Хот тосгоны эрх зүйн байдлын тухай хуулиар Улаанбаатарыг 14 хотод хуваахаар болсон. Гэхдээ бэлтгэл ажлыг хангах учир 1,2 жилийн хугацаа шаардлагатайг холбогдох албаныхан хэлсэн. Энэ талаар УИХ-ын зарим гишүүн байр сууриа илэрхийлж байна.

"ХОТ БАЙГУУЛАЛТ ҮНДСЭН ХУУЛЬТАЙ ЗӨРЧИЛДӨӨГҮЙ"

УИХ-ын гишүүн Г.ЛУВСАНЖАМЦ:

-Нийслэлийг 14 хот болгож хуваах гэдэг дээр ач холбогдол өгөх биш засаг захиргааны нэгж болон төрийн үйлчилгээг 20 минутад хүргэе гэдэг үндсэн зорилго байгаа. 14 хот болгож хуваах хил зааг ч одоогоор эцэслэгдэж тогтоогүй. Засгийн газрын өргөн барьснаар УИХ шийдвэрлэнэ гэсэн байдалтай байгаа. Одоогийн байдлаар өргөн барьсан зүйл байхгүй байна. Гэхдээ хотыг хэд хуваах нь чухал биш 20 минутын дотор гараад л сургууль, цэцэрлэг, эмийн сан нь байж байдаг үзэл баримтлалыг хэрэгжүүлэхэд л бид анхаарлаа төвлөрүүлээд явж байгаа. Цаашид ч энэ байр суурин дээр байна.

Хот байгуулалтын салбарын тухайд дэд бүтэц бэлэн болсны дараа гэвэл өрөөсгөл ойлголт. Аль алиныг нь зэрэг хэрэгжүүлээд явах боломжтой.

Хот гэдэг статус Үэдсэн хууль дээр бий. Тиймээс Үндсэн хуулиа дагаад л явж байгаа. Зөрчилдсөн зүйл байхгүй. Аймгийн төвүүд хот болох ёстой. Үүн дээр би санал нэг байгаа. Яагаад гэхээр аймгийн төв дээр очихоор сумын Засаг дарга байдаг, аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгч бас байдаг. Хэн нь ямар үүрэг хүлээгээд байгаа нь тодорхой бус байдаг. Үүнийг тодорхой болгож, хот суурин газрын төрийн үйлчилгээг оновчтой болгож, хүргэе гэдэг зорилт байгаад байгаа.

"ХОТЫГ 14 ХУВААЖ ТОГЛОХ ГЭЭГҮЙ"

УИХ-ын гишүүн П.САЙНЗОРИГ:

–Улаанбаатар 14 хотод хуваагдаж, засаг захиргааны нэгж өөрчлөгдөх асуудлыг нэг жилээр хойшлуулсан. Хотыг 14 хувааж тоглоод байгаа зүйлгүй. Гол мөн чанар нь төрийн үйлчилгээ болон иргэдийн эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх. Энэ нь хотын захирагчаа иргэд сонгодгоос эхэлж байгаа. Өөрөөр хэлбэл, одоо дүүргүүдэд байгаа чиг үүргүүдийг хотод шилжүүлэх байдлаар явъя, хотуудын захирагчаа иргэд өөрсдөө сонгодог байх гэдэг хуулийн зохицуулалт батлагдчихсан.

Мөн хот нийтийн аж ахуй буюу орчин тойрныхоо асуудлыг иргэдийн оролцоотойгоор шийддэг Нийслэлийн Засаг дарга дээр биш дүүргийн Засаг дээр төвлөрч шийддэг биш, өөрсдөө хотынхоо захирагчтай хамтарч асуудлаа шийддэг бололцоог Хот тосгоны эрх зүйн байдлын тухай хуулиар бүрдүүлж өгсөн.

Хоёрдугаарт, есөн дүүргээс төвийн зургаан дүүргийг 14 болгох гэлээ гэж иргэд шоолж яриад байгаа. Зарим дүүрэг 5000 хүнтэй. 5000 хүнд Засаг дарга төрийн үйлчилгээг аппаратаараа хүргэхэд нэг өөр цаг хугацаа, стандарт мөрдөгдөж байхад зарим дүүрэг 500 мянган хүнтэй. Ялгаагүй нэг Засаг дарга, ЗДТГ байгаа. Энэ нь цаад углуургаараа иргэдэд хэрэгтэй төрийн үйлчилгээг ойртуулах л зорилготой. Тиймээс зохистой хэмжээнд 14 хотод хувааж, иргэд захирагчаа сонгож, наад захын нохой, муур, хог, цэцэрлэгт хүрээлэнгиaн асуудлаа шийдье л гэж байгаа. Гэтэл зарим хэсэг асуудлыг бүдгэрүүлж байгаа нь туйлын харамсалтай байна. Хэрэгжихэд мэдээж тодорхой хэмжээний бэлтгэл шүаардлагатай учир 1, 2 жил хойшлуулж, хангаж яваасай гэсэн бодолтой байна.

Олон нийтийн зүгээс хуулийг уншихгүй байна. Шийдвэр гаргагчид ч судлахгүй байна. Хот дээр 2024 сонгуулийн дүнгээр сонгогдсон ИТХ-ын төлөөлөгчдийг хотын зөвлөл болгож 2028 он хүртэл шилжүүлэх шилжилтийн зохицуулалтыг хийсэн.

Жишээлбэл, Сонгинохайрхан дүүрэг гурван хотод хуваагдаж байгаа бол тус дүүргийн 45 төлөөлөгч хотын зөвлөлийг ямар ч байсан 2028 он хүртэл шилжилтийн байдлаар зохицуулж, 2028 онд Хотын захирагч болон төлөөлөгчдөө сонгох сонгуулиа хийе гэж тусгасан.