъё. Ямар ч шийдвэр гарсан парламент руу орж ирнэ. Парламент дээрээ кнопоороо тогтоон барина гэж үзээд энэ үйл ажиллагаагаа эрчимжүүлж байна. Сураг сонсож байгаа мөнгөний тоо замбараагаа алдлаа. Засгаа авч үлдэхийн тулд хоёр триллион төгрөг зарцуулж байгаа гэх сураг дуулдлаа. Нам нь шийдсэн хэдий ч эцсийн шийдвэрийг УИХ гаргана. Ерөнхий сайд өөрөө ажлөө өгье гэж шийдсэн ч УИХ-аар заавал хэлэлцэнэ. Тэнд кнопоороо үлдэнэ гэж сонсогдлоо. Гишүүдэд мөнгө тарааж байна гэсэн үг. Шинэ сонин зүйл биш. Өмнө нь 2018 оны Засгийн газар ч ЖДҮ-ийн асуудлаар ч ингэж байсан.

Т.ДОРЖХАНД: ДАНГААРАА ЗАСАГЛАВАЛ 35 ЖИЛИЙН АЛДААГАА ДАВТАНА

Тэрбээр "Би маш тодорхой байр сууриа илэрхийлье. Нэгдүгээрт, ХҮН намын даргын хувьд байр сууриа хэлье. Хамтарсан Засгийн газрыг байгуулах нь Монгол Улсын эрх ашиг юм байна гээд анхнаас нь зөв гэж ярьсан. Ийшээ явахгүй бол Монгол хөгжихгүй юм байна гэж Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг санаачилж, улсын 21 аймгаар гурван удаа тойрсон. Нийт 160 сумын иргэдтэй уулзсан. Үр дүнд нь нийт монголчуудын 50 гаруй хувь нь дэмжиж, Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийг хийсэн байдаг. Та бүхэн эргэн санах хэрэгтэй. Өмнөх УИХ-ын 76 гишүүнээс нэг гишүүн нь ганцаараа бүх аймаг, орон нутгаар явж, иргэдтэй уулзсан. Гурван жил явсан ажил. Таван удаагийн оролдлогоос дөрөв нь бүтэлгүй болсон. Хамгийн сүүлд 2023 онд Ардчилсан намын удирдлага солигдож, хэлцэлд хүрч, улсаа хөгжүүлэхийн төлөө бие биедээ дэгээ тавьдаг бус хоёр нам хоорондоо хэрэлддэг тогтолцоог халъя гэсэн. Үүний үр дүн хамтарсан Засгийн газар байгуулагдсан. Ердөө л энэ. Хамтарсан Засгийн газарт ХҮН нам ороход сөрөг хүчин байх ёстой гэж шүүмжилдэг.

Хэрвээ ХҮН нам Засгийн газартай хамтраагүй бол хүчтэй сөрөг хүчин байх байсан. Магадгүй орон нутагт олон суудал авах байсан нь үнэн. Энэ бол ХҮН намын эрх ашиг. Тэрнээс Монгол Улсын эрх ашиг биш.

Өнөөдөр магадгүй Т.Доржханд хамгийн өндөр ретингтэй улстөрч байх байсан нь үнэн. Өнгөрсөн дөрвөн жил маш хүчтэй сөрөг хүчин хийж байсан. Энэ удаа Т.Доржханд чимээгүй болсон гэж ярьж байна. Наймуулаа парламентад суудал авч, хүчтэй сөрөг хүчин болох байх гэсэн хүлээлт байсан нь үнэн. Гэхдээ Т.Доржханд, ХҮН намын өөрийн ретингээс биш Монгол Улсын эрх ашиг дээр хатуу байр сууриа нэгтгээд явж байна. Ингээд хамтарсан Засгийн газарт орсонд хувьдаа талархдаг. Энэ бол улс орны эрх ашиг юм. Дэлхий ертөнц огцом өөрчлөгдсөн. Дэлхийн 100 жилийн түүхэнд ийм тодорхойгүй байдал үүсч байгаагүй. Өнөөдөр 3.5 сая хүн амтай Монголд битгий хэл, 350 сая хүн амтай Арабын улсууд нэгдэн хүнд сорилтыг давж байна. Энэ үзэл санаа бол өнөөдрийн нөхцөл байдлыг илтгэж байна. Хамтарсан Засгийн газар үүсээд хамгийн олон суудал авсан улс төрийн хүчин нь улс орны эрх ашгаа урдаа тавьж, өөрийн улс төрийн ашиг сонирхлоо хойшоо тавьж байгаа нь дэлхий даяар болж байгаа үйл явдал дунд зөв сонголт хийсэн байна гэдэг дээр хатуу итгэл үнэмшилтэй байна.

МАН-ынхан хариуцлагатай байцгаая. Та нар 100 жилийн түүхтэй гэж өөрсдөөрөө бахархаж, дүгнэдэг. Та нарын өмнө улс орны эрх ашиг байна уу, танай намын эрх ашиг байна уу.

Дэлхий ертөнц үймээнтэй байгаа нөхцөл байдалд та нар эдийн засгийн хямралыг дангаараа гаталж чадах уу. Би чадахгүй гэж харж байна. Мөн МАН-ынхан парламентад 68 суудалтай. Бүгдээрээ бүх асуудал дээр ирээд кноп дарж чадах уу. Зургаан сар болоод л Засгийн газар нь солигдоод байх уу. Энэ хэнд хэрэгтэй вэ. Парламент чадамжгүй учраас Ерөнхийлөгчийн засаглал руу оръё гэдэг  тоглоом руу орж байна. Монгол Улс ардчилсан, эрх чөлөөтэй улс байгаасай, иргэд нь үгээ хэлж, үзэл бодлоо илэрхийлдэг байгаасай, эдийн засаг нь эрх чөлөөтэй, парламент нь бэхжээсэй гэж энэ шийдвэрийг гаргасан.

Манай хоёр хөрш улс нэг нам, нэг хүн засагладаг улс.

Дунд нь байгаа Монгол Улс олуулаа засагладаг, шийдвэр гаргадаг эрх чөлөөтэй улс байгаасай гэж том алхсан. Ийм тогтолцоо бол дэлхийн баруун Европ дээр байдаг ганцхан хамтрах боломж бий.

Дангаараа явах юм бол 35 жилийн түүхээ давтана. Өнөөдөр 14 мега төслийн тав нь эхлээд явж байна. Өнгөрсөн 34, 75 жил гацсан төсөл өнөөдөр эхэлж байгаа нь үнэн. Би Ардчилсан намыг шүүмжилмээр байна. Намын дарга нь гарын үсгээ зурж, олонхиороо шийдвэр гаргасан мөртлөө зарим гишүүд нь өнөөдөр сөрөг хүчин байх нь зүйтэй, Засгийн газраас гар гэж байна. Ийм байдлаар хандаж байгаа  нь асар буруу жишиг.

Яагаад гэхээр эх оронч үзлийн доор нуугдаж, том төслийг гацаадаг байсан бол өнөөдөр эрх чөлөөгөөр халхавчилж, олонхын шийдвэрийг дагахгүй, эрх ашгаа дагаж болохгүй.

Муу хэлүүлж болно. Улстөрч хүн магтуулж, алга ташуулдаггүй. Улс орны эрх ашгийн талд байх ёстой. Хамтарсан Засгийн газар байх ёстой. Цөөн монголчууд хоёр хуваагддаг байдлыг засъя гэдэг нь зөв санаачлага. МАН-ын Бага хурал нь хуралдах юм байна. Түүхэн 100 жилийн нам юм бол тулгатай байгаарай гэж хэлье. Гэрээн дээр хэн нэгэн гарын үсэг зурж, хамтарсан Засгийн газрыг огцруулна гэсэн тохиолдолд хүчингүй болно гэсэн зүйл заалт огт байхгүй. ХҮН нам болон Ардчилсан намын гишүүд жагсаал дээр очиж гарын үсэг зурсан. ХҮН намаас сонгогдсон Ж.Золжаргал гишүүнд хариуцлага тооцно гэдгээ хэлсэн байгаа. Хамтарч байгуулсан гэрээнд ийм зүйл заалт огт байхгүй. Манай  намын хурал оройн 17.30 цагт болж, гэрээгээ дүгнэнэ. УИХ-ын дарга дээр Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ, АН-ын дарга Л.Гантөмөртэй хамт нотлогдоогүй хөрөнгийг улсын өмч болгох тухай хуулийг өргөн барилаа. О.Алтангэрэл сайдын өргөн барьж байсан хуулийг өөрчилж, хэрвээ та нийтийн албан тушаалтан байгаад орлогоо нотолж чадахгүй бол түүнийг төвлөрүүлнэ гэдэг агуулга бүхий хуулийг өргөн барилаа. Засгийн газар тарах асуудлыг яриагүй. Хуулийн үндэслэл байхгүй.

Хэрэвзээ хадаг дээр урилгаа тавьж, ХҮН намынхан улсынхаа эрх ашгийнхаа төлөө хамтран ажиллах санал тавьж, урилга ирүүлсэн. АН-д мөн адил урилга ирүүлсэн. Өнөөдөр тэр урилгаа ирүүлчихээд үндэслэлгүйгээр эсвэл цөөн хүн Засгийн газрын сайд болохын тулд явж байгаа жижиг эрх ашиг дээр МАН шийдвэр гаргавал тун харамсалтай. Цаашаа Монголын парламентыг хаус байдалд оруулах юм байна, бүтэхгүй юм байна, Ерөнхийлөгчийн засаглал руу орно гэдэг зураг зурсан гэж хэлнэ. Бид муу хэлүүлж байгаа ч парламентын талд байна. ХҮН нам эвссэн сөрөг хүчин биш эрх баригч нам. Хэдэн суудалтай байхаас үл хамаарна. МАН л засагладаг бусад нь сөрөг хүчин гэдэг зүйл байхгүй. Хэрвээ дүрмийн бус, хууль бус, өөрсдийнхөө эрх ашигт нийцсэн шийдвэр гаргавал жинхэнэ сөрөг хүчин гэдгийг үзүүлнэ. Та нар улсынхаа эрх ашгийн төлөө биш бол дараагийн үе гарч ирж хариуцлага тооцох болно" гэв.