ОБЕГ-ЫН АУДИТЫН ТАЙЛАН ШААРДЛАГА ХАНГАСАНГҮЙ

Онцгой байдлын ерөнхий газрын 2024 оны санхүүгийн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитын тайланд дурдсанаар дараах материаллаг хэмжээний зөрчлүүд илэрчээ. Үүнд:

• Гамшгаас хамгаалах дотоодын хүмүүнлэгийн хандив, тусламжаар орсон нийт орлогоос 3,215,899.5 мянган төгрөгийг төрийн сангийн нэмэлт санхүүжилтийн дансанд төвлөрүүлэлгүй ХААН банкны данснаас зарцуулсан;
• Санхүүгийн тайланд хүлэмжийн 2,629,793.0 мянган төгрөгийн өглөгийн, сургалт, олон нийттэй харилцах төвийн барилга байгууламжийн урьдчилгаа санхүүжилтийн 1,259,999.6 мянган төгрөг авлагын үлдэгдэлтэй гарсан
• Тайлант хугацаанд найман хүлэмжийг суурилуулж, барихад байгууллагын төсвөөс 1,512,251.1 мянган төгрөгийг зориулалт бусаар зарцуулсан, санхүүгийн тайланд авлагаар тайлагнаагүй, гэрээний дагуу дөрвөн хүлэмжийг суурилуулж барих зардалд 525,750.4 мянган төгрөгийн санхүүжилтийн эх үүсвэр нь шийдвэрлэгдээгүй;
• Мөнгөн гүйлгээний тайланд зардлын ангиллыг нийт 2,393,813.9 мянган төгрөгөөр зөрүүтэй тайлагнасан;
• "Гамшгаас урьдчилан сэргийлэх, сэрэмжлүүлэг, зөвлөмж мэдээ мэдээллийг иргэд олон нийтэд сурталчлах ажлыг зохион байгуулах" нэг төрлийн бараа, ажил үйлчилгээний нийт төсөвт өртгийг үндэслэл болгоогүй 83 хуулийн этгээдтэй нийт 1,275,820.9 мянган төгрөгийн ажил үйлчилгээг шууд худалдан авалт хийсэн зэрэг зөрчлүүд илэрчээ.

Дээрх зөрчлүүд нь Төсвийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.4.1-д "төсвийг үр ашигтай, хэмнэлттэй байхаар төлөвлөж, зарцуулах", 6.4.8-д "тесвийг зохистой удирдаж авлага, өр төлбөр үүсгэхгүй байх", 16.5.5-д "батлагдсан төсвийг зориулалтын дагуу зарцуулах", Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуулийн 20.2.5-т "дансны өглөг, авлага ба төлбөрийн тооцоог хянах, ажил, гүйлгээг гарахаас нь өмнө хянан, баталгаажуулах", 20.2.6-д "эд хөрөнгийн болон төлбөр тооцооны тооллого хийх, үр дүнг шийдвэрлэх, бэлтгэн нийлүүлэгч, худалдан авагчтай тооцоо хийж, үлдэгдлийг баталгаажуулж, баримтжуулах ажлыг зохион байгуулах, удирдах" гэсэн заалттай нийцээгүй бөгөөд санхүүгийн тайлагналын "ангилал", "нийцсэн ба зохистой байх" батламж мэдэгдлийг хангахгүй байгааг дүгнэлтэд тусгажээ.

ГАЛЫН АЮУЛААС ӨӨРСДИЙГӨӨ ХАМГААЛАХГҮЙ БОЛ ҮХЭЖ МЭДНЭ

Улсын хэмжээнд дөрөвдүгээр сарын 29-ний байдлаар 12 аймгийн 52 сум, нийслэлийн хоёр дүүрэгт  нийт 76 удаагийн ой, хээрийн гал түймэр бүртгэгджээ. Урьдчилсан байдлаар ойн 2791 га, хээрийн 691,998 га талбай, нэг байшин, 41 гэр, хоёр автомашин, зургаан мотоцикл, 75 малын хашаа, 25 өвөлжөө, 5932 бог, 391 бод мал, 7230 боодол өвс, 80 шуудай тэжээл өртөж, 4.3 тэрбум төгрөгийн хохирол учирсан. Дээрх ой, хээрийн гал түймрийг өнгөрсөн жилийн мөн үетэй харьцуулахад 40.7 хувь, сүүлийн таван жилийн мөн үеийн дундажтай харьцуулахад 38 хувиар өссөн дүнтэй байна.

Тухайлбал, Сэлэнгэ аймгийн Зүүнбүрэн суманд гарсан түймрийн голомтод ОБЕГ-ын тэргүүн дэд дарга бөгөөд штабын дарга, хурандаа Ц.Ганзоригоор ахлуулсан Онцгой байдлын байгууллага, мэргэжлийн ангийн нийт 271 хүн, 30 автомашинтайгаар ажиллаж байна. Түймрийн голомт руу ОБЕГ-ын харьяа Үндэсний аврах бригадаас 30 алба хаагч, гурван автомашинтай өнөөдөр өглөө хөдөлжээ. Тус түймэрт урьдчилсан байдлаар Хушаат суманд хоёр гэр, гурван өвөлжөө, нэг ковш өртөж шатсан байна.

Мөн Сэлэнгэ аймгийн Цагааннуур суманд гарсан ойн түймрийн баруун, урд, зүүн хэсгийг цурамд оруулж, хойд хэсэгт Сэлэнгэ аймгийн Онцгой байдлын газар, мэргэжлийн ангийн нийт 150 хүн, 27 автомашинтайгаар  ажиллаж байна. Урьдчилсан байдлаар хоёр гэр, 10 өвөлжөө, нэг трактор шатжээ.

Өвөлжилт, хаваржилт хүндэрсэнтэй холбоотойгоор "Малчдад тусалъя" хандивын аянд 52 иргэн, 33 аж ахуйн нэгж, 119 төрийн байгууллага, 32 төрийн бус байгууллага болон гадаадын гурван байгууллага, иргэдээс нэмэлт санхүүжилтийн дансанд 19,116.0 мянган төгрөг, ХААН банкны дансанд 3,8 тэрбум төгрөгийн мөнгөн хандив хүлээн авснаас Монгол Улсын Шадар Сайдын 2024 оны 25, 42, 43, 51, 114, Улсын Онцгой комиссын даргын 2024 оны 4, 5, 8, 11, 12 дугаар тушаалын дагуу өвөлжилт хаваржилт хүндэрсэн аймаг, сумдад дэмжлэг үзүүлэх, хаагдсан зам давааг нээх, зүй бусаар хорогдсон мал, амьтны сэг зэмийг устгахад ажилласан алба хаагчдын томилолт, ариутгал халдваргүйтгэлийн төлбөр болон үерийн гамшгаас урьдчилан сэргийлэх зорилгоор зөөврийн далан, хүн нэг бүрийн усны хувцас, цув, бээлий зэргийг худалдан авахад нийт 3,6 тэрбум  төгрөгийг зарцуулсан байна.

Уг нь улсын мөнгийг гал түймэр, гай гамшгийн үед хэрэглэх техник технологийн шинэчлэлд зарцуулах ёстой байтал одоог хүртэл гадаадын зээл тусламжаар санхүүжиж, гал түймэр унтраах зориулалтын техник хэрэгсэлгүй байгааг анхаарах шаардлагатай байна. Гашгийн эрсдэлд алба хаагчид улаан гараараа ажилладаг атал дээр нь суугаа дарга нар улсын мөнгө үрсээр салбарынхаа нэрийг зарсаар байгаад хэн хариуцлага хүлээх вэ?. Тэр тусмаа олон хүний нус, нулимс, амь нас, эрүүл мэндийн үнэтэй албан тушаал гэж байх ёсгүй юм, С.Амарсайхан сайд аа!